بررسی کنترل علف‌های هرز بر صفات بیوشیمیایی، محتوای نسبی آب برگ و عملکرد دانه در کشت مخلوط ارقام گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عاطفه رضایی
• احسان بیژن زاده
• علی بهپوری

بخش اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز

10.22067/gsc.v18i3.85660

چکیده

کشت مخلوط ارقام گندم به‌ویژه ارقامی که از نظر ارتفاع با هم اختلاف دارند موجب افزایش عملکرد می‌شود و علت این امر می‌تواند ایجاد کانوپی موج‌دار و استفاده کاراتر از منابع محیطی به‌ویژه تشعشع باشد که موجب افزایش عملکرد مخلوط نسبت به اجزای آن‌ها در کشت خالص می‌شود. این آزمایش به‌منظور مطالعه بررسی کنترل علف‌های هرز بر صفات بیوشیمیایی و عملکرد در کشت مخلوط ارقام گندم صورت گرفت. آزمایش به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در طی سال زراعی 1398 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل کنترل علف‌های هرز به مدت دو هفته در شش سطح در مراحل رشد گیاه گندم بودند که شامل: کنترل ابتدای پنجه‌زنی، کنترل ابتدای ساقه‌رفتن، کنترل ابتدای غلاف‌رفتن، کنترل ابتدای ظهور سنبله، شاهد بدون علف‌هرز و شاهد بدون کنترل علف‌هرز بود و تیمار سیستم کشت شامل: تک‌کشتی سیروان، ستاره و مخلوط ستاره و سیروان به‌صورت ردیف‌های یک در میان و به نسبت یک به یک بودند. نتایج نشان داد که اثرات کنترل علف‌های هرز و سیستم کشت بر صفات کلروفیل a و b، کارتنوئید، کاتالاز، پراکسیداز، محتوای‌نسبی‌آب‌برگ، زیست‌توده علف‌های هرز و عملکرد دانه معنی‌دار بود. همچنین مقدار کلروفیل a، کارتنوئید و محتوای نسبی آب برگ در کنترل علف‌های هرز در مرحله پنجه‌زنی به‌ترتیب، 2/64، 97/38، 4/31 درصد افزایش نسبت به شاهد دارای علف‌هرز داشت و همین صفات در کشت مخلوط به‌ترتیب 2/5، 2/7 و 8/12 درصد نسبت به تک‌کشتی ستاره افزایش داشته است. به‌طور کلی حضور بیشتر علف‌های هرز باعث کاهش در میزان کلروفیل a، کلروفیل b و کارتنوئید و افزایش در میزان آنزیم کاتالاز و پراکسیداز شد و تمامی این صفات در کشت مخلوط ارقام افزایش بیشتری را نشان داده‌اند. به‌طور کلی کنترل علف‌های هرز در مرحله پنجه‌زنی باعث بهبود عملکرد در مقایسه با سایر تیمارها شد و بیشترین عملکرد دانه در کشت مخلوط ارقام حاصل شد که نسبت به تک‌کشتی رقم ستاره 6/29 درصد افزایش داشت.

کلیدواژه‌ها

• پراکسیداز
• رقم ستاره
• زیست‌توده علف‌های هرز
• کارتنوئید
• کلروفیل a

20.1001.1.20081472.1399.18.3.4.3

---

مراجع

1. Aebi, H. 1984. Catalase in vitro. Methods in Enzymology 105: 121-126.
2. Amini, Z., Haddad, R., and Moradi, F. 2009. The effect of water deficit stress on antioxidant enzymes during generative growth stages in Barley (Hordeum vulgare L.). Science and Technology of Agriculture and Natural Resources 12: 65-74. (in Persian with English abstract).
3. Arnon, A. N. 1967. Method of extraction of chlorophyll in the plants. Journal of Agronomy23:112-121.
4. Barrsu, H. D., and Weatherley, P. E. 1962. Are-examination of the relative turgidity technique for estimating water deficits in leaves. Australian Journal Biological Science 15: 413-4280.
5. Ebrahimi, A., Naqvi, M. R., and Sabokdast, M. 2010. Comparison of different species barely landraces in Disactivity and induces enzymatic lipid peroxidation in leaf tissue in Arabidopsis Thaliana. Journal of Plant Science 158: 115-127. (in Persian).
6. Emam, Y., and Niknejad, M. 2011. An Introduction to the Physiology of Crop Yield. Shiraz University Press. Shiraz. (in Persian).
7. Farooq, M., Wahid, A., Kobayashi, N., Fujita, D., and Barsa, S. M. A. 2009. Plant drought stress: effects, mechanisms and management. Journal of Agronomy and Sustainable Development 29: 185-212.
8. Fenandez-Aparicio, M., Sillero, J. C., and Rubials, D. 2007. Intercropping with cereals reduces infection by Orobanche crenata in legumes. Crop protection 26: 1166-1172.
9. Ghanbari, A., Ghadiri, H., and Jowkar, M. 2006. The effect of intercropping of corn (Zea mays L.) and cucumber (Cucumis sativus L.) on weed control. Pajouhesh and Sazanaegi 19 (4): 193-199. (in Persian).
10. Ghatari, A. S., and A. Roozbahani. 2015. Chemical and mechanical weed control methods and their effects on photosynthetic pigments and grain yield of kidneybean. Journal of Crop Ecophysiology 9 (3): 461-476. (in Persian with English abstract).
11. Gregersen, P. L., and Holm, P. B. 2007. Transcriptome analysis of senescence in the flag leaf of wheat. Journal of Plant Biotechnology 5: 192-206.
12. Gunes, A., Cicek, N., Inal, A., Alpaslan, M., Eraslan, F., Guneri, E., and Guzelordu, T. 2006. Genotypic response of chickpea (cicer arietinum L.) cultivars to drought stress implemented at pre-and post and thesis stages and its relations with nutrient uptake & efficiency. Journal of Plant Soil Environ 52: 868-876.
13. Hassanpour Lescokelaye, K., Ahmadi, J., Daneshyan, J., and Sedighe, H. 2013. Journal of Crop Breeding 7: 76-87. (in Persian with English abstract).
14. Holander, N. G., Bastiaans, L., and Kropff, M. J. 2007. Clover as a cover crop for weed suppression in an intercropping design Characteristics of several clover species. European Journal of Agronomy 26: 92-103.
15. Hosseinzadeh, S. R., Amiri, H., and Ismaili, A. 2016. Effect of vermicompost fertilizer on photosynthesis characteristics of chickpea (Cicer arientinum L.)under drought stress-photosynthtica. In Vironment Stress In Crop Sciences 54: 7-92. (in Persian).
16. Kakoulond, R., Fallah, S. A., and Abasi- Suraki, A. 2014. The effect of competition on photosynthetic pigments, proline, relative water content, and essential oil content of fenugreek (Trigonella fenum graceum L.) and black seed (Nigella sativa L.), on drought stress conditions. Journal of Function and the Process 6 (189): 255-270. (in Persian).
17. Khalaghani, J. 2008. Advanced study for estimation of yield loss due to weeds in wheat fields. Final report of project, Iranian Research Institute of Plant Protection 76pp. (in Persian).
18. Koyro, H. W. 2006. Effect of salinity on growth, photosynthesis, water relations and solute composition of potential cash crop halophyte Plantago coronopus L. Environmental and Experimental Botany 56: 136-149.
19. Kranner, I., Beckett, R. P., Wornik, S., Zorn, M., and Pfeifhofer, H. W. 2002. Revival of a resurrection plant correlates with its antioxidant status. The Plant Journal 31:13-24.
20. Kruidhof, H. M., Bastiaans, L., and Kropff, M. J. 2008. Ecological weed management by cover cropping: Effects on weed growth in autumn and weed establishment in spring. Weed Research 48: 492-502.
21. Mittler, R. 2002. Oxidative stress, antioxidants and stress tolerance. Trends in Plant Science 7: 405-416.
22.  Momeni, N., Arvin, M. J., Khajoinejad. G. R., Keramat, B. M., and Daneshjo, F. 2013. Effects of sodium chloride, and salicylic acid on photosynthetic indexes and mineral nutrition of corn. Journal of Plant Biology15: 15-30. (in Persian with English abstract).
23. Nazeri, M., Beheshti, A., Zarefizabadi, A., and Hashemi, H. 2004. Effect of mixed cropping with different seeding rate on yield and agronomic traits of weed cultivars. In: Proceeding of 8^th Congress of Agronomy and Plant Breeding. University of Gilan, Iran.
24. Neyestani, E. H., Ameri, A. A., and Heydari, M. 2017. Evaluation of competitiveness of different wheat genotypes with weeds and their quantities changes in rainfed and supplementary irrigation. Journal of Plant Ecophysiology 38: 162-173. (in Persian with English abstract).
25. Oncel, I., Keles, Y., and Ustun, A. S. 2000. Interactive of temperature and heavy metal stress on the growth and some biological compounds in wheat seedling. Environmental Pollution 107: 315-320.
26. Pazouki-Troudi, M. 2008. Determination of critical period of weed control in wheat (Triticum aestivum L.) in Mazandaran province (Sari region). Master Thesis, Sari, Mazandaran. (in Persian with English abstract).
27. Rahbarian, R., Khavari-Nejad, R., Ganjeali, A. R., and Najafi, F. 2011. Drought stress effects on photosynthesis, chlorophyll fluorescence and water. Acta Biological Cracoviensia Series Botanica 53 (1): 47-56.
28. Ranjan, R., Bohra, S. P., and Jeet, A. M. 2001. Plant senescence. Jodhpur. Agrobios Pub. New York 252 P.
29. Ronald, M., and Charles, K. 2012. Weed suppression and component crops response in maize/pumpkin intercropping systems in Zimbabwe. Journal of Agricultural Science 4: 231-236.
30. Sanjani, S., Hosseini, M. B., Chaichi, M. R., and Rezvan Beidokhti, S. 2008. Effect of additive intercropping sorghum: cowpea on weed biomass and density in limited irrigation system. Iranian Journal of Agriculture Research 7: 85-95. (in Persian with English abstract).
31.  Sarunaite, L., Deveikyte, I., and Kadziuliene, Z. 2010. Intercropping spring wheat with grain legume for increased production in an organic crop rotation. Agriculture 97 (3): 51-58.
32. Shewry, P. R. 2009. Wheat. Journal of Experimental Botany 60: 1537-1553.
33. Wang, W. B., Kim, Y. H. S., Lee, H., Kim, K. Y., Deny, X. P., and Kwak, S. S. 2009. Analysis of antioxidant enzyme activity during germination of alfalfa under salt and drought stress. Plant physiology and Biochemistry 47: 570-577.
34. Westone, E. J., King, A. J., Strong, W. M., Lehan, K. J., Cooper, J. E., and Holmes, C. J. 2002 Sustaining productivity of a vertisoil at warra. Queens land, with fertilizers, no-tillage or legumes. Production and nitrogen benefits from annual medic in rotation with wheat. Experimental Agriculture 42: 961-696.
35. Ye, Z., Rodriguez, R., and Tran, A. 2000. The development transition of flowering represses ascorbate peroxidase activity and induces enzymatic lipid peroxidation in leaf tissue in Arabidopsis thaliana. Plant Science 158: 115-127.