اثر سن مزرعه و منطقه بر عملکرد و فراوانی بنه در گروه های مختلف وزنی زعفران زراعی (Crocus sativus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عبداله ملافیلابی ¹
• علیرضا کوچکی ²
• پرویز رضوانی مقدم ²
• مهدی نصیری محلاتی ²

¹ پژوهشکده علوم و صنایع غذایی

² دانشگاه فردوسی مشهد

10.22067/gsc.v12i4.45143

چکیده

به منظور مطالعه تاثیرمنطقه و سن مزارع زعفران بر عملکرد بنه، وزن پوشش بنه، در صد وزن پوشش به وزن کل بنه، روند تغییرات قطر نسبت به وزن بنه و تعیین فراوانی وزن بنه ها در سنین مختلف مزارع زعفران پزوهشی درقالب طرح آشیانه ای (نستد کامل) در 3 منطقه عمده تولید زعفران (شهرستان های تربت حیدریه، زاوه و بشرویه)، با هشت سن مزرعه و در سه مشاهده مزرعه ای (تکرار) انجام پذیرفت. در این پژوهش پس از زرد شدن برگهای زعفران در نیمه اول خرداد از هر مزرعه دو نمونه یک متر مربعی انتخاب و بنه های موجود از خاک خارج و به آزمایشگاه منتقل و صفات مورد نظر بررسی شدند. نتایج نشان داد که مناطق از نظر عملکرد بنه اختلاف معنی دار نداشته ولی از نظر وزن پوشش بنه در سطح 1% و در صد وزن پوشش به وزن بنه در سطح 5 % اختلاف نشان دادند وزن پو شش بنه درمزارع مختلف متفاوت بود. میانگین عملکرد بنه در مناطق بین 87/4 تا 09/16 تن در هکتار به ترتیب در مزارع یکساله و 8 ساله در هر سال بود، بیشترین درصد وزن پوشش از وزن کل بنه در مزارع 8 ساله و به میزان 04/25 در صد مشاهده شد. مقایسه در صد وزن بنه های 1/4 تا 6، 1/6 تا 8، 1/18 تا 20، 1/22 تا 24، 1/24 تا 26 و بیشتر از 30 گرم در مزارع با سنین مختلف نشان داد که بین درصد بنه های با وزن های قید شده در سطح 1 % و بنه های 1/14 تا 16گرم در سطح 5 % اختلاف معنی دار وجود داشت. میانگین تعداد بنه در یک متر مربع در مزارع 1 تا 8 ساله به ترتیب 55، 65، 71، 128، 152، 151، 184 و 248 عدد و بیشترین درصد بنه های 8 گرم و بیشتر که موثر در گل آوری زعفران می باشند به میزان 05/59 در صد درمزارع 3 ساله مشاهده شد. بین قطر بنه و وزن بنه همبستگی مثبت مشاهده شد (2/98 =r2 ).

کلیدواژه‌ها

• بنه های زعفران
• قطر بنه
• وزن بنه

20.1001.1.20081472.1393.12.4.8.7

---

مراجع

1- امید بیگی، ر.، ا. رمضانی، ب. صادقی و س. م. زیارت نیا. 1382. اثر وزن پیاز روی عملکرد زعفران در اقلیم نیشابور. مجموعه مقالات سومین همایش ملی زعفران، مشهد. انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.ص.34-37.

2- امیر شکاری، م. 1385. اثرحرارت ،اندازه بنه و جیبرلین بر رشد و نمو زعفران زراعی .پایان نامه دکتری .دانشکده کشاورزی ،دانشگاه تربیت مدرس .

3- حبیبی، م. ب و ع . باقری. 1367. زعفران (زراعت فرآیند، ترکیبات شیمیایی و استاندارهای آن ). انتشارات سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران- مرکز خراسان .

4- راشد محصل، م.ح.، ع. باقری، ب. صادقی تهرانی و ع. همتی کاخکی. 1368. گزارش هیئت اعزامی به اسپانیا در مورد زعفران. انتشارات سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران- مرکز خراسان.

5- رمضانی، ا. 1379. بررسی اثر وزن پیاز روی عملکرد زعفران در اقلیم نیشابور. پایان نامه کارشناسی ارشد.دانشکده کشاورزی.دانشگاه تربیت مدرس .

6- صادقی، ب. 1372 . اثر وزن بنه در گل آوری زعفران ، انتشارات سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران- مرکز خراسان.

7- کافی، م.، م.ح. راشدمحصل، ع. کوچکی و ع. ملافیلابی. 1381. زعفران، فناوری تولید و فرآوری .قطب علمی گیاهان زراعی ویژه .دانشگاه فردوسی مشهد.

8- لطیفی ،ن. وک. مشایخی. 1376. بررسی اثروزن بنه برگلدهی زعفران .چکیده مقالات چهارمین کنگره علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران .دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان .7-4شهریور1375.ص.317.

9- نصیری محلاتی، م.، ع.کوچکی، ز. برومند رضازاده و ل. تبریزی. 1386. بررسی اثر وزن ودوره انبار داری بنه بر نحوه تخصیص مواد فتوسنتزی در گیاه زعفران . مجله پژو هشهای زراعی ایران 5(1): 166-155.

10- همتی کاخکی، ع. 1382. مروری بر تحقیقات 15ساله زعفران در پژوهشکده تحقیقات توسعه فناوری خراسان .دانشگاه فردوسی مشهد. 125ص .

11- Alonso, G. L., M. R. Salinas, and J. Garijo. 1998. Mineral composition of Spanish saffron and of that from other producing countries. Agrochimica, 42(6), 263-272.

12- Alvarezorti, M., L. Gomez Gomez., J. Rubio., J. Escriban pardo., F. Jimenez, and J. A. Fernandez. 2004. Development and Gene Expression in saffron corms; Acta Horticulturae, 650:141-148.

13- Aytekin, A., and A.O. Aeikgoz. 2008. Hormone and microorganism treatments in the cultivation of saffron (Crocus sativus L.) Plants. Molecules, 13: 1135-1146.

14- Benabaji , M.H., A. mokhtarian and H.R. Tavakoli Kakhki. 2012. The effects of plant density and corms size on saffron (Crocus sativus L.) corm production in nursery. In 4th International Saffron Symposium. Oct.22-25. Kashmir. India.

15- De-Mastro, G., and C. Ruta. 1993. Relative between corm size and saffron (Crocus sativus L.) flowering .Acta Horticulturae, 344.512-517.

16- Han, S.S. 2001. Flowering of three species of Brodiaea in relation to bulb size and source. Scientia Horticulturae. 91:349-355.

17- Koocheki, A., A. Siahmarguee., G. Azizi., M. Jahani and L. Alimoradi. 2009. the effect of plant density and depth on agronomic characteristic of saffron (Crocus sativus L.) Paper presented at the 3rd International Symposium on Saffron. Forthcoming Challenges in Cultivation, Research and Economics. 20-23 May. Korokos, Kozami, Greece.

18- Mc-Gimpsssey G.A., M.H. Douglas and A.R. Wallace . 1997. Evaluation of Saffron (Crocus sativus L.) production in Newzalande. Journal of Crop and Horticultural Science. 25.159-168.

19- Mollafilabi, A. 2012. Effect of extensive range of corm weights on yield components and flowering characters of saffron (Crocus sativus L.) under greenhouse conditions. In 4th International Saffron Symposium.Oct.22-25.Kashmir.India.

20- Molina, R.V., M. Valero., Y. Navarro., A. Garcia- Luis and J.L. Guardiola 2004. The effect of time of corm lifting and duration of incubation at inductive temperature on flowering in the saffron plant (Crocus sativus L.). Science. Horticulturae 103: 79-91.

21- Negbi, M. 1999. Saffron cultivation: past, present and future prospects .P, 1-17.In: Saffron (M. Negbi. Ed.) Harwood Academic publishers.

22- Pandey, D., V.S. Pandey and R.P. Srivastava . 1979. A note on the effect of the size of corms on the sprouting and flowering of saffron. Progressive Horticulturae, 6(23): 89-92.

23- Sadeghi, B. 2012. Effect of corm weight on Saffron (Crocus sativus L.) flowering (Research II).In 4th International Saffron Symposium.Oct.22-25.Kashmir.India.

24- Tammaro, F. 1999. Saffron (Crocus sativus L.) In Italy. In: Negbi, M. (Ed). Saffron :( Crocus sativus L.). Harwood Academic publishers, Australia, pp.53-61.