مطالعه صفات رویشی و ترکیب‏های اسانس سه جمعیت گیاه دارویی کاکوتی کوهی (Ziziphora clinopodioides Lam.) در اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

2 بخش تحقیقات گیاهان دارویی و معطر، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 بخش تحقیقات علوم زراعی- باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

چکیده

جهت بررسی کمی و کیفی کاکوتی کوهی (Ziziphora clinopodioides Lam.) آزمایشی طی سال‏های 1398- 1397 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان اجرا گردید و سه جمعیت کاکوتی جمع‏آوری شده از رویشگاه‏های استان اصفهان شامل جمعیت‏های ماکوله، سرچشمه گلپایگان و داران بر اساس طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار بررسی شدند. صفات اندازه‏گیری شده شـامل: ارتفاع بوته و وزن خشـک اندام هوایی، نسبت وزن خشک به تر، وزن هزار دانه، عملکرد اندام هوایی و بذر در هکتار، درصد و عملکرد اسانس و ترکیبات اسانس بود. تجزیه مرکب نتایج دو سال نشان داد که جمعیت‏های مورد بررسی از نظر کلیه صفات تفاوت معنی‏داری داشتند. جمعیت سرچشمه‏گلپایگان، با متوسط عملکرد خشک اندام هوایی و بذر به‌ترتیب 7011 و 179 کیلوگرم در هکتار بیشترین و جمعیت داران با مقادیر 6120 و 70 کیلوگرم در هکتار کمترین مقدار را به خود اختصاص دادند. بیشترین درصد و عملکرد اسانس نیز در جمعیت سرچشمه گلپایگان مشاهده گردید. سال‏های آزمایش تاثیر معنی‏داری روی عملکرد اندام هوایی و درصد اسانس داشت. برهمکنش جمعیت در سال نشان داد که جمعیت سرچشمه گلپایگان در هر دو سال زراعی از عملکرد بذر و اندام هوایی بالاتری برخوردار بود. آنالیز اسانس حضور 26 ترکیب را در اسانس سه جمعیت مورد بررسی نشان داد و 1، 8 سینئول و پولگون به‌عنوان ترکیب‏های غالب اسانس بودند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. Abyar, S., Fakheri, B. A., and Mahdi nezhad, N. 2019. Ecological factors effecting in south west regions of Iran on the gum and essential oil composition of Ferula assafoetida. Journal of Plant Process and Function 29 (8): 125-135.
  2. Amin Ghafoori, A., Koocheki, A., Nasiri mahalati, M., and Kheirkhah, M. 2003. Evaluation of growth characteristics of perennial medicinal plant under low agricultural conditions. National Conference on Agricultural Science and Technology. (in Persian).
  3. Aghajani, A., Assadian, F., Masoudi, S., Chalabian, F., Esmaeili, A., and Tabatabaei-Anaraki, M. 2008. Antibacterial activities of the oil of Ziziphora clinopodioides and capitata subsp. capitata from Iran. Chemistry of Natural Compounds 44: 387. https://doi.org/10.1007/s10600-008-9073-4.
  4. Amiri, H. 1998. Composition and antioxidant activity of the essential oil and methanolic extract of Ziziphora clinopodioides Lam in preflowering stage. Medical Department of Kerman University 16 (1): 91-106.
  5. Amiri, H. 2009. Influence of growth phase on the essential oil composition of Ziziphora clinopodioides Natural Product Research 23 (7): 601-6. https://doi.org/10.1080/14786410802113995.
  6. Asgharipour, M. R., Akbari Abjahan, A., and Dahmarde, M. 2016. Variability in Ziziphora clinopodioides Subsp . Bungeana (Juz .) based on morphological traits and essential oils Profile. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici 44: 189-94. DOI: https://doi.org/10.15835/nbha44110118.
  7. Asri, Y., Firozi Ardestani, M., Rabie, M., and Bakhshi Khaniki, Gh. 2016. The effect of environmental factors on growth characteristics, seed germination and essential oils of Ziziphora clinopodioides Iranian Journal of Plant Biology 8 (29): 91-107.doi: 22108/ijpb.2016.21038.
  8. Azimi, M. H., Naghdi Badi, H., Kalate Jari, S., Abdossi, V., and Mehrafarin, A. 2014. Comparison of essential oils composition in Iranian populations of Thymus kotschyanus & Hohen. Journal of Medicinal Plants 4 (52): 136-147.
  9. Bakhshikhaniki, A., Sefidkon, F., and Dehghan, Z. 2010. Examination of effect some habitet condition on quantity and quality Ziziphora clinopodioides essential oil. Journal of Plant Drogs 1: 11-20. (in Persian).
  10. Batooli, H., Akhbarii, M., and Hoseinizadeh, S. M. J. 2012. The effect of different oil extraction on the quantity and quality of two species of Ziziphora essential oil., Journal of Herbal Drugs 3(3): 135-146.
  11. Chachoyan, A. A., and Oganesyan, G. B. 1996. Antitumor activity of some spices of the family Lamiaceae. Rastitelnye Resursy 32 (4): 59-64.
  12. Chitsaz, M., Barrton, M. D., Naseri, M., Kamali Nejad, M., and Bazargan, M. 2007. Essential oil composition and antibacterial effects of Ziziphora clinopodioides International Journal of Antimicrobial Agents 29: 203-205.
  13. Chitsaz, M., Pargar, A., Naseri, M., Bazargan, M., and Ansari, M. 2007. Composition and anti- bacterial effects of hydro-alcoholic extract and essential oil of Ziziphora clinopodioides on selected bacteria. Scientific Journal of Shahed University 68: 15-22. (in Persian)
  14. Dalir, M., and Safarnejad, A. 2017. Morphological, molecular and phytochemical variation in some Thyme genotypes. Journal of Medicinal Plant By-Products 1: 41-52.doi: 22092/jmpb.2017.113149.
  15. Dehghan, Z., Sefidkon, F., Emami S. M., and Kalvandi, R. 2014. The effects of ecological factors on essential oil yield and composition of Ziziphora clinopodioides Subsp. rigida (Boiss) Rech.f. Journal of Plant Research (Iranian biology Journal). 27 (1): 49-63. (in Persian).
  16. Ding, W., Yang, T., Liu, F., and  Tian, Sh. 2014. Effect of different growth stages of Ziziphora clinopodioides on its chemical composition. Pharmacogn Magazine 10(Suppl 1): S1-S5. doi: 10.4103/0973-1296.127329.
  17. Eftekhar, F., Salehi, P., Sonboli, A., Nejad Ebrahimi, S., and Yousef Zadi, M. 2005. Essential oil composition, antibacterial and antioxidant activity of oils and various extracts of Ziziphora clinopodioides subsp rigida (Boiss). Rech. f. from Iran. Biological and Pharmaceutical Bulletin 28: 1892-1896. https://doi.org/10.1248/bpb.28.1892.
  18. Emami Bistgani, Z., Siadat, S. A., Bakhshandeh, A., Ghasemi Pirbalouti, A., Hashemi, M., Maggi, F., and Morshedloo, M. R. 2018. Application of combined fertilizers improves biomass, essential oil yield, aroma profile, and antioxidant properties of Thymus daenensis Industrial Crops and Products 121: 434-440. https://doi.org/10.1016/j.indcrop.2018.05.048.
  19. Jamzad, Z. 2012. Labiateae family. No:76. Institute of Forests and Rangelands Research Publications. 1066 pp. (in Persian)
  20. Mahdavi, S. Kh., Valizadeh, S., and Mahmoodi, J. 2014. The effect of phenological stages on the quantity and quality of Ziziphora Clinopodioides essential oil: Qasemloo Valley of Urmia. Journal of Range Management 1 (4): 70-83.
  21. Maral, H., Taghikhani, H. Alpaslan, K. A. Y. A., and Kirici, S. 2015. The Effect of Different Levels of Altitutes on Composition and Content of Essential Oils of Ziziphora Clinopodioides in Southern of Turkey. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi 1 (1): 1-6.
  22. Moradi, R.; Alizadeh, M. A.; Hervan, E. M.; Shanjani, P. S.; Khaghani, S., and Jafari, A. A. Evaluation of shoot yield, agronomical traits and essential oil production in domestic populations of Ziziphora in Iran. Zeitschrift für Arznei- & Gewürzpflanzen 24 (2): 77-83.
  23. Mozaffarian, V. 2009. A dictionary of Iranian plant names. Farhang Moaser publishers. 671 pp.
  24. Rabiiei, M., Firoozi Ardestani, M., Asri, U., and Bakhshi khaniki, Gh. 2015. Phytochemical study of Ziziphora clinopodioides Oil in the natural habitats of Alborz and Mazandaran provinces. Journal of Plant Physiology 11 (3): 54-61.
  25. Safaei, L., Sharifi ashoorabadi, E., Zeinali, H., and Mirza, M. 2012. The effect of different harvesting stages on aerial parts yield, essential oil percentage and main components of Thymus daenensis Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants 28 (2): 342-355.
  26. Sajadi, A., Ghasemidehkordi, N., and Balochi, M. 2002. Examination of Constituent materials essential aerial organs plant Ziziphora clinopodioides. Journal Pajouhesh & Sazandegi 58: 97-100. (In Persian).
  27. Salehi, P., Mirjalili, M. H., Hadian, J., Nejad Ebrahimi, S., and Yousef Zadi, M. 2006. Antibacterial Activity and composition of the Essential oil of Ziziphora clinopodioides subsp bungeana (JUZ). Rech.f. from Iran. Zeitschrift für Naturforschung C, 61: 677-680. https://doi.org/10.1515/znc-2006-9-1011.
  28. Salehi, P., Sonboli, A., Eftekhar, F., Nejad-Ebrahimi, S., and Yousefzadi, M. 2005. Essential oil composition, Antibacterial and antioxidant activity of the oil and various extracts of Ziziphora clinopodioides rigida (Boiss.) Rech. F. from Iran. Journal of Biology Pharmacology Bulloten 28 (10): 1892-1896. https://doi.org/10.1248/bpb.28.1892.
  29. Shafei, M., Sharifan, B., and Aghazade Meshki, M. 2012. Composition of essential oil of Ziziphora clinopodioides and its antimicrobial activity on Kluyveromyces marxianus. Food Technology and Nutrition 9 (1): 101-108.
  30. Shaltouki, M., Nazeri, V., Shokrpour, M., Tabrizi, L., and Aghaei, F. 2021. Phenotypic and genotypic assessment of some Iranian Ziziphora clinopodioides Ecotypes. Journal of Agricultural Science and Technology 23 (3): 645-660
  31. Sharopov, F. S., and Setzer, W. N. 2011. Chemical diversity of Ziziphora clinopodioides: composition of the essential oil of Z. clinopodioides from Tajikistan. Natural Product Communications 6 (5): 695-8. https://doi.org/10.1177/1934578X1100600524.
  32. Sonboli, A., Atri, M., and Shafiei, S. 2010. Intraspecific variability of the essential oil of Ziziphora clinopodioides rigida from Iran. Chemistry and Biodiversity 7 (7): 1784-9. https://doi.org/10.1002/cbdv.200900336.
  33. Verdian-Rizi, M. R. 2008. Essential oil composition and biological activity of Ziziphora clinopodioides from Iran. American-Eurasian Journal of Sustainable Agiculture 2 (1): 69-71.
  34. Zarrabi, M. 1998. Botany, stratigraphy, analysis and identification of objects in the essential oil of Ziziphora clinopodioides subsp rigida. Department of Pharmacy, Tehran University of Medical Sciences. PhD Thesis.
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 09 شهریور 1400
  • تاریخ بازنگری: 08 آذر 1400
  • تاریخ پذیرش: 13 آذر 1400
  • تاریخ اولین انتشار: 13 آذر 1400

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار