اثر مقدار کاربرد نیتروژن و بهره‌وری آن بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم سیب‌زمینی در شرایط قوچان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

2 گروه اگروتکنولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

3 عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

آزمایش در سال زراعی 1399-1398 در شهرستان قوچان به‌صورت کرت‌های خردشده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. عامل کرت اصلی میزان مصرف نیتروژن در چهار سطح صفر، 50، 100 و 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و عامل کرت فرعی دو رقم سیب‌زمینی شامل ارقام اگریا و آریندا بودند. اثر میزان مصرف نیتروژن و رقم بر تمام صفات مورد مطالعه به‌جز تعداد کل غده در بوته معنی‌دار بود، ولی اثر برهمکنش آن‌ها فقط بر تعداد غده متوسط و تعداد کل غده در بوته معنی‌دار شد. بیشترین تعداد غده‌های ریز به رقم اگریا با میانگین 3/3 غده در بوته تعلق داشت. بیشترین عملکرد مربوط به تیمار 150 کیلوگرم نیتروژن خالص رقم آریندا با میانگین تولید 36119 کیلوگرم در هکتار و کمترین عملکرد مربوط به تیمار بدون نیتروژن رقم اگریا با میانگین تولید 21965 کیلوگرم در هکتار بود. کارایی مصرف، کارایی جذب و کارایی تبدیل نیتروژن در رقم آریندا بیشتر از رقم اگریا بود. رقم آریندا با میانگین 251 کیلوگرم غده بر کیلوگرم نیتروژن جذب‌شده در هکتار از کارایی تبدیل نیتروژن بالاتری نسبت به رقم اگریا با 199 کیلوگرم غده بر کیلوگرم نیتروژن جذب شده در هکتار برخوردار بود. بیشترین اختلاف دو رقم در کارایی تبدیل نیتروژن مربوط به سطح بدون مصرف نیتروژن و کمترین اختلاف مربوط به سطح 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار بود. به‌طور کلی، نتایج نشان داد که رقم مناسب جهت کشت در منطقه قوچان، رقم آریندا با سطح مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار است که نه تنها از نظر بهره‌وری نیتروژن نسبت به اگریا برتری دارد، بلکه از عملکرد بالاتری نیز برخوردار بود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

Open Access

©2021 The author(s). This article is licensed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution and reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s) and the source.

مراجع

  1. Agricultural Statistics, Crop Products (2018) Ministry of Jahad Agriculture - Estimation of level, production and yield per hectare of potato crop by province in 2018-19 crop year. 1: 40.
  2. Ahmadi, M., Mondani, , Khoramivafa, M., Mohammadi, G. R., & Shirkhani, A. (2018). Evaluation of Nitrogen Uptake and Productivity of Maize Cultivars (Zea mays L.) under Kermanshah Climate Conditions. Journal of Agroecology, 10(1), 234-247.
  3. Amiri, M. B., Jahanm M., & Rezvani Moghaddam, P. (2022). An exploratory method to determine the plant characteristics affecting the final yield of Echium amoenum Fisch. & C.A. Mey. under fertilizers application and plant densities. Scientific Reports, 12(1). https://doi.org/1038/s41598-022-05724-8
  4. Asadi, G. A., Momen, A., Nurzadeh Namaghi, M., & Khorramdel, S. (2014). Effects of organic and chemical fertilizer rates on nitrogen efficiency indices of isabgol (Plantago ovata Forsk.). Journal of Agroecology, 5, 373-382. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/JAG.V5I4.32992
  5. Atmospheric Science and Meteorological Research Center (ASMERC). (2021). http://www.asmerc.ac.ir
  6. Bakhshandeh, S., Soltani, A., Zeinali, E., & Ghadiryan, R. (2012). Study of dry matter and nitrogen accumulation, remobilization and harvest index in bread and durum wheat cultivars. Journal of Crop Production, 6(1), 39-59. https://doi.org/20.1001.1.2008739.1392.6.1.3.9
  7. Bremner, J. M., & Mulvaney, C. S. (1982) Nitrogen-Total. In: Methods of soil analysis. Part 2. Chemical and microbiological properties, Page, A.L., Miller, R.H. and Keeney, D.R. Eds., American Society of Agronomy, Soil Science Society of America, Madison, Wisconsin, 595-624. https://doi.org/10.12691/wjar-3-5-3
  8. Cerrato, M. E., & Blackmer, A. M. (1990). Relationship between grain nitrogen concentration and the nitrogen status of corn. Agronomy Journal, 82, 744-749. https://doi.org/10.2134/agronj1990.00021962008200040019x
  9. Darabi, A., Rafi, M., Omidvari, S., Javadzadeh, M., & Yaghoubi, V., (2016). Investigation of the effects of vermicompost and urea on yield, yield components and quality traits of potato cultivars in Khuzestan. Journal of Potato Applied Sciences, 3(2), 1-8. https://sid.ir/paper/389368/en
  10. Devaux, A., Kromann, P., & Ortiz, O. (2014). Potatoes for sustainable global food security. Potato Research, 57, 185-199.
  11. Doberman, A., & Cassman, K. G. (2002). Plant nutrient management for enhanced productivity in intensive gain production systems for the United States and Asia. Plant Soil, 247, 247-278.
  12. Dordas, C. A. (2011). Nitrogen nutrition index and its relationship to N use efficiency in linseed. European Journal of Agronomy, 34, 124-132.
  13. Esehaghbeygi, A. (2010). The Effect of Cultivation Depth and Variety on the Yield and Properties of Potato tuber. Journal of Plant Production, 33(1): 67-74. https://doi.org/10.22055/ppd.2023.37678.1984
  14. Fageria, N. K., & Baligar, V. C. (2005). Enhancing nitrogen use efficiency in crop plants. Advances in Agronomy, 88, 97-185.
  15. FAO. (2017). FAOSTAT. Food and Agriculture Organization of the United Nations. Available in: http://faostat.fao.org/countryprofiles.
  16. Gardner, F. P., Pearce, R. B., & Mitchell, R. L. (1985). Physiology of crop plants. Publication of Iowa State University. p. 327.
  17. Khajehpoor, M. R. (2004). Industrial plants. University of Esfahan Press, 564. (in Persian).
  18. Khan, A., Khan, A., Li, J., Ahmad, M. I., Sher, A., Rashid, A., & Ali, W. (2017). Evaluation of wheat varietal performance under different nitrogen sources. American Journal of Plant Sciences, 8, 561-573. https://doi.org/10.4236/ajps.2017.83039
  19. Kholdbarin, B., & Eslamzade, T. (2001). Mineral nutrition of higher plants. Shiraz University Press, Shiraz, Iran. 495 pp.
  20. Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M., Moradi, R., & Alizadeh, Y. (2015). Evaluation of yield and nitrogen use efficiency of maize and cotton intercropping under different nitrogen levels. Iranian Journal of Field Crops Research, 13(1), 1-13. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22067/GSC.V13I1.48310
  21. Leytem, A. B., & Westermann, D. T. (2005). Phosphorus availability to barley from manures and fertilizers on a calcareous soil. Soil Science, 170, 401-412.
  22. Mohammadian Roshan, N., Amiri, A., Sadeghi, S. M., Moradi, M., & Azarpour, A. (2011). Investigation of the effects of amount and timing of nitrogen fertilizer application on rice yield and agronomic characteristics (Hashemi cultivar) Lahijan Branch. Journal of Biological Sciences, 5(4), 133-141. https://sid.ir/paper/164265/fa
  23. Mojaddam, M., Dashti, M., & Derogar, N. (2016). Effect of humic acid and nitrogen fertilizer application on quantitative and qualitative characteristics and nitrogen use efficiency of spring corn. Journal of Crop Production and Research, 8, 43-51. (in Persian). https://doi.org/10.22069/EJCP.2018.13051.2012
  24. Moll, R. H., Kamprath, E. J., & Jackson, W. A. (1982). Analysis and interpretation of factors which contribute to efficiency of nitrogen utilization. Agronomy Journal, 74, 562-564.
  25. Muurinen, S., Kleemola, J., & Peltonen-Sainio, P. (2007). Accumulation and translocation of nitrogen in spring cereal cultivars differing in nitrogen use efficiency. Agronomy Journal, 99, 441-449.
  26. Nassiri Mahallati, M., & Koocheki, A. (2017). Trend Analysis of Nitrogen Use and Productivity in Wheat (Triticum aestivum L.) Production Systems of Iran. Journal of Agroecology, 9(2), 360- 378. (in Persian with English abstract).
  27. Negero, F. W. (2017). Yield and yield components of potato (Solanum tuberosum) as influenced by planting density and rate of nitrogen application at Holeta, West Oromia region of Ethiopia. African Journal of Agricultural Research, 12(26), 2242-2254. https://doi.org/10.5897/AJAR2016.11840
  28. Porter, W. P., Jaeger, J. A., & Garlson, I. H. (1999). Endoerine, immune, and behaviorl effects of aldicarb (carbamate), atrazine (tviazine), and nitrate (fertilizer) mixtures at ground water concentrations. Toxicology and Industrial Health, 15(1-2). https://doi.org/10.1177/074823379901500111
  29. Singh, M. (2012). Influence of organic mulching and nitrogen application on essential oil yield and nitrogen use efficiency of rosemary (Rosmarinus officinalis). Archives of Agronomy and Soil Science, 59, 273-279. https://doi.org/10.1080/03650340.2011.608157
  30. Tabande, L., & Shiraze, S. S. (2018). Evaluation of nitrate accumulation and factors affecting it in some leafy vegetables in Zanjan Province. Iranian Journal of Soil Research, 32(2), 189-202. (in Persian). https://doi.org/10.22092/IJSR.2018.117043
  31. Tavakkoli Kakhki, H. R. (2016). Zoning and evaluation of nitrogen use efficiency and nitrogen balance for wheat and corn cropping systems of Iran by using simulation model and GIS. Ph.D. Dissertation. Ferdowsi University of Mashhad.
  32. Timsina, J., Singh, U., Badaruddin, M., Meisner, C., & Amin, M. R. (2001). Cultivar, nitrogen, and water effects on productivity, and nitrogen-use efficiency and balance for rice–wheat sequences of Bangladesh. Field Crops Research, 72, 143-161.
  33. Xie, K., Li, X., He, F., Zhang, Y., Wan, L., David, B. H., Wang, D., Qin, Y., & Gamal, M. A. F. (2015). Effect of nitrogen fertilization on yield, N content, and nitrogen fixation of alfalfa and smooth bromegrass grown alone or in mixture in greenhouse pots. Journal of Integrative Agriculture, 14(9), 1864-1876.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 25 آبان 1400
  • تاریخ پذیرش: 08 آذر 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 08 آذر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار