بررسی اثرات دگرآسیبی عصاره آبی و بقایای جو(Hordeum vulgare) بر جوانه‌زنی و مراحل رشد اولیه عدس زراعی ( Lens esculenta)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• کلثوم کریمیان
• رضا قربانی
• قربانعلی اسدی
• محمدرضا توکلو

دانشگاه فردوسی مشهد

10.22067/gsc.v9i3.11972

چکیده

رابطه دگر آسیبی5 بین گیاهان می تواند در مدیریت غیر شیمیایی علف‌های هرز کاربرد زیادی داشته باشد با این حال مواد دگر آسیب نباید بر گیاه زراعی اثر نامطلوبی داشته باشد. به منظور بررسی اثر دگرآسیبی جو (Hordeum vulgare) بر روی مولفه‌های جوانه زنی و رشد عدس (Lens esculenta)، آزمایشاتی به صورت طرح‌های کاملاً تصادفی با 4 تکرار در آزمایشگاه و گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی شیروان در سال 1387 انجام گرفتند. در مطالعه آزمایشگاهی تیمارها شامل غلظت‌های صفر،20٪، 40٪، 60٪و 80٪ عصاره آبی اندام‌های مختلف برگ، ساقه و ریشه جو بودند. نتایج نشان دادند که عصاره آبی اندام‌های جو بر درصد جوانه زنی، طول ریشه چه و ساقه چه عدس اثر معنی داری (P< 0.05) داشته و با افزایش غلظت عصاره آبی اندام‌های جو، جوانه زنی و رشد عدس به‌طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد کاهش یافته است. .بیشترین درصد جوانه زنی مربوط به تیمار شاهد با 76٪ و کمترین مربوط به تیمار 80٪ عصاره برگ و ساقه به ترتیب با 25/1٪ و0 % جوانه زنی بود. در مطالعه گلخانه ای تیمارها شامل صفر، 200، 400، 600 و 800 گرم کاه جو بر واحد سطح گلدان بودند. نمونه برداری به منظور تعیین وزن تر و خشک، در سه مرحله سبز شدن، دو برگی و شش برگی انجام شد. نتایج در این مرحله نشان دادند که وزن تر و خشک ساقه و ریشه در مراحل سبز شدن، دو برگی و شش برگی در مقایسه با تیمار شاهد با افزایش مقدار کاه مصرفی در واحد سطح به‌طور معنی داری کاهش یافت. کمترین وزن تر و خشک ساقه و ریشه از تیمار 600 و 800 گرم کاه در واحد سطح به‌دست آمد. وزن خشک ساقه عدس در مرحله سبز شدن در تیمارهای 600 و 800 گرم کاه در واحد سطح به میزان 60% و وزن خشک ریشه در این مرحله در تیمار 800 گرم کاه 80% نسبت به شاهد کاهش یافت. همچنین میزان کاهش وزن تر و خشک ریشه در مرحله دو برگی بیشتر از کاهش وزن تر و خشک ساقه بود. در بررسی مقایسه میانگین‌های وزن تر و خشک در مرحله شش برگی بیشترین وزن تر و خشک ساقه مربوط به تیمار شاهد و کمترین وزن تر و خشک ساقه مربوط به تیمار 800 گرم کاه در متر مربع بود. بنابراین استفاده از بقایای جو یا گیاه پوششی جو قبل از زراعت عدس اثرات منفی بر جوانه زنی و رشد عدس دارد.

---