اثرات تلقیح نژادهای بومی ریزوبیوم بر گره‌زایی ژنوتیپ‌های دسی و کابلی نخود (Cicer arietinum L.) تحت رژیم‌های مختلف رطوبتی در مرحله رشد رویشی

خزاعی, حمیدرضا; پارسا, مهدی; حسین پناهی, فرزاد

doi:10.22067/gsc.v6i1.1179

اثرات تلقیح نژادهای بومی ریزوبیوم بر گره‌زایی ژنوتیپ‌های دسی و کابلی نخود (Cicer arietinum L.) تحت رژیم‌های مختلف رطوبتی در مرحله رشد رویشی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشگاه فردوسی مشهد

² دانشگاه کردستان

10.22067/gsc.v6i1.1179

چکیده

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی تلقیح دو ایزوله از ریزوبیوم‌های بومی خراسان روی گره‌زایی ژنوتیپهای دسی و کابلی نخود (Cicer arietinum L. ) تحت رژیم‌های مختلف رطوبتی خاک، انجام گرفته است. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار، در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: رژیم‌های رطوبتی خاک در 4 سطح، FC (ظرفیت زراعی)، 75% FC، 50%FC و 25%FC و ژنوتیپ در دوسطح، ژنوتیپ 876MCC از تیپ دسی و ژنوتیپ 180MCC از تیپ کابلی( به ترتیب مقاوم و حساس به خشکی) و تلقیح ریزوبیوم در 3 سطح، ایزوله شماره 16، ایزوله شماره27 و شاهد ( بدون تلقیح ) بودند. تفاوت بین رژیم‌های مختلف رطوبتی، ایزوله‌های تلقیح شده و ژنوتیپ‌های آزمایش، برای تمام صفات مورد مطالعه، مثل تعداد گره، وزن خشک گره، وزن ویژه گره، زیست‌توده بخش هوایی، زیست‌توده بخش زیرزمینی و نسبت وزن خشک بخش هوایی به بخش زیرزمینی معنی‌دار(01/0 < p ) بود. از نظر وضعیت گره‌زایی، ایزوله 16 در رژیم‌های مختلف رطوبتی خاک، موثرتر از ایزوله 27 نشان داد وتفاوت بین ایزوله 27 و شاهد معنی‌دار نبود (01/0 < p ). ژنوتیپ مقاوم نیز بیشترین تعداد گره و وزن خشک گره را نسبت به ژنوتیپ حساس داشت و نشان داد که گره‌زایی ژنوتیپ‌های مقاوم، کمتر تحت تاثیر شرایط خشکی قرار می گیرد.