ارزیابی خصوصیات زراعی و عملکرد توده‌های مختلف بالنگوی شهری (Lallemantia iberica Fisch. et Mey) جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف کشور ایران

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• بهنام قلی زاده خواجه ¹
• جلیل شفق کلوانق ²
• سعید زهتاب سلماسی ²
• محمد مقدم واحد ³
• مینا امانی ⁴

¹ گروه اکوفیزولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

² گروه اکوفیزیولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

³ گروه به‌نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

⁴ گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

10.22067/jcesc.2024.85893.1283

چکیده

به‌منظور ارزیابی و بررسی خصوصیات زراعی و عملکرد 49 توده بالنگوی شهری انتخابی از مناطق مختلف کشور، آزمایشی در قالب طرح لاتیس مربع ساده 7×7 با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز در سال 1399 و 1400 اجرا گردید. در مقایسه میانگین صفات، برترین اکوتیپ‌ها از لحاظ عملکرد به‌ترتیب اکوتیپ‌های توده محلی کلوانق 10 و 15، توده محلی تبریز 3 و 4 و توده محلی اهر 1 بودند. تجزیه‌های همبستگی ساده، رگرسیون گام‌به‌گام و علیت نشان داد که صفات زیست‌توده، تعداد دانه در بوته، تعداد دانه در کپسول و وزن هزاردانه مهم‌ترین اجزای مؤثر بر افزایش عملکرد دانه هستند. با انجام تجزیه به مؤلفه‌ها، چهار مؤلفه اول 80.44 درصد تغییرات مربوط به صفات اولیه را توجیه کردند. اکوتیپ‌های توده بومی کلوانق 10، توده بومی تبریز 3 و توده بومی تبریز 4 به‌ترتیب 1661، 1464 و 1404 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه و به‌ترتیب 3848، 4119 و 4581 کیلوگرم در هکتار زیست‌توده تولید نمودند و در اکثر صفات مرتبط با عملکرد اقتصادی برتر بودند. این اکوتیپ‌ها می‌توانند به‌عنوان مناسب‌ترین اکوتیپ‌های بالنگوی شهری برای استفاده در شرایط آب‌و‌هوایی منطقه و شرایط مشابه این آب‌و‌هوا در کشور برای کشت‌های بعدی به کشاورزان توصیه نمود.

کلیدواژه‌ها

• اکوتیپ
• زیست‌توده
• عملکرد اقتصادی
• وزن دانه

موضوعات

• عملکرد گیاهان زراعی

---

©2024 The author(s). This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s) and the source.

مراجع

1. Abdoli, S. (2017). Comparison of yield and some qualitative and quantitative characters of common ecotypes of Lallemantia (Lallemantia iberica et Mey). Master's thesis in the field of agriculture, Faculty of Agriculture, University of Tabriz. Tabriz, Iran. (in Persian with English abstract).
2. Abdollahi, M., & Maleki Farahani, S. (2015). The effect of watering pattern on growth, yield and yield components in two specieas of Drogon’s Head (Lallemanti royleana & Lallemanti iberica) of Mashhad and Urmia region. Iran Agricultural Research, 12(3), 502-515. (in Persian with English abstract).
3. Aghaei-Gharachorlou, P., Nasrollahzadeh, S., & Shafagh-Kolvanagh, J. (2013). Effect of different irrigation treatments and plant density on yield and yield components of Dragon’s head (Lallemantia iberica et Mey.). International Journal of Biological Sciences, 3(8), 144-149. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.12692/ijb/3.8.144-149
4. Akbarpour, A., Kavoosi, B., Hosseinifarahi, M., Tahmasebi, S., & Gholipour, S. (2021). Evaluation of yield and phytochemical content of different Iranian garlic (Allium sativum) ecotypes. International Journal of Horticultural Science and Technology, 8(4), 385-400. https://doi.org/10.22059/ijhst.2020.303657.373
5. Fakhar, F., Biabani, A., Zarei, M., & Moghadam, A. N. (2019). Effects of cultivar and planting spacing on yield and yield components of garlic (Allium sativum). Italian Journal of Agronomy, 14(2), 108-113. https://doi.org/10.4081/ija.2019.1303
6. Koocheki, A. R., Bakhshaei, S., Tabraei, A., & Jafari, L. (2012). Evaluation of the effect of plant density and cultivation patterns on the quantitative and qualitative characteristics of the medicinal plant Balango (Lallemantia royleana). Journal of Agoecology, 6(2), 229-237. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/jag.v6i2.39365
7. Moslemi, E., Akbarian, M. M., Ravari, S. Z., Yavarzadeh, M. R., & Modafeh-Behzadi, N. (2023). Investigation of the effect of drought stress on yield and yield components of cumin (Cuminum cyminum) ecotypes in climatic conditions of Kerman Province. Eco-phytochemical Journal of Medicinal Plants, 10(4). https://doi.org/10.30495/ejmp.2022.1958000.1690
8. Nezamivand Chegini, R., Benakashani, F., Alahdadi, I., & Soltani, E. (2021). Quantification of salinity stress and drought effects on fourteen ecotypes of black caraway (Nigella sativa) medicinal plant. Environmental Stresses in Crop Sciences, 14(1), 211-220. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22077/escs.2020.2653.1688
9. Nosrati, H., Diyanat, M., Rafiee, M., & Hasanpour, J. (2022). Yield and components of yield reactions of Dragon’s head (Lallemantia iberica) landraces to different tillage systems in rainfed conditions. Applied Field Crops Research, 34(4), 118-98. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22092/aj.2022.355803.1563
10. Rashidzadeh, H., Mosavi, F. S., Shafiee, T., Adyani, S. M., Eghlima, G., Sanikhani, M., & Ramazani, A. (2023). Anti-Plasmodial effects of different ecotypes of Glycyrrhiza glabra traditionally used for malaria in Iran. Revista Brasileira de Farmacognosia, 33(2), 310-315. https://doi.org/10.1007/s43450-022-00353-8
11. Rashvand, S., Jafari, A., & Fakhr-Vaezi, A. (2021). Evaluation of seed yield in some ecotypes of three LallemantiaIranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research, 37(2), 278-289. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22092/ijmapr.2021.343024.2796
12. Safaei, L., Afiuni, D., & Zeinali, H. (2013). Correlation relationships and path coefficient analysis between essential oil and essential oil components in 12 genotypes of fennel (Foeniculum vulgare). Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants, 59, 187-200. (in Persian). https://doi.org/10.22092/ijmapr.2013.2900
13. Samadi, S., Khaiyamiand, M., & Hasanzadeh-Goorut Tappe, A. (2007). A comparison of important physical and chemical characteristics of six Lallemantia iberica (Bieb.) Fish. et Mey. Pakistan Journal of Nutrition, 6, 387-390. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.3923/pjn.2007.387.390
14. Shafagh Kolvanagh, J., Azadmard Taleshmikaeel, A., Raei Salmasi, , Zehtab Salmasi, S., Azadmard Damirchi, S., & Dastborhan, S. (2018). Evaluation of Morphological Traits, Yield Components and Essential Oil Content of Dragon’s Head (Lallemantia iberica Fischer & C.A. Meyer) under Weed Interference Periods. Journal of Agricultural Science and Sustainable Production, 28, 135-150. (in Persian with English abstract).
15. Shafagh-Kolvanagh, J., Dehghanian, H., Mohammadi-Nassab, A. D., Moghaddam, M., Raei, Y., Salmasi, S. Z., & Gholizadeh-Khajeh, B. (2022). Machine learning-assisted analysis for agronomic dataset of 49 Balangu (Lallemantia iberica) ecotypes from different regions of Iran. Scientific Report,12(1), 19237. https://doi.org/10.1038/s41598-022-23335-1
16. Shahbazi, S., Alizadeh, K., & Fathirezaie, V. (2012). Study on planting possibility of Dragon's head (Lallemantia iberica & C. M.) landraces in cold rainfed conditions. Iranian Dryland Agronomy Journal,1(2), 82-95. https://doi.org/10.22092/idaj.2013.100159
17. Shaltouki, M., Nazeri, V., Shokrpour, M., Tabrizi, L., & Aghaei, F. (2021). Phenotypic and genotypic assessment of some Iranian Ziziphora clinopodioides Ecotypes. Journal of Agricultural Science and Technology,23(3), 645-660. http://dorl.net/dor/20.1001.1.16807073.2021.23.3.4.1
18. Sirus Mehr, A. R., Shakiba, M. R., Alyari, H., Tourchi, M., & Dabbagh Mohammadi Nasab, A. (2008). Effect of driught stress and density on yield and some morphological characteristics of autumn safflower cultivars. Asian Journal of Agricultural and Horticultural Research, 78, 80-87.