بررسی اثرات روش مصرف کودهای بیولوژیک در ترکیب با کودهای شیمیایی بر تولید ذرت دانه‏ای و برخی خصوصیات شیمیایی خاک در شرایط خوزستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرشاد ابراهیم پور ¹
• خالد عیدی زاده
• عبدالمجید مهدوی دامغانی ²
• محمد رضوانی

¹ دانشگاه پیام نور استان خوزستان

² دانشگاه شهید بهشتی

10.22067/gsc.v10i1.14524

چکیده

به‌منظور مطالعۀ اثرات کاربرد تلفیقی کودهای بیولوژیک نیتروژن و فسفر و کودهای شیمیایی و همچنین روش کاربرد کود بیولوژیک بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه‏ای، آزمایشی در سال 1388 در شهرستان دزفول (استان خوزستان) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. تیمارها شامل تلفیق کودهای بیولوژیک و شیمیایی در 4 سطح (کود شیمیایی، 25 درصد کود شیمیایی+ کود بیولوژیک، 50 درصد کود شیمیایی+ کود بیولوژیک، کود بیولوژیک) به‌عنوان فاکتور اول و روش کاربرد کود بیولوژیک در 3 سطح ( بذرمال، همراه آب آبیاری و بذرمال+ آبیاری) به‌عنوان فاکتور دوم بود. بیشترین عملکرد دانه در تیمار 50 درصد کود شیمیایی+ کود بیولوژیک (7/10 تن در هکتار) و کمترین عملکرد در تیمار کود بیولوژیک (2/5 تن در هکتار) به‌دست آمد. بیشترین و کمترین شاخص برداشت به‌ترتیب در تیمار کود شیمیایی (59/0) و کود بیولوژیک (45/0) مشاهده شد. تعداد دانه در ردیف و تعداد ردیف بلال تیمارهای تلفیقی اختلافی با مقادیر تیمار کود شیمیایی نداشت. در بین روش‏های کاربرد کود بیولوژیک، روش بذرمال+ آبیاری نتایج مطلوب‏تری در مقایسه با دو روش دیگر نشان داد، هر چند اختلاف آن‌ها معنی‏دار نبود. نتایج آزمون خاک نیز نشان داد که نقش کودهای بیولوژیک بیشتر در رابطه با افزایش دسترسی فسفر خاک است تا نیتروژن. جایگزینی کامل کودهای شیمیایی با کود بیولوژیک موجب کاهش عملکرد ذرت دانه‏ای شد، اما کاربرد تلفیقی کودهای بیولوژیک و شیمیایی ضمن تولید بیشترین عملکرد، مصرف کودهای شیمیایی را کاهش داد. نتایج همچنین نشان داد که منابع غیر شیمیایی عناصر غذایی گیاهی، می تواند به‌عنوان جایگزین قابل اعتماد برای کودهای شیمیایی در تولید اکولوژیک محصولات در سیستم کشاورزی ایران باشد.

کلیدواژه‌ها

• کود بیولوژیک
• دسترسی فسفر
• شاخص برداشت
• مدیریت تغذیه

---