ارزیابی اثر پرایمینگ بذر بر ویژگی‌های ریشه دو رقم جو(Hordeum vulgare L.) در سطوح مختلف تنش شوری، با استفاده از تکنیک اتاقک ژل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر پرایمینگ بذر بر رشد ریشه دو رقم جو در شرایط تنش شوری در محیط فیتوژل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل دو رقم جو (یوسف و ماکویی)، سطوح پرایمینگ بذر (شاهد، هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با 35/4 گرم بر لیتر اوره) و تنش شوری حاصل از نمک کلرید سدیم در چهار سطح (صفر، 1/0، 2/0 و 3/0 مولار) بود. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که شوری و پرایمینگ بذر بر صفات طول، حجم، وزن تر، وزن خشک، چگالی و سرعت توسعه ریشه جو اثر معنی‌داری داشت. اثر رقم نیز بر صفات حجم، وزن تر و چگالی ریشه معنی‌دار شد. شوری باعث کاهش صفات طول، حجم، چگالی، وزن تر و خشک و سرعت توسعه ریشه شد، اما اکثر صفات جو تحت تاثیر پرایمینگ بذر در سطوح صفر، 1/0 و 2/0 مولار نمک بهبود یافت و پرایمینگ با اوره بیشترین اثر مثبت را بر صفات ریشه به همراه داشت. در بالاترین سطح شوری، هیچ یک از تیمارهای پرایمینگ بذر اثر معنی‌داری بر صفات ریشه نداشتند. بیشترین تاثیر هیدروپرایمینگ در شرایط عدم تنش به‌دست آمد. رقم یوسف در مقایسه با رقم ماکوئی وزن تر و حجم ریشه بیشتری در اکثر تیمارهای شوری داشت. به طور کلی پرایمینگ بذر با اوره راهکاری مناسب برای بهبود توسعه ریشه گیاهچه‌های جو در مواجه با تنش شوری تا سطح 2/0 مولار بود.

کلیدواژه‌ها


1- دیانتی تیلکی، ق.، ب. شاکرمی، م. طبری، و ب. بهتری. 1390. اثر NaCl پرایمینگ بر مولفه های جوانه زنی و رشد اولیه بذرهای گونه Festuca ovina L. در شرایط تنش شوری. فصلنامه تحقیقات مرتع و بیابان ایران. 18: 462-452.
2- عبدالرحمنی، ب.، ک. قاسمی گلعذانی، م. ولی زاده، و. فیضی اصل، و ع. توکلی. 1390. اثر پرایمینگ بذر بر روند رشد و عملکرد دانه جو (Hordeum vulgare L.) رقم آبیدر در شرایط دیم. مجله به زراعی نهال و بذر. 27: 129-111.
3- عبدالرحمنی، ب.، ک. قاسمی گلعذانی، م. ولی زاده، و. فیضی اصل، و ع. توکلی. 1388. اثر پرایمینگ بذر بر قدرت رویش و عملکرد دانه جو رقم آبیدر در شرایط دیم. مجله علوم زراعی ایران. 11: 252-237.
4- کافی، م.، ا. برزوئی، م. صالحی، ع. کمندی، ع. معصومی، و ج. نباتی. 1388. فیزیولوژی تنش های محیطی در گیاهان. انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد. 502 صفحه.
5- مکی زاده تفتی، م.، ر. فرهودی، و م. راستی فر. 1390. بررسی تاثیر اسموپرایمینگ بر جوانه زنی گیاه بادرنجبویه (Melissa officinalis L.) تحت تنش شوری. فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران. 27: 586-573.
6- Afkari, A. 2010. The effects of NaCl priming on salt tolerance in sunflower germination and seedling grown under salinity conditions. African J. Biotech, 9: 1764-1770.
7- Ahmadvand, G., F. Soleymani, B. Saadatian, and M. Pouya. 2012. Effects of seed priming on germination and emergence traits of two soybean cultivars under salinity stress. International Res. J. Applied and Basic Sci, 3: 234-241.
8- Anwar, S., M. Shafi, J. Bakht, M. Tariq Jan, and Y. Hayat. 2011. Effect of salinity and seed priming on growth and biochemical parameters of different barely genotypes. African J. Biotech, 10: 15278-15286.
9- Bengough, A. G., D. C. Gordon, H. Al-Menaie, R. P. Ellis, D. Allan, R. Keith, W. T. B. Thomas, and B. P Forster. 2004. Gel observation chamber for rapid screening of root traits in cereal seedlings. Plant and Soil, 262: 63-70.
10- Bose, B, and T. Mishra. 1992. Response of wheat seed to pre sowing seed treatments with Mg (NO3). Annual of Agric Res, 13: 132-136.
11- Bradford, K. J. 1986. Manipulation of seed water relations via osmotic priming to improve germination under stress conditions. Horti Sci, 21: 1105-1112.
12- Cavusoglu, K, and K. Kabar. 2010. Effects of hydrogen peroxide on the germination and early seedling growth of barley under NaCl and high temperature stresses. EurAsian J. Bio Sci, 4: 70-79.
13- Cayuela, E., F. Perez-Alfocea, and M. C. Caro. 1996. Priming of seeds with NaCl induces physiological change in tomato plants growth under salt stress. Plant Physiol, 96: 231-236.
14- Chen, K., A. Fessehaie, and R. Arora. 2011. Dehydrin metabolism is altered during seed osmopriming and subsequent germination under chilling and desiccation in Spinacia oleracea L. cv. Bloomsdale: Possible role in stress tolerance. Plant Sci, 182: 420-430.
15- Chiu, K. Y., S. J. Chuang, and J. M. Sung. 2006. Both anti-oxidation and lipid-carbohydrate conversion enhancements are involved in priming-improved emergence of Echinacea purpurea seeds that differ in size. Scientia Horti, 108: 220-226.
16- Demir, I., and H. A. Van De Venter. 1999. The effect of priming treatments on the performance of watermelon (Citrillus lanatus (Thunb.) Matsum. and Nakai) seeds under temperature and osmotic stress. Seed Sci and Technol, 27: 871-875.
17- Ghana, S. G, and W. F. Schillinger. 2003. Seed priming winter wheat for germination, emergence, and yield. Crop Sci, 43: 2135-2141.
18- Hopper, N. W., J. R. Overholt, and J. R. Martin. 1979. Effect of cultivar, temperature and seed size on the germination and emergence of soybeans (Glycine max (L.) Merr.). Ann. Botany, 44: 301-308.
19- Jafar, M. Z., M. Farooq, M. A. Cheema, I. Afzal, S. M. A. Basra, M. A. Wahid, T. Aziz, and M. Shahid. 2011. Improving the Performance of Wheat by Seed Priming Under Saline Conditions. J. Agron and Crop Sci, 14: 1-8.
20- Kaya, M. D., G. Okcu, M. Atak, Y. Cıkılı, and O. Kolsarıcı. 2006. Seed treatments to overcome salt and drought stress during germination in sunflower (Helianthus annus L.). Eur. J. Agron, 24: 291-295.
21- Maguire, J. D. 1962. Speed of germination-aid in selection and evaluation for seedling emergence and vigour. Crop Sci, 2: 176-177.
22- Munns, R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant Cell and Environ, 25:239-250.
23- Patade, V. Y., S. Bhargava, and P. Suprasanna. 2009. Halopriming imparts tolerance to salt and PEG induced drought stress in Sugarcane. Agri Ecosys. and Environ, 134: 24-28.
24- Soltani, A., M. Gholipoor, and M. E. Zeinali. 2006. Seed reserve utilization and seedling growth of wheat as affected by drought and salinity. Environ. Exp. Botany, 55: 195-200.
25- Wang, H. Y., C. L. Chen, and J. M. Sung. 2003. Both warm water soaking and solid priming treatments enhance anti-oxidation of bitter gourd seeds germinated at sub-optimal temperature. Seed Sci. and Technol, 31: 47-56.
26- Yagmur, M, and D. Kaydan. 2008. Alleviation of osmotic stress of water and salt in germination and seedling growth of triticale with seed priming treatments. African J. Biotech. 7: 2156-2162.
CAPTCHA Image