چکیده
به‌منظور ارزیابی خصوصیات فنولوژیک، مورفولوژیک، اجزای عملکرد و عملکرد ژنوتیپ‌های نخود متحمل به سرما در کشت پاییزه و در شرایط آبیاری تکمیلی، آزمایشی در سال زراعی 86-1385 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد انجام گرفت. در این مطالعه، 9 ژنوتیپ نخود متحمل به سرما به‌همراه رقم کرج 31-60-12 به‌عنوان شاهد (رقم نخود رایج در کشور)، در ابتدای آبان‌ماه در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار و با انجام سه نوبت آبیاری (بلافاصله پس از کاشت، 20 روز پس از آبیاری اول و در زمان گل‌دهی)، مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج در حالی‌که شاهد آزمایش در همان مرحله گیاهچه‌ای بر اثر سرما کاملاَ از بین رفت، تفاوت میان ژنوتیپ‌های متحمل به سرما از نظر خصوصیات اندازه‌گیری‌شده شامل طول دوره رویشی، ارتفاع بوته، تعداد و طول شاخه‌ها در بوته، اجزای عملکرد (تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن 100 دانه) و همچنین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، معنی‌دار بود (05/0≥p). همبستگی بین عملکرد دانه با طول دوره سبزشدن تا گل‌دهی (٭٭71/0r=) و گل‌دهی تا رسیدگی (٭٭68/0r=)، مثبت و معنی‌دار بود. ژنوتیپ 291MCC با 231 گرم در مترمربع، بالاترین عملکرد دانه را داشت و نمونه‌های 349MCC و 207MCC به‌ترتیب با 229 و 217 گرم در مترمربع، در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. با توجه به میانگین عملکرد نخود در کشور (410 کیلوگرم در هکتار)، به‌نظر می‌رسد بیشتر نمونه‌های ارزیابی شده در این آزمایش، از عملکردهای مناسبی در شرایط کاشت پاییزه برخوردار باشند.
واژه‌های کلیدی: اجزای عملکرد، تحمل به سرما، ژنوتیپ نخود، عملکرد دانه، فنولوژی، مورفولوژی
)
ارسال نظر در مورد این مقاله