اثر اندازه بذر بر شاخص‌های قدرت بذر در ارقام مختلف گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حمیدرضا توکلی کاخکی
• سید علیرضا بهشتی
• محمد کاظمی

مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی

10.22067/gsc.v8i2.7517

چکیده

چکیده
جوانه زنی و استقرار مطلوب بذر در مزرعه متاثر از شاخص‌های مختلف قدرت بذر از جمله اندازه بذر است. به منظور بررسی و مطالعه اثر اندازه بذر بر شاخص‌های قدرت بذرارقام گندم، آزمایشی بصورت فاکتوریل با دو عامل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار در آزمایشگاه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا شد. عامل اول شامل سیزده ژنوتیپ گندم در سه تیپ بهاره ، بینابین و زمستانه و عامل دوم شامل چهار اندازه بذر 5/1، 2، 5/2 و 3 میلی متر، بود. در این مطالعه صفات درصد و سرعت جوانه زنی،طول ریشه چه، طول ساقه چه و سرعت رشد گیاهچه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس یک متغیره نشان داد که اثر رقم و اندازه بذر بر صفات مورد بررسی معنی دار ( 01/0 p≤ ) بود در حالیکه اثر متقابل رقم و اندازه بذر فقط برای طول ریشه چه و ساقه چه، سرعت رشد گیاهچه و نسبت طول ساقه چه به ریشه چه اثر معنی دار ( 01/0 p≤ ) داشت. .بررسی شاخص سرعت رشد گیاهچه در این مطالعه نشان داد که بیشترین و کمترین مقادیر سرعت رشد گیاهچه به ترتیب شامل ( 85/15 و 23/8 میلی گرم وزن خشک به ازای هرگیاهچه طبیعی) بود، که در دو سطح 3 و 5/1 میلی متر اندازه بذر مشاهده شد. بیشترین و کمترین درصد و سرعت جوانه زنی نیز به همین تیمار ها تعلق داشت. ضریب همبستگی اندازه بذر با سرعت رشد گیاهچه بسیار معنی دار ( 01/0 p≤ ، 85/0 r= ) بود. نتایج تجزیه و تحلیل رگرسیون گام به گام نشان داد که در بین متغیرهای مستقل، اندازه بذر ( (x1و طول ساقه ( (x 2 توانستند تغییرات سرعت رشد گیاهچه را به عنوان متغیر تابع Y) (برابر معادله y= -5.000955+(5.128078x1)+(0.78494x2) به صورت مطلوبی (84/0=r 2) تبیین و توصیف نماید.

واژه‌های کلیدی : سرعت رشد گیاهچه، سرعت جوانه زنی، همبستگی، رگرسیون

20.1001.1.20081472.1389.8.2.3.0

---