دانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Radiation Capture and Use Efficiency and Productivity in Single andمقایسه راندمان جذب، مصرف و بهرهوری تشعشع در سیستمهای تک کشتی و چندکشتی کلزا(Zea mays L.) و ذرت (Phaseous vulgaris L.) لوبیا ،(Brassica napus L.)2562693542110.22067/gsc.v10i2.16037FAسمانه نجیب نیاعلیرضا کوچکیدانشگاه فردوسی مشهدمهدی نصیری محلاتی0000-0003-0357-1733حسن پرسا0000-0002-6043-4295Journal Article19700101In order to evaluate radiation capture and use efficiency and productivity in sole and intercropping of three
crops, rapeseed (Brassica napus L.), bean (Phaseolus vulgaris L.) and corn (Zea mays L.), an experiment was
conducted in Mashhad region during the growing season of 2007-2008. In this study six treatments including
three sole cropping of the crops (rapeseed sown in 22 September 2007, corn and bean in 29 April 2008) and
three intercroppig including double cropping (simultaneous sowing of corn and bean in 29 April 2008), two
stages-relay intercropping of rapeseed, corn and bean (rapeseed in 22 September 2007, bean and corn in 29 April
2008) and finally tree stages-relay intercropping of rapeseed, corn and bean (rapeseed in 22 September 2007,
bean in 8 April 2008 and corn in 29 April 2008) were arranged in complete randomised blocks design with three
replications. Based on results, cropping combination affected radiation capture and use efficiency and also
radiation productivity, significantly (p≤0.05). In which, among intercropping treatments, double cropping
showed the highest capture efficiency (0.54), the highest radiation use efficiency and radiation productivity in
terms of seed yield (0.23 and 0.13 g.m-2.Mj-1, respectively) and also the highest radiation productivity in terms of
biological yield (0.50 g.m-2.Mj-1) and tree stages-relay intercropping the highest radiation use efficiency in terms
of biological yield (0.92 g.m-2.Mj-1). Among sole croppings, bean showed the highest capture efficincy (0.49)
and corn the highest use efficiency in terms of biological and seed yield (1.80 and 0.65 g.m-2.Mj-1, respectively)
and the highest radiation productivity in terms of biological and seed yield (0.72 and 0.26 g.m-2.Mj-1,
respectively) too. In general, double cropping were the best treatment in terms of capture efficincy and corn sole
croppig in terms of radiation use efficiency in terms of biological and seed yield and productivity in terms of
biological and seed yield. Generally, it seems that such cropping combinations will not be suitable because of
shading effect of rapeseed on young seedlings of bean and corn; therefore it is nessesary to adjust more proper
planting dates in which growth period of companion crops have less overlapping with growth period of rapseedا ،(Brassica napus L.) به منظور بررسی راندمان جذب، مصرف و بهرهوری تشعشع در سیستمهای تککشتی و چندکشتی سه گیاه کلزا
1386 در منطقه مشهد به اجرا درآمد . در این بررسی، 6 تیم ار - آزمایشی در سال زراعی 87 ،(Zea mays L.) و ذرت (Phaseous vulgaris L.)
کشت شامل سه تیمار تککشتی برای هر یک از سه گیاه (کلزا در اول مهر، ذرت و لوبیا در 10 اردیبهشت ) و سه تیمار چندکشتی شامل چندکشتی
دوگانه (کشت هم زمان لوبیا و ذرت در 10 اردیبهشت)، چندکشتی تأخیری دومرحلهای (کلزا در اول مهر و لوبیا و ذرت در 10 اردیبهشت ) و چندکشتی
تأخیری سهمرحلهای (کلزا در اول مهر، لوبیا در 20 فروردین و ذرت در 10 اردیبهشت) در نظر گرفته شد. این آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل
در بین .(p≤0/ تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. بر اساس نتایج، ترکیب کشت تأثیر معنیداری بر راندمان جذب، مصرف و بهرهوری تشعشع داشت ( 05
0 و / 0)، بیشترین راندمان مصرف و بهرهوری بر اساس عملکرد دانه (بهترتیب با 23 / تیمارهای چندکشتی، چندکشتی دوگانه بیشترین راندمان جذب ( 54
0 گرم بر مترمربع بر مگاژول) و چندکشتی تأخیری سهمرحله ای / 0/13 گرم بر مترمربع بر مگاژول) و بیشترین بهرهوری بر اساس عملکرد بیولوژیک ( 50
0 گرم بر مترمربع بر مگاژول) را نشان دادند. در بین تیمارهای تک کشتی، لوبیا بیشترین / بیشترین راندمان مصرف بر اساس عملکرد بیولوژیک ( 92
0 گرم بر مترمربع بر مگاژول ) / 1 و 65 / 0) و ذرت بیشترین راندمان مصرف بر اساس عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه (بهترتیب با 80 / راندمان جذب ( 49
0 گرم بر مترمربع در میلیمتر) را دارا بودند. در مجموع، تیمار / 0 و 26 / و نیز بیشترین بهرهوری بر اساس عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه (بهترتیب با 72
چندکشتی دوگانه از نظر راندمان جذب و تککشتی ذرت از نظر راندمان مصرف بر اساس عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه و بهرهوری بر اساس عملکرد
بیولوژیک و عملکرد دانه برتر بودند. با توجه به نتایج این آزمایش ب هنظر میرسد چنین ترکیبهایی از کشت ب هعلل مختلف از جمله سایهاندازی کلزا روی
گیاهچههای جوان لوبیا و ذرت، نتیجه مطلوب حاصل ننماید و لذا پیشنهاد می شود در آزمایشهای بعدی، تاریخهای کاشت به نحوی اصلاح شوند که
تلاقی دوره رشد گیاهان همراه با کلزا، کوتا هتر گردد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35421_aec48729f9ab8483a15364fcfd649845.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Molecular Evaluation of Resistant to Aryloxyphenoxypropionate Herbicides inارزیابی مولکولی مقاومت به علف کش های آریلوکسی فنوکسی پروپیونات در توده های یولاف وحشی زمستانه( Avena ludoviciana Duriu.)مزارع گندم استان خوزستان2702763543010.22067/gsc.v10i2.16038FAمهدی راستگو0000-0002-1974-8727محمدحسن راشد محصلدانشگاه فردوسی مشهدحمیدرضا کاووسیامین میرشمسی کاخکیاسکندر زندJournal Article19700101Molecular experiment was conducted to confirm resistant to aryloxyphenoxypropionate herbicides in winter wild oat (Avena ludoviciana Duriu.) populations of wheat fields in Khuzestan province, at Faculty of Agriculture of Ferdowsi University, during year of 2006. First, 44 wild oat populations from Ahvaz, Andimeshk, Shush, Shushtar, Ramhormoz, Susangerd, and Dezful cities with a susceptible population were examined in screening experiments. According to these experiments, 37 populations of winter wild oat biotypes selected as suspected resistance populations, and used for molecular experiment to determine resistance mechanism. dCAPS method was carried out in three steps consisting of PCR, enzyme digestion, and gel electrophoresis. Results showed that mutation at position 1781 of ACCase enzyme resulted in resistance in 10 winter wild oat populations from Andimeshk (5), Shush (1), Shushtar (2), and Susangerd (2) to clodinafop propargyl, diclofop methyl, and fenoxaprop p ethyl herbicides. While, in other suspected resistance populations other mechanism such as metabolism is probable. Also, it was concluded that this method is a good technique to detect herbicide resistance and mechanism of herbicide resistance in winter wild oat.( به منظور تایید مقاومت به علف کش های آریلوکسی فنوکسی پروپیونات در تود ههای یولاف وحشی زمستانهAvena ludoviciana Duriu.)
مزارع گندم استان خوزستان آزمایشی مولکولی در سال 1385 در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی انجام شد. ابتدا 44 توده یولاف وحشی جمع آوری
شده از شهرهای اهواز، اندیمشک، شوش، شوشتر، رامهرمز، سوسنگرد و دزفول به همراه یک تودة حساس، مورد آزمایش های غربال قرار گرفتند که از
dCAPS میان آن ها 37 توده مشکوک به مقاومت شناخته شدند و جهت آزمایش های مولکولی تعیین مکانیزم مقاومت مورد استفاده قرار گرفتند . روش
هضم آنزیمی و الکتروفورز بر روی ژل انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که جهش در ناحیه 1781 آنزیم استیل کوآنزیم آ در 10 ،PCR طی سه مرحله
توده یولاف وحشی از شهرهای اندیمشک ( 5)، شوش ( 1)، شوشتر ( 2) و سوسنگرد ( 2) سبب مقاومت به علف کش های کلودینافوپ پروپارژیل، دیکلوفوپ
متیل و فنوکساپروپ پی اتیل شده است. در سایر توده های مقاوم، احتمال وجود سایر مکانیزم های مقاومت از جمله متابولیسم وجود دارد . همچنین
مشخص شد که این روش جهت شناسایی مقاومت به علف کش ها و نیز تعیین مکانیزم مقاومت به علف کش ها در یولاف وحشی زمستانه روش خوبی
است.https://jcesc.um.ac.ir/article_35430_8fdd2b4b6db9d28cfac05e92d6f36fd5.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Study of Beneficial Levels and Effect of Azotobacter spp. and Azospirillium spp.بررسی سطح سودمندی باکتری های ازتوباکترو آزوسپریلوم (Azotobacter chroococcum)بر شاخص های رشد، عملکرد و سیستم ریشه ای گیاه زراعی جو (Azospirillum brasilense)(Hordeum vulgare cv Reyhan) رقم ریحان2772833544310.22067/gsc.v10i2.16044FAامیر استادی جعفریپرویز رضوانی مقدمگروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد0000-0002-3827-3878رضا قربانیدانشگاه فردوسی مشهدJournal Article19700101In order to evaluate the effects of beneficial free living bacteria (Azotobacter chroococcum and Azospirillum
brasilense) compared to different nitrogen fertilizer levels on yield and yield components of barley (Hordeum
vulgare cv Reyhan) a field experiment was conducted at Research Station College of Agriculture, Ferdowsi
University of Mashhad in 2007-2008. The experiment was arranged in a randomized complete block design with
three replications. Fertilizer treatments were biological fertilizer (combine of Azotobacter and Azospirillum) and
six nitrogen fertilizer levels (0, 20, 40, 60, 80 and 100 kg/ha). The plant characteristics were studied in terms of
leaf area index, crop growth rate, total dry weight, shoot and root dry matter per plant and seed yield. The results
showed that the effect of different nitrogen fertilizer levels imposed a significant effect on all plant
characteristics. The difference between biological fertilizers, 60 and 80kg nitrogen fertilizer levels in shoot dry
weight were not significant. Additionally, in root dry weight and root/shoot ratio there were significant
difference between biological fertilizer and all nitrogen fertilizer levels. There was no significant difference
between biological fertilizer, 80 and 100 kg nitrogen fertilizer levels in terms of seed yield. There was no
significant difference among biological fertilizer, 40, 60 and 80kg nitrogen fertilizer levels in leaf area index at
three finally samples. It seems that, in this experiment biological fertilizer could be provide plant nitrogen
requirements the same as 40-80kg nitrogen per hectare.و 100 کیلوگرم ،60 ،40 ،20 ، به منظور بررسی اثرات باکتری های تثبیت کننده نیتروژن بر روی گیاه جو، شش تیمار کودی به صورت کود اوره ( 0
(Azospirillum brasilense) و آزوسپریلوم (Azotobacter chroococcum) نیتروژن خالص در هکتار در کنار تیمار تلقیح باکتری های ازتوباکتر
به عنوان کود بیولوژیک، با هم مقایسه شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار و هفت تیمار ، در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی
دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، انجام شد. نتایج حاصله نشان داد که اختلاف بین تیمار های مورد بررسی در صفات شاخص سطح برگ ،
تجمع وزن خشک، سرعت رشد محصول، وزن خشک ریشه و اندام هوایی و نیز عملکرد دانه گیاه جو معنی دار بود . در وزن خشک اندام هوایی تفاوت
معنی داری بین تیمار کود بیولوژیک و تیمار های 60 و 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده نشد. وزن خشک ریشه در تیمار کود بیولوژیک با سایر
سطوح کودی افزایش معنی داری نشان داد و در نسبت وزن خشک ریشه به اندام هوایی نیز نتیجه مشابهی به دست آمد. عملکرد دانه نیز در تیمار کود
بیولوژیک و تیمار های 80 و 100 کیلوگرم اختلاف معنی داری نشان نداد. مقایسات میانگین انجام شده در سطح 5 درصد همچنین نشان داد که تفاوت
60 و 80 کیلوگرم نیتروژن در ، معنی داری در سه نمونه گیری انتهایی شاخص سطح برگ بین تیمار باکتری های تثبیت کننده نیتروژن و تیمار های 40
هکتار وجود ندارد. به نظر می رسد باکتری های ازتوباکتر و آزوسپریلوم قادرند در ریشه زایی بیش از 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار و در سایر شاخص ها
معادل 40 تا 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار، سودمند باشند.https://jcesc.um.ac.ir/article_35443_67aa10f1867f54d655983fb96fcde510.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Corn Grain Yield and Growth Indices Affected by Planting Patterns andبررسی عملکرد دانه و شاخصهای رشدی ذرت تحت تاثیر الگوی کاشت و مصرف علفکش2842913545710.22067/gsc.v10i2.16046FAندا صفدری منفرددانشگاه تهرانایرج اله دادیتهرانمحمدعلی باغستانیموسسه گیاهپزشکی کشورحمید ایران نژاداسکندر زندJournal Article19700101In order to study the effect of planting pattern and herbicide application on corn (Zea mays L.) grain yield
and growth indices, an experiment was carried out during 2007 at Varamin Research Station of Plant Protection
Research Institute. The experiment was conducted randomized complete block design in a split plot based on
with four replications. Experimental factors consisted of planting patterns at four levels were including one row
planting on each ridge with recommended density (74,000 plant ha-1), two rows planting on each ridge with
recommended density (74,000 plant ha-1), %25 (92,500 plant ha-1) and %50 (111,000 plant ha-1) more than
recommended density in main plots and herbicides at 5 levels were including Atrazin 1 Kg ha-1 plus EPTC 4 Kg
ha-1, Atrazin 1 kg ha-1 plus EPTC 5 kg ha-1, Atrazin 1 kg ha-1 plus EPTC 6 Kg ha-1, Atrazin 1 kg ha-1 plus
Allachlor 5 Kg ha-1, EPTC 6 Kg ha-1 in subplot. Weed-free and weedy check controls were added to treatments.
Results indicated that two rows planting patterns increased grain yield and physiological indices. Two rows
planting on each ridge with %25 more than recommended density had better performance. Highest grain yield
and physiological indices was obtained in weed-free control. Herbicide treatments were significantly controlled
weeds so grain yield had no significant difference in comparison with weed-free control. As a conclusion, two
rows planting on each ridge with %25 more than recommended density (92,500 plants ha-1) and application of
Atrazin 1 kg ha-1 plus EPTC 5 L ha-1 as pre-planting were the best treatments for weed control in corn.بهمنظور بررسی اثر الگوی کاشت و مصرف علفکش بر عملکرد دانه و شاخصهای رشد ذرت دانهای (Zea mays L.)، آزمایشی در سال زراعی 1386 به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی بخش تحقیقات علفهایهرز موسسه گیاهپزشکی کشور، اجرا شد. در این آزمایش الگوی کاشت ذرت با چهار سطح 1- تکردیفه با تراکم معمول (74000 بوته در هکتار)، 2- دو ردیفه زیگزاگ با تراکم معمول (74000 بوته در هکتار)، 3- دو ردیفه زیگزاگ با تراکم 25 درصد بیشتر از تراکم معمول (92500 بوته در هکتار) و 4- دو ردیفه زیگزاگ با تراکم 50 درصد بیشتر از تراکم معمول (111000 بوته در هکتار) در کرتهای اصلی و مصرف علفکش نیز با پنج سطح 1- مخلوط آترازین به میزان یک کیلوگرم در هکتار + ارادیکان به میزان چهار لیتر در هکتار، 2- مخلوط آترازین به میزان یک کیلوگرم در هکتار + ارادیکان به میزان پنج لیتر در هکتار، 3- مخلوط آترازین به میزان یک کیلوگرم در هکتار + ارادیکان به میزان شش لیتر در هکتار، 4- مخلوط آترازین به میزان یک کیلوگرم در هکتار + آلاکلر به میزان پنج لیتر در هکتار و 5- ارادیکان به میزان شش لیتر در هکتار به صورت پیشکاشت و در کرتهای فرعی اعمال گردید. کرتهای شاهد شامل شاهد کنترل تمام فصل علفهای هرز و شاهد رقابت تمام فصل علفهای هرز بود. تغییر الگوی کاشت ذرت از تک ردیفه به دو ردیفه زیگزاگ عملکرد دانه و شاخصهای رشد را افزایش داد و در این بین الگوی کاشت دو ردیفه زیگزاگ با تراکم 25 درصد بیشتر از تراکم معمول، بیشترین عملکرد دانه و شاخصهای رشد را نشان داد. در تمامی الگوهای کاشت، تیمار شاهد کنترل تمام فصل علفهای هرز از نظر عملکرد و شاخصهای رشدی، نسبت به سایر تیمارها برتر بود. به غیر از تیمار شاهد رقابت تمام فصل علفهای هرز عملکرد دانه سایر تیمارهای علفکشی اختلاف معنیداری با عملکرد دانه تیمار شاهد کنترل تمام فصل علفهای هرز نداشت. در نتیجه میتوان از مقادیر کاهش یافته علفکشها استفاده نمود و میزان مصرف علفکشها را کاهش داد. با توجه به نتایج حاصل شده الگوی کاشت دوردیفه زیگزاگ با تراکم 25 درصد بیشتر از تراکم معمول (92500 بوته در هکتار) و ترکیب علفکشی آترازین به میزان یک کیلوگرم در هکتار + ارادیکان به میزان پنج لیتر در هکتار به عنوان بهترین تیمار پیشنهاد میگردد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35457_a59ceafed1859a54fdcb2c1c10f00d4b.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Selection for Freezing Tolerance in Chickpea (Cicer arietinum L.) by in vitro Cultureگزینش برای تحمل به یخزدگی نخود(Cicer arietinum L.)در شرایط اینویترو2922983546810.22067/gsc.v10i2.16162FAفاطمه کیخا آخرعبدالرضا باقرینسرین مشتاقی0000-0003-1095-8450احمد نظامیدانشگاه فردوسی مشهد0000-0001-9490-6935Journal Article19700101Freezing stress affected some vital processes of plant, and causing disturbance on the plant growth. In order to study the effect of low temperatures on freezing tolerance of chickpea (Cicer arietinum L.) a factorial experiment with 4 replications carried out using 3 chickpea genotypes (MCC496، MCC763 and MCC798) and 7 freezing temperatures (-4, -6, -8, -10, -12, -14 and -160C). Explants were cultured on MS medium with 2mg.l-1 BAP and 0.125 mg.l-1 IBA. For acclimation, explants were transfered to 4ºC for 12 days. Then explants were freezed in thermo- gradient freezer. The percentage of survival and injury were determined after 3 weeks. Result showed that the effect of different freezing temperatures were significant on survival and injury percentage (P≤0.05). By temperature decreasing, survival percentage decreased, wherease injury percentage increased but between 3 genotype differences were not significant. LT50 (injury percentage) in genotypes MCC763 and MCC798 were -15 ºC and in genotype MCC496 was -15/5 ºC. Also, LT50 (survival percentage) in 3 genotypes MCC496, MCC763 and MCC798, were -13, -12 and -12/5 ºC. This study suggests that in vitro screening of chickpea genotypes for cold tolerance is satisfactory and can be replaced by selection in the field, mainly due to its high repeatability.تنش سرما، یکی از مهمترین تنشهای غیر زیستی است که رشد و تولید گیاهان را محدود میکند. لذا تحمل به سرم ا به عنوان یک ی از عوامل
ضروری جهت بقاء در شرایط سخت زمستان ضروری است. این مطالعه با هدف بررسی تحمل به یخزدگی گیاه نخود در شرایط کشت اینویترو به منظور
دستیابی به روش بهگزینی سریع و قابل اعتماد برای تحمل به یخزدگی ژنوتیپها انجام شد. در این بررسی گیاهچههای حاصل از کشت ریزنمونه محور
پس از اعمال خوسرمایی (دمای 4 درجه سانتیگراد به مدت 12 ،(MCC و 798 MCC763 ،MCC جنینی به همراه تک لپه سه ژنوتیپ نخود ( 496
14 - و 16 - درجه سانتی گراد قرار گرفتند . بقای گیاهچه ه ا و ،-12 ،-10 ،-8 ،-6 ،- روز) به منظور اعمال تیمارهای یخزدگی در معرض دماهای 4
خسارت سرما پس از اتمام دوره بازیافت با ارزیابی مشاهدهای برآورد شد. اثر درجه حرارتهای زیر صفر بر درصد خسارت گیاهچه ها معنی دار بود
با کاهش درجه حرارت، درصد خسارت در هر سه ژنوتیپ افزایش یافت، اما بین سه ژنوتیپ تفاوت معنیداری مشاهده نشد. همچنین بین سه .(P≤0/05)
مشاهده شد. با (P≤0/ وجود نداشت. اما در بین تیمارهای دمایی موردنظر اختلاف معنیداری ( 05 (P≤0/ ژنوتیپ از لحاظ درصد بقا، تفاوت معنیداری ( 05
کاهش درجه حرارت، درصد بقای گیاهان کاهش یافت؛ به طوریکه در دمای 16 - درجه سانتیگراد تمامی گیاهچهها از بین رفتند. درجه حرارت کشنده
دمای 15 - درجه سانتیگراد و در MCC و 798 MCC بر اساس درصد خسارت و درصد بقا تعیین شد. در ژنوتیپ 763 (LT برای 50 درصد نمونهها ( 50
بر اساس LT در نظر گرفته شد . 50 LT 15 - درجه سانتیگراد، بر اساس درصد خسارت گیاهچهها، به عنوان 50 / درجه حرارت 5 ،MCC ژنوتیپ 496
12 - درجه سانتی گراد تخمین زده شد . بنابراین / 12 - و 5 ،- برابر با 13 MCC و 798 MCC763 ،MCC درصد بقا، به ترتیب در سه ژنوتیپ 496
گزینش ارقام نخود در شرایط این ویترو میتواند راهبرد مناسبی برای ارزیابی تحمل به یخزدگی ژنوتیپها باشد و جایگزین مناسبی برای روش های
مزرعهای است.https://jcesc.um.ac.ir/article_35468_28f8a395ad8e87b066fe0af00292045c.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Study of Black Cumin (Nigella sativa L.) Germination Attributes and Seed Vigur under Salinity Stress by Osmopriming Accelerators Pretreatmentبررسی تاثیر تسریع کننده ها بر بنیه بذر و خصوصیات جوانه زنی گیاه دارویی سیاه دانه2993103548410.22067/gsc.v10i2.16170FAکیوان فتحی امیرخیزحشمت امیدیسیاوش حشمتیلیلا جعفرزادهJournal Article19700101Soil and water salinity in arid and semi-arid regions, is one of the most important stresses, can severely limit crop production. Black Cumin (Nigella sativa L.) is annual important herbal plant in Rununculaceae Family that sense to salinity. This study was conducted to evaluate the effects of the Priming on seed germination of Black Cumin under saline stress. The experiment was carried out as factorial based on completely randomized design (CRD) with three replications. The experimental factors were salinity stress including: (0, 62.2, 124.2, 186.2 and 248.8 mM) and three levels of priming, seed primed with Kno3 (0.2 %, for the period of 72 hours), GA (500 ppm, during 48 hours) and hydro priming (water distiller, during 24 hours). A saline stress level treated by applies of NaCl, and for priming of distiller water use hydropriming technique. At the first stage, Black Cumin seed was treat and dried at 25°C, then subjected to saline stress treatments for two week at room temperature. The results showed that priming technique had a significant effect (p≤0.01) on seedling parameters. Among pretreatment, The Kno3 had the most positive effect on germination coefficient (GC) and thus GA had the most positive effect on mean germination time (MGT). In order hand, these seeds at the minimum time had the most germination rate. Means comparing showed that the most and least rate of germination was obtained by KNO3 and Hydro priming respectively. So under different level of saline stress, pretreatments of KNO3 and hydro priming had useful effect on radical length, more lateral roots and higher proportion of root to plumule, and the most root and plumule fresh weight was obtain by hydro priming pretreatments. So pretreatment of 500 ppm GA reduced number of abnormal seedlings.The simple correlation coefficients showed that radical length with mean germination time (MGT) had significantly negative coefficient (R2=-0.726**), with abnormal seedlings number had no significant coefficient and with other measured attribes had positive significant correlation. So MGT with measured parameter (except for number of abnormal seedlings and proportion of root to plumule dry weight), had significantly, negative coefficient correlation. Overall, application of seed priming with KNO3 (0.2 %) for the period of 72 hours and GA (500 ppm) during 48 hours suggested for obtain uppermost germination characters.شوری آب و خاک در مناطق خشک و نیمه خشک، یکی از مهم ترین تنشها در محدود کردن تولید گیاهان است. سیاه دانه گیاه یک ساله علفی و
است که به شوری حساس میباشد. این آزمایش ب همنظور ارزیابی اثرات پرایمینگ بر جوانه زنی بذر Rununculaceae دارویی مهم متعلق به تیره
سیاه دانه در شرایط تنش شوری اجرا گردید. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام گرفت. فاکتورهای آزمایش شامل
0 درصد به مدت 72 / 248 میلیمولار) و سه سطح پیش تیمار، بذور پرایمینگ شده با نیترات پتاسیم ( 2 / 186 و 8 /6 ،124/4 ،62/ تنش شوری (صفر، 2
ساعت)، جیبرلیک اسید ( 500 قسمت در میلیون به مدت 48 ساعت) و آب مقطر (به مدت 24 ساعت) بود. سطوح تنش شوری با استفاده از کلرید سدیم
ایجاد شد و برای پرایمینگ با آب مقطر هم از روش هیدروپرایمینگ استفاده گردید. بذور سیاه دانه در مرحله اول پس از تیمار شدن، در دمای 25 درجه
سانتی گراد خشک شدند و به مدت دو هفته در معرض تنش شوری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر تیمار پرایمینگ بر صفات مورد ارزیابی معنی دار
است. در بین پیش تیمارها، بیشترین اثر مثبت را نیترات پتاسیم بر ضریب جوانهزنی و جیبرلیک اسید بر میانگین مدت زمان جوانه زنی در (p≤0/01)
سطوح مختلف تنش شوری داشتند. به عبارتی این بذور در کمترین زمان، بیشترین درصد جوانه زنی را داشتند . مقایسه میانگین نشان داد بیشترین و
کمترین میزان جوانهزنی به ترتیب در تیمار نیترات پتاسیم و هیدروپرایمینگ به دست آمد . همچنین در سطوح مختلف تنش شوری، پیش ت یمارهای
نیترات پتاسیم و آب مقطر اثر مثبتی بر طول ریشهچه، تعداد ریشههای جانبی و نسبت ریشه به ساقه داشتند و بیشترین اثر پیش تیمار هیدروپرایمینگ بر
وزن تر ساقهچه و ریشهچه بود. پیش تیمار 500 پی پی ام جیبرلیک اسید نیز سبب کاهش تعداد گیاهچههای غیرنرمال گردید. ضرایب همبستگی ساده
با تعداد گیاهچه غیرنرمال همبستگی ،(R2= -0/ نشان داد که طول ریشهچه با میانگین مدت زمان جوانهزنی همبستگی معنی دار منفی (** 726
غیرمعنیدار و با سایر صفات همبستگی معنیدار مثبت داشت. همچنین میانگین مدت زمان جوانهزنی با صفات مورد ارزیاب ی (به جز تعداد گیاهچه
0 درصد یا / غیرنرمال و نسبت وزن خشک ریشهچه به ساقهچه) همبستگی معنیدار منفی داشت. به طور کلی اعمال پرایمینگ 72 ساعت نیترات پتاسیم 2
500 قسمت در میلیون جیبرلیک اسید به مدت 48 ساعت جهت حصول بالاترین ویژگیهای جوانهزنی توصیه می شود.https://jcesc.um.ac.ir/article_35484_55351ae60afcd9cc4eda54ec3f8e3154.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Effects of Drought and Salinity Stresses on Germination Characteristics of Dodder (Cuscuta campestris)تأثیر تنش خشکی و شوری بر خصوصیات جوانه زنی بذر سس(Cuscuta campestris)3113203548810.22067/gsc.v10i2.16181FAعلی قنبری0000-0002-2300-929Xمهدی افشاریسجاد میجانیJournal Article19700101In order to study the germination characteristics of dodder (Cuscuta campestris) under drought and salinity stress conditions, two laboratory's experiment were conducted. Experiments were conducted in completely randomized design with 4 replications. The treatments, for salinity and drought stress were six potential levels (0,-3, -6, -9, -12 and -15 bar) of NaCl and five potential levels (0, -3, -6, -9 and -12 bar) of PEG 6000 respectively. Results showed that increasing drought and salinity stress significantly germination rate and germination percentage, plumule and radicle length, plumule of Dodder and its radicle fresh weight decreased. However ratio of radicle to plumule and root to shoot were increased (P≤0.01). It seems that among the characters, plumule length is more sensitive to drought and salinity stresses. In addition, germination of dodder was tolernt to drought stress more than salinity stresses.در سطوح مختلف تنش شوری و خشکی دو آزم ایش جداگانه در قالب طرح کاملا (Cuscuta campestris) به منظور بررسی جوانه زنی سس
9- و 12 - بار) در 4 تکرار بر ای تنش ،-6 ،- 12 - و 15 - بار) در 4 تکرار برای تنش خشکی و 5 سطح ( صفر، 3 ،-9 ،-6 ،- تصادفی با 6 سطح (صفر، 3
شوری انجام شد. از پلی اتیلن گلایکول 6000 و کلرورسدیم به ترتیب برای ایجاد تنش خشکی و شوری استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش تنش
خشکی و شوری به صورت معنی داری از سرعت و درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه، وزن تر ریشه چه و ساقه چه کاسته شد و نسبت وزن ریشه چه
به نظر می رسد که طول ساقه چه در بین سایر صفات حساسیت بیشتری به تنش شوری و خشک ی دارد. علاوه .(P≤0/ به ساقه چه افزایش نشان داد ( 01
بر آن مشاهده شد که تنش شوری جوانهزنی در سس را بیشتر از تنش خشکی تحت تأثیر قرار می دهد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35488_debc57096e4a3bd8182ba7ae4aec0c3a.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Effects of Different Levels of Nitrogen and Phosphorous Fertilizers on Yield Quantity and Quality of Matricaria recutita L.بررسی تاثیر سطوح مختلف کودهای نیتروژن و فسفر بر عملکرد کمی و کیفی بابونه آلمانی3213263549410.22067/gsc.v10i2.16214FAعلیرضا دادخواهمجید امینی دهقیدانشگاه شاهدمحمد کافی0000-0002-0933-1346Journal Article19700101In order to investigate the effects of different levels of nitrogen and phosphorous fertilizers on flower yield , yield components and some quality components of German chamomile, a factorial experiment based on a randomized complete block design with four replications was carried out in the Medicinal Plant Research Farm of Shirvan College of Agriculture during growing season of 2007-2008. Nitrogen had three levels (0, 100, 200 kg/ha urea) and phosphorous also had three levels including 0, 30, 60 kg.ha-1 triple super phosphate. The results showed that application of nitrogen and phosphorous fertilizers imposed a significant effects (p < 0.01) on plant height, number of branches per plant, number of flower per plant and flower yield. Plants treated with 200 kgha-1 urea had the highest flower yield (1423 kg.ha). Among phosphorous levels, plant treated with 60 kgha-1 triple super phosphate produced the highest flower yield (1309 kgha-1). Fertilizers had no effect the percentage of chamazulene. However, plant treated with 200 kgha-1 urea and 60 kgha-1 triple super phosphate fertilizers produced the highest essential oil and chamazulene per square meter due to higher flower yield.1386 در مزرعه گیاهان دارویی - به منظور بررسی تاثیر کود نیتروژن و فسفر بر عملکرد کمی و کیفی بابونه آلمانی، تحقیقی در سال زراعی 87
دانشکده کشاورزی شیروان انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در خاکی با بافت رسی- لومی با
8 اجرا گردید. تیمار های کودی مورد استفاده شامل کود نیتروژن در سه سطح صفر ، / هدایت الکتریکی عصاره اشباع 2 دسی زیمنس بر متر و اسیدیته 1
100 و 200 کیلوگرم اوره در هکتار و فسفر در سه سطح صفر، 30 و 60 کیلوگرم سوپر فسفات تریپل در هکتار بود. نتایج نشان داد که با افزایش میزان
مصرف کود نیتروژن ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی و فرعی گل دهنده بابونه به طور معنی داری افزایش یافت . همچنین تعداد گل در بوته و عملکرد
گل خشک تحت تاثیر کود قرار گرفت، به طوری که گیاهان تحت تیمار کودی 200 کیلوگرم اوره در هکتار با تولید 1423 کیلوگرم در هکتار بیشترین
عملکرد گل خشک را تولید کردند. بین تیمارهای مصرف کود فسفات از نظر عملکرد گل اختلاف معنی داری مشاهده شد و بیشتر ین عملکرد با 1309
کیلوگرم مربوط به تیمار کودی 60 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل در هکتار بود. مناسب ترین تیمار کودی برای حداکثر عملکرد گل، مصرف 200 کیلوگرم
اوره و 60 کیلوگرم سوپرفسفات تریپل در هر هکتار بود. از لحاظ درصد کامازولن بین تیمارهای اعمال شده اختلاف معنی داری مشاهده نگردید، اما تیمار
200 کیلوگرم اوره و 60 کیلوگرم فسفات در هکتار به علت افزایش عملکرد گل بیشترین میزان عملکرد اسانس و کامازولن را در واحد سطح تولید کرد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35494_70d93bbf70d6d8550c20960f9f780354.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Evaluation of Nitrogen Absorption and Use Efficiency in Relay Intercropping of Winter Wheat and Maizeارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در کشت مخلوط تأخیری گندم زمستانه و ذرت3273343550010.22067/gsc.v10i2.16215FAعلیرضا کوچکیدانشگاه فردوسی مشهدزینت برومند رضازادهدانشگاه فردوسی مشهدمهدی نصیری محلاتی0000-0003-0357-1733سرور خرم دل0000-0003-2995-4898Journal Article19700101In order to evaluate the effect of nitrogen absorption and use efficiency in relay intercropping for winter wheat and maize, a field experiment was conducted during 2008-2009 at the Agricultural Research Station of Ferdowsi University of Mashhad, Iran. A randomized block design with three replications was used. Treatments included four combinations of relay intercropping of wheat and maize (three rows of wheat + one row of maize (3:1), three rows of wheat + two rows of maize (3:2), four rows of wheat + two rows of maize (4:2) and six rows of wheat + two rows of maize (6:2)) and their monoculture. Results indicated that the effect of relay intercropping on the absorbed nitrogen, nitrogen relative absorption, nitrogen absorption and use efficiency of maize and wheat was significant (p≤0.05). The highest and the lowest nitrogen absorption efficiency of wheat and maize were observed in three rows of wheat + two rows of maize (33.70 and 36.50 kg tissue N content kg-1 soil N) and monoculture (14.73 and 19.37 kg tissue N content kg-1 soil N), respectively. Range of nitrogen relative absorption of intercropped wheat and maize were 1.47-1.08 and 0.41-0.54, respectively. Nitrogen use efficiency of wheat and maize were 88.62 and 147.33 kg seed N content kg-1 tissue N content, respectively. In general, relay intercropping of winter wheat with maize increased nitrogen absorption and use efficiency.به منظور ارزیابی کارایی جذب و مصرف نیتروژن در کشت مخلوط تأخیری گندم زمستانه و ذرت، آزمایشی در سال زراعی 88
1387 در مزرعه -تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش عبارت از چهار
نوع کشت مخلوط تأخیری گندم و ذرت به صورت سه ردیف گندم + یک ردیف ذرت ( 1:3 )، سه ردیف گندم + دو ردیف ذرت ( 2:3 )، چهار ردیف گندم +
دو ردیف ذرت ( 2:4 ) و شش ردیف گندم + دو ردیف ذرت ( 2:6 ) و کشت خالص گندم و ذرت بود . نتایج نشان داد که کشت مخلوط تأخیری تأثیر
بر میزان نیتروژن جذب شده، جذب نسبی و کارایی جذب و مصرف نیتروژن گندم و ذرت داشت. بیشترین و کمترین کارایی جذب (p≤0/ معنی داری ( 05
36 کیلوگرم نیتروژن اندام گیاهی به ازای کیلوگرم / 33 و 50 / نیتروژن برای گندم و ذرت به ترتیب در کشت مخلوط سه ردیف گندم+دو ردیف ذرت ( 70
19 کیلوگرم نیتروژن اندام گیاهی به ازای کیلوگرم نیتروژن خاک) مشاهده شد. دامنه جذب نسبی نیتروژن / 14 و 37 / نیتروژن خاک) و کشت خالص ( 73
0 بود. بیشترین کارایی مصرف نیتروژن بر اساس /41-0/ 1 و برای ذرت بین 54 /08-1/ در نسبتهای مختلف کشت مخلوط تأخیری برای گندم بین 47
147 کیلوگرم نیتروژن دانه به ازای کیلوگرم نیتروژن اندام گیاه بود. به طور کلی ، نتایج نشان داد / 88 و 33 / عملکرد دانه برای گندم و ذرت به ترتیب 62
که کشت مخلوط تأخیری گندم با ذرت موجب افزایش کارایی جذب و مصرف نیتروژن شد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35500_b1108fa670b1b0a300e07446c807f672.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621The Effects of Temperature and Salinity on Germination and Seedling Growth Characteristics of Sesame (Sesamum indicum) Landracesاثرات دما و شوری بر ویژگی های جوانه زنی و رشد گیاهچه توده های کنجد(Sesamum indicum)3353453551010.22067/gsc.v10i2.16217FAابراهیم اﯾﺰدی درﺑﻨﺪیداﻧﺸﮕﺎه ﻓﺮدوﺳﯽ مشهد0000-0003-4784-6217مهدی محمدیاندانشگاه فردوسی مشهدعبدالجلیل یانقدانشگاه فردوسی مشهدهادی زرقانیJournal Article19700101Seed germination is a crucial stage in the plant life cycle and salt tolerance during germination stage is vital for the establishment of plants in saline soils. In order to evaluation of sesame (Sesamum indicum) landraces germination to salinity stress at different temperature, an experiment was conducted at Ferdowsi University of Mashhad, Collage of Agriculture during 2009. Experimental type was complete randomized design in factorial arrangement with 4 replications. Factors included salinity at 7 levels (0, -2, -3, -4, -6, -8, -10 and -12 bar), temperature at 3 levels (15°c, 20°c, 25°c) and 3 sesame landraces (Sabzevar, Kalat and Oltan). Results showed that germination parameters (germination percentage, germination rate, root length, shoot length, dry weight of roots and dry weight of shoots) in all landraces were significantly (p≤0.01) affected by salinity and temperature. Increasing salinity reduced all above parameters in sesame cultivars, so that highest tolerated dose of salt was obtained in 25°c and increasing of temperature reduced effects of salinity. The highest germination percent was observed in salinity between 0 to -4 bar at 25°c. Sabzevar and Oltan landraces exhibited the highest and the lowest indicators at different temperatures respectively. According to these results, it seems that in saline condition and temperature variation, Sabzevar is the appropriate sesame landraces for optimal seedling establishment.جوانه زنی بذر یک مرحله بحرانی در طول دوره رشد و نمو گیاه است و تحمل به شوری در این مرحله از رشد ، به جهت استقرار گیاهانی که در
خاک های شور رشد می کنند از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور ارزیابی پاسخ خصوصیات جوان هزنی و سبزشدن گیاهچه کنجد به تنش شوری و
دما، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد . در این آزمایش
25 درجه سانتی گراد ) بر ، 20 ، 10 - و 12 - بار و سه سطح دما ( 15 ،-8 ،-6 ،-4 ،-3 ،- تاثیر هفت سطح شوری با پتانسیل های صفر (شاهد)، 2
ویژگی های جوانه زنی و سبزشدن سه توده کنجد (توده سبزوار، توده کلات، رقم اولتان) بررسی شد. نتایج نشان دادند که دم ا و شوری بر روی تمامی
داشتند . (P≤0/ صفات جوانه زنی و رشد گیاهچه (درصد و سرعت جوانه زنی، طول و وزن خشک ریش هچه و ساقه چه) توده های کنجد تاثیر معنی داری ( 01
بر اساس نتایج آزمایش، افزایش تنش شوری به طور معنی داری باعث کاهش همه صفات مورد مطالعه در توده های کنجد شد. بیشترین درصد جوانه زنی
توده های کنجد در پتانسیل های شوری صفر تا 4- بار و در دمای 25 درجه سانتی گراد مشاهده شد، که با کاهش دما از مقدار این صفت به طور
معنی داری کاسته شد، به طوری که بیشترین تحمل به شوری در توده های کنجد در دمای 25 درجه سانتی گراد به دست آمد و افزایش دما به بیشتر از 15
درجه سانتی گراد به طور معنی داری اثرات منفی ناشی از شوری را کاهش داد. در بین توده های مورد مطالعه کنجد، توده سبزوار در بیشتر شاخص های
مورد مطالعه، در پتانسیل های شوری مشابه و دماهای مختلف، تاثیر نسبتاً کمتر و رقم اولتان از این نظر بیشترین تاثیرپذیری را داشت. با توجه به نتایج
این آزمایش در شرایط تنش شوری و وجود نوسانات دمایی توده سبزوار کنجد جهت کشت و استقرار بهینه آن، مناس بتر به نظر می رسد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35510_016fcadb147dc994f9cb4836592a648f.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Effects of Drought Stress on Yield and Yield Components in Safflower Genotypes (Carthamus tinctorius)بررسی تأثیر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های گلرنگ بهاره3463533551610.22067/gsc.v10i2.16221FAمیثم فراستنورعلی ساجدیمحمد میرزاخانیJournal Article19700101In order to study the effects of drought stress on yield and yield components of safflower genotypes, a split plot based on randomized complete block design with four replications was performed at the Research Field, Islamic Azad University, Arak, Iran during summer of 2009. Irrigation treatments included three levels of 100, 75 and 50% crop water requirement and four levels of safflower genotypes included Esfahan native, Esfahan-14, PI-537598 and IL-111. The results showed that drought stress, reduced grain yield and seed oil of safflower. So by decreasing irrigation from 100% crop water requirement to 75 and 50% crop requirement reduced seed yield from 1198 Kg ha-1 to 1081 and 936 Kg ha-1, respectively. The highest seed yield was observed for Esfahan native with 1402 Kg ha-1. Interaction effects indicated that the maximum seed yield and seed oil were achieved in 100% crop water requirement and Esfahan native with 1583 Kg ha-1 and 38%, respectively. The highest seed yield and seed oil were obtained for Esfahan native under without and with stress. So, it concluded that this genotype of safflower could be produce acceptable amount of seed yield and oil content under water deficiency.به منظور بررسی اثرات تنش کم آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپ های گلرنگ، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه
بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک طی تابستان سال 1388 انجام گرفت . تیمارها شامل سه
IL- و 111 PI-537598 ، سطح آبیاری 100 درصد، 75 درصد و 50 درصد نیاز آبی گیاه و ژنوتیپ های گلرنگ شامل محلی اصفهان، اصفهان - 14
بودند. نتایج نشان داد تنش خشکی عملکرد دانه و درصد روغن دانه را کاهش داد. به طوری که عملکرد دانه از 1198 کیلوگرم در هکتار در آبیاری معادل
100 درصد نیاز آبی گیاه به 1081 و 936 کیلوگرم در هکتار به ترتیب در تیمار آبیاری 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه از
ژنوتیپ محلی اصفهان به میزان 1402 کیلوگرم در هکتار حاصل شد. اثر متقابل تیمار های آزمایشی نشان داد بیشترین عملکرد دانه معادل 1583
کیلوگرم در هکتار و روغن دانه معادل 38 درصد از تیمار آبیاری 100 درصد نیاز آبی گیاه و ژنوتیپ محلی اصفهان حاصل شد. ژنوتیپ محلی اصفهان در
دو شرایط مطلوب و شرایط تنش دارای بیشترین عملکرد دانه و درصد روغن بود. بنابراین در شرایط کمبود آب می توان با کشت این ژنوتیپ به عملکرد و
درصد روغن قابل قبول دست یافت.https://jcesc.um.ac.ir/article_35516_972570ed8beea2d1cdf15a1c28f299fe.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Genetic Divergent of Tomato Lines Based on AFLP Molecular Markers and Relationship with Heterosisبررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای گوجهفرنگی با استفاده از نشانگرهای مولکولیAFLP و ارتباط آن با هتروزیس3543603552610.22067/gsc.v10i2.16225FAمریم نبی پورمحمد فارسیدانشگاه فردوسی مشهدسید حسین نعمتیدانشگاه فردوسی مشهدسعید ملک زاده شفارودیدانشگاه فردوسی مشهد0000-0001-8809-4854Journal Article19700101Tomato as a highly nutritious vegetable crop is widely grown in the world. Hybrid seed is preferably used for tomato production. Identification of superior hybrid combination is one of the most important steps in the hybrid breeding programs. Breeding of high yielding hybrids is expensive and involves testing large numbers of hybrid combinations in multi-environment trials. Successful prediction of heterosis from the genetic similarity of their parents based on molecular markers has been reported in several crops and can be very helpful in hybrid breeding. The present study was carried out to evaluate genetic divergent among tomato lines and to assess the relationship between genetic distance and heterosis among them. Thirty genotypes were examined for DNA polymorphism, using amplified fragment length polymorphisms (AFLPs). A total of 165 polymorphic variants were generated and genetic distances ranged from 0.04 to 0.23. Our result indicated that AFLP markers were successful in identification of polymorphism and genetic distances among tomato lines, but correlation of genetic distance based on AFLPs with mid-parent heterosis of yield, fruit weight, fruit number and fruit durability time was low and not useful for predicting heterosis in tomato genotypes.گوجه فرنگی یکی از مهم ترین محصولات کشاورزی از نظر سطح زیر کشت و اهمیت اقتصادی است و تولید بذر هیبرید در این گیاه اهمیت فراوانی
دارد. شناخت ترکیبات والدینی برتر یکی از مهم ترین مراحل در برنامه های اصلاحی تولید بذر هیبرید است که پرهزینه و مستلزم انجام آزمایشات
مزرع های وسیع می باشد. پیش بینی های موفقی از هتروزیس، با استفاده از تشابه ژنتیکی والدین مبتنی بر نشانگرهای مولکولی در چندین گیاه زراعی
انجام گرفته است که می تواند در برنامه های اصلاحی هیبرید مفید واقع شود. مطالعه حاضر به منظور تعیین تنوع ژنتیکی بین لاین های گوجه فرنگی و
مورد ارزیابی AFLP ارزیابی ارتباط بین فاصله ژنتیکی و هتروزیس نتاج انجام گرفت. تنوع ژنتیکی 30 ژنوتیپ گوجه فرنگی با استفاده از 165 نشانگر
0 قرار داشت. فاصله ژنتیکی حاصل برای یافتن ارتباط معنی دار با / 0 تا 23 / قرار گرفت. فاصله ژنتیکی حاصل بین لاین های مورد بررسی، در فاصله 04
برای متوسط عملکرد، وزن میوه، تعداد میوه و ماندگاری میوه، مورد آزمون قرار گرفت. نتایج نشان داد با وجودی که (MPH) هتروزیس میانگین والدین
در تشخیص چندشکلی و فاصله ژنتیکی میان لاین های گوجه فرنگی کارآمد می باشد، ارتباط فاصله ژنتیکی مبتنی بر این AFLP نشانگر مولکولی
نشانگر با هتروزیس میانگین والدین در صفات مورد ارزیابی، بی معنی و فاقد سودمندی لازم در پیش بینی هتروزیس ژنوتیپ های گوج هفرنگی می باشد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35526_c3288f3b3d059aa0616bb89f86064d99.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Evaluation of Terminal Drought Tolerance in Durum Wheat Genotypes by Using of Drought Tolerance Indicesارزیابی تحمل به خشکی انتهای فصل ژنوتیپ های گندم دوروم با استفاده از3613673553410.22067/gsc.v10i2.16235FAمحمد شریفی الحسینیمسعود عزت احمدیJournal Article19700101In order to investigation of response of durum wheat genotypes to terminal drought stress, this experiment was conducted in Neishabour Agricultural Research Station during two growing seasons of 2004-2005 and 2005-2006. Seventeen advanced durum wheat genotypes, two bread wheat cultivars and one durum wheat cultivar (i.e. 20 genotypes and cultivars) were evaluated in two separate experiments (normal and limited irrigation) based on a randomized complete block design with four replications. Combined ANOVA of grain yield data revealed that there were significant differences among genotypes for grain yield of Durum Wheat (Pبه منظور بررسی واکنش ژنوتیپ های مختلف گندم دوروم
(Triticum durum) به تنش خشکی آخر فصل ، این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی 83-84 و 84-85 اجرا شد. تعداد 17 ژنوتیپ انتخابی گندم دوروم به همراه دو رقم گندم - 1383 و 85 - ایستگاه تحقیقات کشاورزی نیشابور طی سال های زراعی 84
نان و یک رقم گندم دوروم ( 20 ژنوتیپ و رقم) در دو آزمایش جداگانه (شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی آخر فصل) در قالب طرح بلوک های کامل
تصادفی با چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب دو ساله عملکرد دانه نشان داد اختلاف معنی داری بین ژنو تیپ ه ا وجود
ولی اثرات متقابل دوگانه و سه گانه معنی دار نبود. به دلیل همبستگی ، (P≤% اثر سال و تنش رطوبتی بر عملکرد دانه معنی دار بود ( 1 .(P≤% داشت ( 1
با عملکرد دانه تحت وجود و عدم وجود تنش خشکی ، چنین به نظر می رسد از این شاخص ها می توان برای گزینش MP و STI بالای شاخص های
14 و 4 متحمل ترین ژنوتیپ نسبت به تن ش خشکی ، لاین های متحمل به خشکی گندم استفاده کرد. بر اساس این دو شاخص ، ژنوتیپ های شماره 15
ژنوتیپ های شماره 7 و 12 حساس ترین ژنوتیپ به خشکی بودند. TOL و SSI انتهای فصل بود.ند . همچنین بر اساس شاخص های حساسیت
وhttps://jcesc.um.ac.ir/article_35534_8e2503a9e5068e43bc8ff52602e42d0c.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Response of Yield and Yield Components of Corn on Soil Use and Foliar Application of Micronutrientsواکنش عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت به کاربرد خاک مصرف و محلول پاشی3683733554210.22067/gsc.v10i2.16239FAمریم غفاری ملایریغلامعلی اکبریآرش محمدزادهJournal Article19700101To investigate the effects of micronutrient such as Fe, Zn and Complete Micronutrient Fertilizer as foliar application and using in the soil on some physiological indices of corn an experiment as a randomized complete block design with 4 replication and 10 treatments was conducted. Treatments including, control (C), foliar application of complete micronutrient in Stem elongation stage (M1), foliar application of complete micronutrient fertilizer in Stem elongation stage + ear appearance stage (M2), foliar application of Zn in Stem elongation stage (Z1), foliar application of Zn in Stem elongation stage + ear appearance stage (Z2), foliar application of Fe in Stem elongation stage (F1), foliar application of Fe in Stem elongation stage + ear appearance stage (F2), soil use of complete micronutrient fertilizer (Ms), soil use of Fe (Fs) and soil use of Zn (Zs). Analysis of variance showed that effects of different fertilizer treatments on seed yield, biological yield, number of rows in cob, number of grain in row and cob length traits were significant (p≤0.01). Also impacts of applied treatments on harvest index, cob diameter, 1000 grain weight and cob weight in 5% probability level were significant. Mean comparison of treatments showed that in all studied traits, foliar application of complete micronutrient fertilizer in Stem elongation stage + ear appearance stage (M2) and control (C) treatments had a highest and lowest effects respectively.بهمنظور بررسی تاثیر کاربرد عناصر ریزمغذی آهن، روی و کود کامل میکرو به صورت خاک مصرف و محلول پاشی بر عملکرد و اجزاء عملکرد ذرت
محلول پاشی کود کامل ،(C) آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا گردید. تیمارهای این آزمایش شامل: تیمار شاهد KSC704
محلول پاشی کود سولفات روی در ،(M محلول پاشی کود کامل میکرو در مرحله ساقه رفتن + مرحله ظهور بلال ( 2 ،(M میکرو در مرحله ساقه رفتن ( 1
محلول پاشی کود سولفات آهن در مرحله ،(Z محلول پاشی کود سولفات روی در مرحله ساقه رفتن + مرحله ظهور بلال ( 2 ،(Z مرحله ساقه رفتن ( 1
کود سولفات آهن ،(SM) کود کامل به صورت خاک مصرف ،(F محلول پاشی کود سولفات آهن در مرحله ساقه رفتن + مرحله ظهور بلال ( 2 ،(F ساقه رفتن ( 1
بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که تاثیر تیمارهای مختلف (SZ) و کود سولفات روی به صورت خاک مصرف (SF) به صورت خاک مصرف
کودی در سطح احتمال 1 درصد بر روی صفات عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد دانه در ردیف و طول بلال معنی دار بود .
همچنین تاثیر تیمارهای بکار رفته در سطح احتمال 5 درصد بر صفات شاخص برداشت، قطر بلال، وزن هزار دانه و وزن چوب بلال معنی دار بود . نتایج
به دست آمده از مقایسات میانگین نیز نشان داد که در تمامی صفات مورد مطالعه، محلول پاشی کود کامل میکرو در مرحله ساقه رفتن + مرحله ظهور
به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را داشتند. (C) و تیمار شاهد (M بلال ( 2https://jcesc.um.ac.ir/article_35542_016773a951fef1c12321d600d4a21684.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Effect of Different Levels of Potassium Sulfate and Drought Stress on Yield and Yield Attributes of Grain Sorghum (Sorghum bicolor)اثر سطوح مختلف سولفات پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانه ای (Sorghum bicolor) تحت تنش خشکی3743813555110.22067/gsc.v10i2.16244FAمحمود حیدریمحمدرضا اصغری پوردانشگاه زابل0000-0001-7197-6578Journal Article19700101This study was conducted to explore the effects of drought stress and different levels of potassium sulfate on yield and yield attributes of grain sorghum at Agriculture and Natural Resources Research Station of Sistan during year of 2009. Treatments were arranged in a split-plot lay out based on a randomized complete block design with three levels of drought stress as main plot (irrigation at 70%, 50%, and 30% field capacity) and five levels of potassium sulfate as sub plot (0, 100, 150, 200 and 250 kg ha-1) in three replications. Drought stress by reducing the yield components, especially the number of panicle per plant and one-hundred grain weight reduced grain yield. Maximum yield (3499 kg ha-1) and biological yield (14464 kg ha-1) was obtained at 70% FC. Grain and biological yields for the plants irrigated at 70% FC were 58.5% and 27.4% greater, respectively, than the yields of the plants irrigated at 30% FC. Potassium sulfate at the highest rate increased grain and biological yield by 28% and 22%, compared to control respectively, Through improving growth conditions. Interaction effect between drought stress and potassium sulfate on all studied traits was significant and optimum soil K levels protect plants from drought. These observations indicate that adequate K nutrition can improve drought resistance of sorghum.به منظور بررسی اثر سطوح مختلف سولفات پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد سورگوم دانهای تحت تنش خشکی تحقیقی طی سال 1388 در مرکز
تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زابل به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد . تیمارهای مورد
مطالعه عبارت بودند از تنش خشکی، شامل سه سطح شاهد (آبیاری در 70 درصد ظرفیت زراعی مزرعه)، تنش ملایم (آبیاری در 50 درصد ظرفیت زراعی
200 و 250 کیلوگرم ،150 ، مزرعه) و تنش شدید (آبیاری در 30 درصد ظرفیت زراعی مزرعه) و پنج سطح کود سولفات پتاسیم شامل، صفر (شاهد)، 100
در هکتار. تنش خشکی به علت کاهش ارتفاع گیاه، تعداد دانه در پانیکول، شاخص برداشت و وزن صد دانه عملکرد دانه را کاهش داد . بیشترین عملکرد
دانه ( 3499 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک ( 14464 کیلوگرم در هکتار) در آبیاری در 70 درصد ظرفیت زراعی مزرعه به دست آمد و عملکرد دانه
4 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. کود سولفات پتاسیم نیز در بیشترین سطح با بهبود شرایط / 5 و 27 / و بیولوژیک در تیمار تنش شدید به ترتیب 58
رشدی عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک را به ترتیب 28 و 22 درصد در مقایسه با شاهد افزایش داد. اثر متقابل کود سولفات پتاسیم و تنش خشکی نیز بر
تمام صفات معنی دار بود، و سطح مطلوب کود سولفات پتاسیم از گیاهان در مقابل خشکی محافظت می کند. نتایج این مطالعه نشان داد که فراهمی کافی
پتاسیم در خاک می تواند مقاومت گیاه سورگم در مقابل تنش خشکی را افزایش می دهد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35551_553ff5925e5360746dcefdefba16aba6.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Evaluation of Yield and Yield Components of Black Cumin (Nigella sativa L.) under different Plant Density and Limited Irrigation Conditionارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد گیاه دارویی سیاه دانه(Nigella sativa L.)در تراکمهای مختلف بوته در شرایط کم آبیاری3823913556010.22067/gsc.v10i2.16282FAشهرام رضوان بیدختیسارا سنجانیموسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذرعلیرضا دشتبانایمان حسام عارفیJournal Article19700101Research on crop response to deficit irrigation is important to reduce agriculture water use in areas where water is limited resource. Using drought resistant landraces with irrigation scheduling based on phenological stages in semi-arid and arid regions may provide an opportunity to optimize irrigation efficiency and water savings in these regions. In order to evaluate of yield and yield components of black cumin under different plant density and limited irrigation condition an experiment was conducted in Research Farm of Islamic Azad University of Damghan during growing season of 2007-2008. The experimental treatments were arranged in split plots based on a complete randomized block design with three replications. The limited irrigation (based on phenological stages) treatments were included: cutting irrigation at blooming (folded flowers), cutting irrigation at flowering stage, cutting irrigation at seed formation and normal weekly irrigation (control) were allocated to the main plots and different plant density: 100, 150, 200 and 250 plant per square meter (m2) were allocated to sub plots. The results showed that the effect of limited irrigation, plant density and their interaction on plant height, number of follicle, follicle weight, number of seed, 1000 seed weight, seed yield, biological yield and harvest index Black Cumin. The highest yield and yield components was obtained in normal irrigation (control) and 200 plant density and the lowest yield were obtained when irrigation cut at the blooming stage and 250 plant density. There was a significant correlation between seed yield and number (r=0.90), 1000 seed weight (r=0.95) and biological yield (r=0.97). Optimum plant density of black cumin was decreased under limited irrigation treatments. Under normal (control) and limited irrigation, optimum plant density was 200 and 150 plant per (m2) respectively.مطالعه پاسخ گیاهان به کم آبیاری بهمنظور کاهش مصرف آب در کشاورزی به ویژه در مناطقی که آب یک عامل محدود کننده در تولید می باشد، بسیار مهم به نظر میرسد. استفاده از گیاهان بومی مقاوم به خشکی همراه با تنظیم زمان آبیاری بر اساس مراحل فنولوژیکی در مناطق خشک و نیمهخشک سبب بهبود کارایی آبیاری و حفظ رطوبت در این مناطق میگردد. در این مطالعه بهمنظور بررسی تغییرات عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه در تراکمهای مختلف بوته تحت شرایط کم آبیاری آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دامغان در سال زراعی 88-1387 اجرا گردید. آزمایش بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. سطوح قطع آبیاری (بر اساس مراحل فنولوژیک رشد) درکرتهای اصلی در چهار سطح: آبیاری تا مرحله غنچهدهی، آبیاری تا مرحله گلدهی، آبیاری تا مرحله شروع تشکیل دانه، آبیاری تا مرحله رسیدگی کامل دانه (شاهد) و تراکم در چهار سطح 100، 150، 200 و250 بوته در مترمربع در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که ارتفاع بوته، تعداد و وزن کپسول، تعداد دانه، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه بهطور معنیداری تحت تأثیر تیمارهای کم آبیاری، تراکم و اثر متقابل کم آبیاری و تراکم قرارگرفتند. بیشترین عملکرد و اجزای آن بهترتیب در تیمار آبیاری کامل (شاهد) و تراکم 200 بوته در مترمربع و کمترین مقدار عملکرد در تیمار قطع آبیاری در مرحله غنچهدهی و تراکم 250 بوته در مترمربع بهدست آمد. ضرایب همبستگی نشان داد که بین عملکرد دانه و تعداد دانه (90/0r=)، وزن هزار دانه (95/0r=) و عملکرد بیولوژیک (97/0r=)، همبستگی مثبت و معنیداری وجود داشت. در این تحقیق تراکم 200 و 150 بوته در مترمربع تراکم بهینه برای تولید سیاهدانه تحت شرایط آبیاری کامل و کم آبیاری در شرایط آب و هوایی دامغان بود.https://jcesc.um.ac.ir/article_35560_25b28576dbe889896ac9aac579caea3e.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Effects of Planting Date on Developmental Stages and some Agronomic Traits of Spring Safflower Varietiesاثر تاریخ کاشت بر مراحل نمو و بعضی صفات زراعی ارقام بهاره گلرنگ3924003556910.22067/gsc.v10i2.16287FAمحمدرضا شهسواریطلعت یساریامیرحسن امیدیJournal Article19700101In order to evaluation the effect of planting date on development stages and some characteristics of spring safflower varieties, an experiment was conducted as split plot based on randomized complete block design with six replications at the Kabotar Abbad Research Station, Isfahan during two growing seasons of 2006-2007 and 2007-2008. Three safflower varieties such as Arak, Sofea and Goldasht cultivated at eight planting dates (including 6th March, 20th March, 4th April, 19th April, 5th May, 6th June and 23th June). The results showed that development stages of safflower were longer that it increased vegetative and reproductive growth at the first year of experiment. The highest yield of safflower was observed in the first planting time. By delaying from the first to the 7th planting time decreased photosynthetic areas and seed yield due to enhancing in development. These varieties of safflower were different about some of development. Goldasht and Sofea were the earliest and latest varieties, respectively. The effect of variety was not significant on seed yield of safflower. The maximum oil content and 1000-seed weight were observed in Sofea and Goldasht, respectively. Goldasht had the minimum plant height.بهمنظور تعیین اثر تاریخ کاشت بر مراحل نمو و بعضی از صفات ارقام بهاره گلرنگ، آزمایشی در ایستگاه تحقیقاتی کبوترآباد اصفهان طی سال های زراعی 86-1385 و 87-1386 بصورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تکرار انجام شد. سه رقم گلرنگ به نامهای اراک، صفه و گلدشت در هشت تاریخ کاشت (15و 29 اسفند، 15 و30 فروردین، 15و30 اردیبهشت، 16 خرداد و 2 تیر) مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد طی سال اول آزمایش مراحل نمو طولانی تر و در نتیجه رشد رویشی و زایشی بیشتر بود. بالاترین عملکرد در اولین تاریخ کاشت حاصل شد. تأخیر کاشت تا تاریخ کاشت هفتم سبب تسریع نمو، برخورد رشد رویشی و زایشی با گرمای تیر و مرداد، نقصان سطوح فتوسنتزکننده و گلدهی زود هنگام و در نتیجه کاهش عملکرد دانه گردید. ارقام مورد بررسی از لحاظ بعضی از مراحل نمو متفاوت بودند. ارقام گلدشت و صفه بهترتیب زودرسترین و دیررسترین ژنوتیپها بودند. اختلاف بین ارقام از لحاظ عملکرد دانه معنیدار نبود. رقم صفه از لحاظ میزان روغن و رقم گلدشت از لحاظ وزن هزار دانه برترین ژنوتیپ ها بودند. رقم گلدشت کوتاه ترین ارتفاع بوته را داشت.https://jcesc.um.ac.ir/article_35569_397809131d3ca26c955c1be225825b65.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Effect of Various Doses Application of Metribuzin Herbicide and Plant Density on Yield and Physiological Indices of Wheat (Triticum aestivum)تأثیر مقادیر مختلف علفکش متریبیوزین و تراکمهای مختلف کاشت بر عملکرد و صفات فیزیولوژیک گندم (Triticum aestivum)4014113557410.22067/gsc.v10i2.16290FAسیدمسعود نقشبندیمحمدعلی باغستانیموسسه گیاهپزشکی کشوراسکندر زندسحر منصوریانJournal Article19700101In order to survey the influence of metribuzin herbicide on physiological indices and yield of wheat, an experiment was conducted at experimental field of Plant Pest and Disease Research Institute, Karaj, Iran during 2007. Treatments were in factorial arrangement laid out in four randomized complete blocks. The factors investigated were three plant densities: 400, 500 and 600 plant.m-2 and metribuzin doses: 0, 0.2, 0.4, 0.6 and 0.8 kg.ha-1. The result showed that the highest physiological indices and grain yield were obsevered in densities of 500 plant.m-2 and in applications of 0.6 and 0.8 kg. ha-1. Higher rates could be provided an acceptable level of weed control. Plant density could provide good control on weed and could be decrease using herbicide too by decreasing of available light for weed. This strategy can reduce the peresure of selection in resistant weeds population.به منظور بررسی تأثیر تراکمهای مختلف کاشت و مقادیر مختلف کاربرد علفکش متریبیوزین بر عملکرد، اجزای عملکرد و صفات فیزیولوژیک گندم رقم پیشتاز، آزمایشی در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی بخش علف های هرز مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور واقع در مشکیندشت کرج بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل تراکم گندم در سه سطح (400، 500 و 600 بوته در مترمربع) و دز علف کش متری بیوزین در پنج سطح (صفر، 2/0، 4/0، 6/0 و 8/0 کیلوگرم در هکتار) بودند. نتایج حاصل از بررسی تأثیر تیمارها روی شاخصهای فیزیولوژیکی رشد نشان داد که شاخص سطح برگ، تجمع کل ماده خشک و سرعت رشد محصول در تراکم-های 500 و 600 بوته در مترمربع و دزهای 6/0 و 8/0 کیلوگرم در هکتار، برتری معنیداری را نسبت به سایر تیمارها دارا بودند. بالاتر بودن شاخصهای رشد گندم در این تراکمها توجیهکننده افزایش قدرت رقابتی گندم در مواجهه با علفهای هرز می باشد. عملکرد نهایی گندم نیز از این روند تبعیت کرد، بهطوریکه در تراکم 500 بوته در مترمربع و کاربرد مقادیر 6/0 و 8/0 کیلوگرم در هکتار متری بیوزین نسبت به تراکمهای 400 و 600 بوته در مترمربع از میزان بیشتری برخوردار بود.https://jcesc.um.ac.ir/article_35574_9cbfb6f3b031ab4b86b5305ad35238c0.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Effect of Irrigation Intervals on Some Morphophysiological Traits of Basil (Ocimum basilicum L.) Ecotypesاثر فواصل آبیاری بر برخی شاخصهای رشداکوتیپهای ریحان (. Ocimum basilicum L4124203558310.22067/gsc.v10i2.16291FAمرتضی گلدانی0000-0002-2547-8014Journal Article19700101In order to determine the effect of different irrigation intervals on some morphophysiological traits of basil (Ocimum basilicum L.), an experiment was conducted as factorial based on randomized complete block design with three replications under greenhouse conditions during 2010. Treatments included five irrigation intervals with 4, 8, 12, 16 and 20 days intervals and two ecotypes of basil (green and purple). The results showed that by increasing irrigation interval plant height, spike number, spike weight and shoot dry weight between irrigation intervals decreased. Purple basil was more tolerant than basil green ecotype to drought stress. Interaction between irrigation intervals and ecotypes showed that the best treatment related to four days irrigation interval and purple basil ecotype. The effect of irrigation intervals on root area, root diameter mean, total length, root volume and dry weight of root was significant. In all irrigation intervals, purple basil had better performance compared to green ecotype. The results showed that by increasing in irrigation interval decreased root surface area, but increased total root length. It was concluded that increasing irrigation interval up to 12 days decreased shoot and root surface areas. Increasing irrigation interval decreased chlorophyll- a, b and increased prolin amino acid content of basil leaf.این بررسی بهمنظور اثر فاصله آبیاری بر برخی شاخصهای رشد اکوتیپهای ریحان ( . Ocimum basilicum L) در شرایط گلخانه در سال 1389 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با دو عامل و سه تکرار انجام شد. عامل اول شامل فواصل آبیاری در پنج سطح (4، 8، 12، 16 و20 روز) و عامل دوم شامل دو اکوتیپ ریحان سبز و بنفش بود. نتایج نشان داد که افزایش فاصله آبیاری سبب کاهش معنیدار ارتفاع گیاه، طول سنبله، تعداد سنبله، وزنخشک سنبله، سطح برگ، وزنخشک برگ، وزن 100 دانه و وزنخشک اندام هوایی گیاه شد. اکوتیپ ریحان بنفش در مقایسه با اکوتیپ ریحان سبز از نظر صفات فوق، تحمل بهتر و معنیداری به تاخیر درآبیاری نشان داد. اثر متقابل فواصل آبیاری و اکوتیپ نشان داد که، بهترین شرایط را از نظر صفات فوق در فاصله آبیاری چهار روز و برای اکوتیپ ریحان بنفش بهدست آمد. در مطالعه ریشه هر دو اکوتیپ، سطح ریشه، متوسط قطر ریشه، مجموع طول ریشه، حجم ریشه و وزنخشک ریشه نیزتحت تاثیر معنیدار فواصل آبیاری قرار گرفت. با افزایش فاصله آبیاری سطح ریشه کمتر ولی طول ریشه بیشتر شد. اکوتیپ ریحان بنفش از نظر صفات ریشه مورد بررسی فوق نیز بهتر از اکوتیپ ریحان سبز بود. با وجود آنکه افزایش دور آبیاری منجر به کاهش اندام فتوسنتز کننده و سطح ریشه شد، ولی طول ریشه تا فاصله 16 روز آبیاری افزایش یافت و پس از آن کاهش نشان داد. از سوی دیگر با افزایش فاصله آبیاری محتوای کلروفیل کل و کلروفیل a و b در مقایسه با شاهد کاهش یافت. ازدیاد فاصله آبیاری در این آزمایش باعث افزایش اسید آمینه پرولین در برگ گیاه ریحان گردید.https://jcesc.um.ac.ir/article_35583_534e986ee1f0a029e4f06b5ef5ff5eb1.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Investigation of the Relationship between Grain Yield and Yield Components in Barley Varieties and New Hybrids Using Multivariate Statistical Methodsبررسی روابط بین عملکرد دانه و اجزای آن در ارقام و هیبریدهای جدید جو با استفاده از روشهای آماری چند متغیره4214273558710.22067/gsc.v10i2.16304FAسیدمحمدمهدی سیدآقامیریخداداد مصطفویعبداله محمدیJournal Article19700101In order to study the realationship between genetic diversity and different characteristics associated with grain yield in barley, 28 genotypes of barley cultivars contain seven cultivars and 21 hybrids were evaluated in Randomized Complete Block (RCB) design with three replications. Cultivars were Valfajr, Makuei, Kavir, Rayhan, Gorgan, Nusrat and Nimroz. This study was carried out in research field of Islamic Azad University – Karaj Branch during 2009 – 2010. Thirteen traits including grain yield, biological yield, harvest index, 100 seed weight, stem diameter, plant height, spike length, days to heading, spike weight, awn length, peduncle length, seed length and seed diameter were studied. Results identified that the correlation coefficients between grain yield and biological yield, weight spike, awn length, seed length and peduncle length were positive and significant. Path analysis revealed that biological yield have the most direct and positive effect on grain yield. Spike weight indirect effect via biological yield on grain yield was positive. Factor analysis showed that four factors explained 70.68 percent of the total variance. The first, second and third factor called yield, morphological characteristics and seed characteristics respectively. Cluster analysis according WARD method grouping the genotypes into three main groups.بهمنظور بررسی ارتباط صفات مختلف با عملکرد دانه، 28 ژنوتیپ جو زراعی شامل 7 رقم و 21 هیبرید حاصل از تلاقیهای آنها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. ارقام مورد بررسی شامل والفجر، ماکوئی، کویر، ریحان، گرکان، نصرت و نیمروز بودند. این تحقیق در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج در سال زراعی 89 - 1388 انجام شد. سیزده صفت زراعی شامل عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، وزن 100 دانه، قطر ساقه، ارتفاع بوته، طول سنبله، روز تا سنبلهدهی، وزن سنبله، طول ریشک، طول پدانکل، طول بذر و قطر بذر مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه همبستگی مشخص نمود که بین عملکرد دانه با صفات عملکرد بیولوژیک، وزن سنبله، طول ریشک، طول بذر و طول پدانکل همبستگی مثبت و معنیداری وجود دارد. تجزیه علیت مشخص کرد که صفت عملکرد بیولوژیک دارای بیشترین اثر مستقیم و مثبت بر روی عملکرد دانه میباشد. اثر غیرمستقیم وزن سنبله از طریق عملکرد بیولوژیک بر روی عملکرد دانه مثبت بود. تجزیه به عاملها نشان داد که چهار عامل در مجموع 68/70 درصد از تغییرات کل دادهها را توجیه نمودند. عامل اول، دوم و سوم بهترتیب بهنام عملکرد، مشخصات مورفولوژیکی و مشخصات بذر نامگذاری شدند. تجزیه خوشهای به روش وارد ژنوتیپها را به سه گروه اصلی تقسیم بندی نمود.https://jcesc.um.ac.ir/article_35587_0c472b6e8560b81e8bb767a0ad0b155c.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Evaluation of Phenological Stages and Yield of Soybean Cultivars under Deficit Irrigation Conditions in Rasht Regionارزیابی مراحل فنولوژیک و عملکرد رقمهای مختلف سویا تحت شرایط کمآبیاری4284343559310.22067/gsc.v10i2.16306FAجاسم امینیفرغلامرضا محسنآبادیأانشگاه گیلانمحمدحسن بیگلوییدانشگاه گیلانحبیب اله سمیع زادهدانشگاه گیلانJournal Article19700101In order to investigate effect of deficit irrigation on phenological stages and yield of soybean cultivars, an experiment was conducted as split plots based on randomized complete block design with three replications at Agricultural Research Farm, University of Guilan in 2009. Main factor was included four irrigation levels based on potential moisture 30-35 (I1), 50-55 (I2), 70-75 (I3) centibar soil using tensiometer and without irrigation (I4) and sub plot factor was included seven soybean cultivars 033, 032, Sahar (belong to group maturity 4), L.17, Zan, Clark and Madari (belong to group maturity 3). To determine thermal requirement growth degree day system was used. Thermal units required by daily weather statistics for planting to flowering, planting to poding, planting to seeding, planting to maturity, seed filling period and reproductive period, were determined. At harvest time, the following data were recorded: Plant height, no. of seeds per plant, weight of seeds per plant, plant dry weight, seed and biological yields. Planting to poding period and planting to seeding period increased with reduction in water available and water deficit delayed appearance of pods. Water deficit decreased the yield components, significantly. Cultivar had significant effect on the yield components and all of phenological stages. The highest seed yield produced from 033 cultivar. In general, the results showed that water deficit is capable by delays in the occurrence of phenological stages in time and decreasing yield components, reduce yield of soybean. The lowest time for appearance of pods and the highest yield was belonged to I1. According to results, it seems that application of irrigation based on I1, can improve growth and yield of soybean in Rasht region.بهمنظور ارزیابی عملکرد و مراحل فنولوژیک سویا تحت شرایط کمآبیاری، آزمایشی بهصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گیلان در سال 1388 اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل چهار سطح آبیاری بود که در پتانسیلهای رطوبتی 35-30 (I1)، 55-50 (I2) و 75-70 (I3) سانتیبار خاک آبیاری انجام شد و یک سطح بدون آبیاری (I4) و فاکتور فرعی شامل هفت رقم سویا به نامهای 033، 032 و سحر (از گروه رسیدگی 4)، ال.17، کلارک، زان و مادری (از گروه رسیدگی 3) بود. سطوح پتانسیل رطوبتی خاک با استفاده از تانسیومتر کنترل شد. برای تعیین نیاز حرارتی از سیستم درجه-روز رشد استفاده شد. واحد حرارتی مورد نیاز از طریق آمار روزانه هواشناسی برای مراحل کاشت تا گلدهی، کاشت تا غلافدهی، کاشت تا پر شدن دانه، کاشت تا رسیدگی، طول دوره پر شدن دانه و طول دوره زایشی، تعیین شد. در زمان رسیدن نیز صفتهای ارتفاع بوته، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، وزن بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک مورد بررسی قرار گرفت. با کاهش رطوبت قابل دسترس، ظهور غلاف به تأخیر افتاد. متعاقب با این مسئله مرحله پر شدن دانه نیز بهطور معنیداری تحت تأثیر کمآبیاری قرار گرفت. همچنین کمآبیاری اجزای عملکرد را بهطور معنیداری کاهش داد. اثر رقم نیز بر اجزای عملکرد و تمام مراحل فنولوژیک معنیدار بود. رقم 033 بیشترین عملکرد را به خود اختصاص داد. بهطورکلی، نتایج این آزمایش نشان داد که کمآبیاری قادر است با ایجاد تأخیر در وقوع بهموقع مراحل فنولوژیک و کاهش اجزای عملکرد، موجب کاهش عملکرد سویا گردد، بهطوریکه حداقل طول دوره کاشت تا مرحله غلافدهی و بیشترین عملکرد در تیمار آبیاری I1 بهدست آمد. بنابراین، با توجه به نتایج این آزمایش بهنظر میرسد که انجام آبیاری بر اساس تیمار I1 میتواند باعث بهبود رشد گیاه و عملکرد سویا در منطقه رشت شود.https://jcesc.um.ac.ir/article_35593_671fa94a9505b20ce966ea6632aeef2e.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Radiation Absorption and Use Efficiency of Sesame as Affected by Biofertilizers in a Low Input Cropping Systemکارآیی جذب و مصرف نور کنجد تحت تأثیر کودهای بیولوژیک در یک نظام زراعی کمنهاده4354473560210.22067/gsc.v10i2.16307FAمحسن جهاندانشگاه فردوسی مشهد0000-0003-2259-5124محمد بهزاد امیریدانشگاه فردوسی مشهد0009-0004-4225-8074حمیدرضا احیاییدانشگاه فردوسی مشهدJournal Article19700101Cultivation of high efficacy crops in resource utilization, especially with higher water and radiation use efficiencies is one of the important strategies to achieve the goals of sustainable agriculture. Align with these guidelines and in order to estimate light extinction coefficient and radiation use efficiency of sesame a split plot arrangement of two factors based on randomized complete block design with three replications was conducted in 2009-10 growing season. Cultivation and no cultivation of Lathyrus sp. and Persian clover (Trifolium resopinatum) as cover crop in autumn assigned to the main plots. The sub plot factor consisted of three different types of biofertilizers plus control, including 1-nitroxin (containing of Azotobacter sp. &Azospirillum sp. ), 2- biophosphor PSB (containing of phosphate solubilizing bacteria,Bacillus sp. &Pseudomonas sp. )), 3- biosulfur SSB (containing of Thiobacillus ssp. ) and 4- control (no fertilizer). The results showed that application of biofertilizers resulted to 15 days shorter period to achieve maximum leaf area index compared to control and as a result, the maximum fraction of absorbed radiation and consequentlysesame dry matter produced at the sixtieth day after emergence, 15 day sooner than control. Sesame dry matter production after cover crops cultivation was 19 percent higher than no cover crop cultivation treatment. Although, light extinction coefficient in control (no biofertilizer) was higher than biofertilizer treatments (0. 78 vs. 0. 69), but radiation use efficiency (RUE) in biosulfurand nitroxin was higher compared to control (1. 31 , 1. 24 and 1. 09respectively) which resulted to highest biological and seed yield and harvest index. Sesame radiation use efficiency in plots with cover crop was 0. 18 higher than plots with no cover crop. In this research, the total mean sesame RUE estimated of 1. 19 gMJ-1 (R2=0. 95). In general, these results indicated that application of nitroxin and biosulfur combined with cover crops cultivation enhanced utilization of radiated and absorbed radiation by sesame canopy and consequently improved yield.استفاده از گیاهان زراعی کارآمد بهمنظور بهرهبرداری از منابع، بهویژه آب و تشعشع خورشیدی از مهمترین راهکارها جهت نیل به اهداف کشاورزی پایدار میباشد. در همین راستا و بهمنظور برآورد ضریب خاموشی و کارآیی مصرف نور کنجد، آزمایشی بصورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکراردر مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 89-1388 اجرا شد. فاکتور کرت اصلی، کشت و عدم کشت گیاه پوششی شامل خلر و شبدر ایرانی در پاییز گذشته و فاکتور کرت فرعی، انواع کود بیولوژیک در چهار سطح 1- نیتروکسین (دارای باکتریهای، Azotobacter sp. و .Azospirillum sp )، 2- بیوفسفر یا باکتریهای حلکننده فسفات یا پیاسبی PSB (دارای باکتریهای .Bacillus sp و Pseudomonas sp. )، 3- بیوسولفور یا باکتریهای حلکننده گوگرد یا SSB(Thiobacillus sp. ) و شاهد (بدون کود) بودند. نتایج نشان داد که کودهای بیولوژیک در مقایسه با شاهد، زمان رسیدن به حداکثر شاخص سطح برگ را 15 روز جلو انداختند و به دنبال آن حداکثر کسر تشعشع جذب شده و تولید ماده خشک نیز در این تیمارها، 15 روز نسبت به شاهد جلوتر بود و در 60 روز پس از کاشت به وقوع پیوست. کشت گیاهان پوششی موجب برتری 19 درصدی ماده خشک تولیدی کنجد در مقایسه با عدم کشت آنها گردید. اگر چه ضریب خاموشی نور در حالت عدم کاربرد کود، بیشتر از ضریب خاموشی نور در نتیجه استفاده از کودهای بیولوژیک بود (78/0 در برابر 69/0)، ولی بهدلیل کارآیی مصرف نور بیشتر کنجد در نتیجه استفاده از بیوسولفور و نیتروکسین (بهترتیب 31/1 و 24/1 گرم بر مگاژول) نسبت به شاهد (09/1 گرم بر مگاژول)، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت در نتیجه کاربرد کودهای بیولوژیک بهطور معنیداری بیشتر از شاهد بود. کارآیی مصرف نور کنجد در نتیجهی کشت گیاهان پوششی، 18/0 بیشتر از تیمار عدم کشت گیاهان پوششی بود. در پژوهش حاضر، میانگین کلی کارآیی مصرف نور کنجد، 19/1 گرم بر مگاژول برآورد گردید (95/0R2=). بهطور کلی، نتایج این پژوهش نشان داد که استفاده از نیتروکسین و بیوسولفور همراه با کشت گیاهان پوششی در یک نظام کمنهادهی تولید کنجد، میتواند سبب افزایش کارآیی استفاده از نور و به دنبال آن افزایش عملکرد کمی و کیفی گردد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35602_fe01620c139acfe791343ef792e281ea.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Effect of Supplemental Irrigation on Growth and Yield of Rainfed Wheatاثر آبیاری تکمیلی بر رشد و عملکرد گندم دیم4484553560810.22067/gsc.v10i2.16308FAمریم تاتاریملک مسعود احمدیمرکز تحقیقات کشاورزی شهرستان شیروانرضا عباسی علی کمرJournal Article19700101Iran is located in arid and semi-arid areas and has limited water resources that yield reduction due to low irrigation in these areas can be inhibited by programming and wise facilities usage. Supplemental irrigation is an approach that can lead to satisfactory and sustainable yield in dryland. The effects of supplemental irrigation on growth and yield of rainfed wheat (Var. Azar2) were investigated in at Dryland Research Station of Shirvan, during growing season of 2008-2009. Four sensitive stages of wheat to drought stress are A) germination, B) tillering, C) flowering, and D) seed set. Single or combined irrigation patterns in these four stages created 16 combinations. That it carried out based on randomized complete block design with 4 replications. These treatments included single irrigation in each stage (A, B, C, and D), two times irrigation (AB, AC, AD, BC, BD and CD), three times irrigation (ABC, ACD, ABD and BCD), four times irrigation (ABCD) and control (No irrigation). The results showed that supplemental irrigation had no significant effect on plant height, but its effect was significant on spike length, tillers and fertile tillers number, seed number per spike, 1000-seed weight, grain yield, harvest index and dry weight of wheat. The highest yield was obtained from 2 times irrigation in flowering and seed set stages (CD with 2009.2 kg/ha) which had no significant difference with 2 times irrigation in tillering and flowering stages. The lowest yield was obtained from no irrigation treatment (NO with 1045.2 kg/ha). The highest seed number per spike was obtained from BC and highest 1000-seed weight from AD. According to the result of this study, it could be concluded that supplemental irrigation in dryland wheat had significant effect on yield and can increase dryland wheat yield. So, it seems that enough water in flowering stage can increase the yield to a satisfactory level.ایران به لحاظ قرارگرفتن در ناحیه خشک و نیمهخشک جهان از نزولات آسمانی محدودی برخوردار است که با برنامهریزی و استفاده اصولی از امکانات میتوان از کاهش تولید در سالهای کم باران جلوگیری کرد. انجام آبیاری تکمیلی یکی از روشهایی است که میتواند به عملکردی پایدار و رضایتبخش در دیمزارهای گندم منجر شود. بههمینمنظور اثرات آبیاری تکمیلی بر رشد و عملکرد گندم دیم آذر 2 در آزمایشی در سال زراعی 88-1387 در ایستگاه تحقیقات دیم شیروان مورد بررسی قرار گرفت. چهار مرحله رشدی حساس به تنش در گندم عبارت بودند از :(A) جوانهزنی، (B)ساقهدهی، (C) گلدهی و (D)دانهبندی که بهصورت منفرد یا ترکیبی جمعاً 16 حالت آبیاری تکمیلی را شامل میشود که در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار به این شرح اعمال شد: یکبار آبیاری (A ، B ، C و D)، دوبار آبیاری (AB ، AC، AD، BC، BD و CD)، سه بار آبیاری (ABC، ACD، ABDو BCD)، چهار بار آبیاری (ABCD) و تیمار شاهد بدون آبیاری. نتایج نشان داد که آبیاری تکمیلی روی ارتفاع گیاه اثر معنیداری نداشت. اما اثر آن بر روی طول سنبله، تعداد پنجه، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت معنیدار بود. بیشترین عملکرد از تیمار دو بار آبیاری در زمانهای گلدهی و دانهبندی (تیمار CD با 2/2009 کیلوگرم در هکتار) بهدست آمد که با تیمار دوبار آبیاری در زمانهای ساقهدهی و گلدهی ( تیمار BC) اختلاف معنیداری نشان نداد. کمترین عملکرد نیز از تیمار بدون آبیاری (2/1045 کیلوگرم در هکتار) بهدست آمد. بیشترین تعداد دانه در سنبله از تیمار BC و بیشترین وزن هزار دانه از تیمار ADبهدست آمد. با توجه به نتایج این پژوهش میتوان گفت اعمال آبیاری تکمیلی در دیمزارهای گندم، تاثیر معنیداری بر عملکرد گندم دیم داشته و بسته به این که این آبیاری در مراحل حساس گیاه به تنشخشکی انجام شود، میتواند منجر به افزایش بازده عملکرد دیمزارها گردد. بهنظر میرسد تامین آب کافی در مراحل گلدهی و دانهبندی میتواند منجر به تولید عملکرد قابل قبول تحت شرایط دیم گردد.https://jcesc.um.ac.ir/article_35608_e5f9145db3980c51e51932ad7280c568.pdfدانشگاه فردوسی مشهدپژوهشهای زراعی ایران2008-147210220120621Evaluation of Drought Tolerance in Some of Winter Canola Cultivarsارزیابی تحمل به خشکی در برخی ارقام کلزای (Brassica napus L.) زمستانه4564673561910.22067/gsc.v10i2.16309FAحمید دهقانیبهرام علیزادهدانشگاه تربیت مدرسJournal Article19700101In order to evaluate terminal drought tolerance in different Canola cultivars based on drought tolerance indices, an experiment was conducted based on randomized complete block design (RCBD) with three replications at experimental field of Seed and Plant Improvement Institute (SPII), Karaj in 2008-09. Results using stress tolerance index (STI), geometric mean productivity (GMP) and mean productivity (MP) indices revealed Zarfam, Talaye and GKH305, were as cultivars with highest yield in both optimum irrigation and terminal drought conditions. High and positive correlation between STI, GMP and MP indices with yield in optimum and drought conditions indicated that they were as the best indices for introduction and characterization of drought tolerant canola cultivars. Biplot graph showed that MP, GMP and STI indices had high correlation coefficient with each other, and tolerant genotypes were located near tolerance indices. Also results of three dimensional scatter plot indicated that cultivars Zarfam, GKH 305 and Tassilo were recognized as tolerant genotypes to drought stress, and cultivars ES Astrid, GK Helena, Modena and Okapi were identified as sensitive genotypes.بهمنظور ارزیابی تحمل به خشکی در ارقام مختلف کلزا براساس شاخصهای تحمل به خشکی در تنش انتهای فصل رشد، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 88-1387 در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. نتایج بررسی با استفاده از شاخصهای متفاوت تحمل به خشکی نشان داد که براساس شاخص تحمل به تنش (STI)، میانگین هندسی بهرهوری (GMP) و بهرهوری متوسط (MP) ارقام Zarfam، Talaye و GKH 305 بهعنوان ارقام با عملکرد بالا در هر دو شرایط تنش و بدون تنش و همچنین متحمل به تنشخشکی انتهای فصل محسوب شدند. همچنین با توجه به همبستگی مثبت و معنیدار شاخصهای MP، GMP و STI با عملکرد دانه در شرایط مطلوب و تنش، در مجموع این شاخصها به عنوان معیارهای مناسب جهت شناسایی ارقام متحمل به تنش شناخته شدند. نمودار بایپلات نیز نشان داد که شاخصهایMP، GMP و STI نسبت به یکدیگر دارای بالاترین ضریب همبستگی بودند و ارقام متحمل در مجاورت شاخصهای تحمل قرار گرفتند. همچنین براساس نتایج بهدست آمده از نمودارهای پراکنش سه بعدی ارقام Zarfam، GKH 305 و Tassilo بهعنوان ارقام متحمل به خشکی و ارقام ES Astrid، GK Helena، Modena و Okapi بهعنوان ارقام حساس شناسایی شدند.https://jcesc.um.ac.ir/article_35619_8c768216eec41182e160b63b894231d3.pdf