تأثیر تنش خشکی انتهای فصل رشد بر مورفولوژی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه ارقام کلزا (Brassica napus L.)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترا، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران

2 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز، ایران

چکیده

این پژوهش جهت بررسی تأثیر قطع آبیاری انتهایی فصل رشد بر مورفولوژی، اجزای عملکرد و عملکرد دانه ارقام کلزا در سال زراعی 1400-1399 به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایشی شامل سه سطح آبیاری (۱. شاهد (بدون قطع آبیاری)، ۲. قطع آبیاری در مرحله شروع گلدهی (کد فنولوژی 60) تا تشکیل 50 درصد خورجین (کد فنولوژی 75) و ۳. قطع آبیاری در مرحله تشکیل خورجین تا برداشت (کد فنولوژی 99)) در کرت‌های اصلی و عامل فرعی شامل 10 رقم ( لانگ‌پاد، آرام، آر جی اس 003، جانکوم، سولار، هایولا 4815، مهتاب، جولیوس، آگامکس و سالا) بودند. براساس نتایج برهمکنش قطع آبیاری و رقم به‌صورت معنی‌داری در سطح احتمال پنج و یک درصد بر ویژگی‌های مورد بررسی، به‌جز تعداد دانه در خورجین، طول دوره رشد گلدهی و مجموع نیاز حرارتی گلدهی اثرگذار بود. بیشترین تعداد دانه در خورجین به تیمار بدون قطع آبیاری (33/25) و کمترین آن از تیمار قطع آبیاری در مرحله گلدهی تا 50 درصد خورجین‌دهی (63/23) حاصل شد. بیشترین (8/2093 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (540 کیلوگرم در هکتار) عملکرد دانه و بیشترین (51/986 کیلوگرم در هکتار) و کمترین (21/191 کیلوگرم در هکتار) عملکرد روغن دانه در هر دو شرایط بدون قطع آبیاری (شاهد) و اعمال تنش خشکی انتهایی به‌ترتیب از ژنوتیپ‌های هایولا 4815 و جانکوم حاصل شد. براساس نتایج ارقام هایولا 4815، لانگ‌پاد و سولار جهت کشت در شرایط قطع آبیاری مناسب هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مراجع

  1. Aboodeh, H., Moradi Telavat, M. R., Moshattati, A., & Mousavi, S. H. (2020). The response of morphology, yield and components of spring safflower genotypes to different sowing dates. Journal of Crop Production and Processing, 9(4), 215-227. (in Persian). DOI: 47176/jcpp.9.4.22255
  2. Ghasemian Ardestani, H., Jahan, M., & Shirani Rad, A. H. (2020). Investigation of qualitative traits of rapeseed cultivars in autumn and winter crops under the influence of different irrigation regimes. Environmental Stresses in Agricultural Sciences, 12(2), 429-443.
  3. Ghassemi, S., Ghassemi-Golezani, K., & Zehtab-Salmasi, S. (2018). Changes in antioxidant enzymes activities and physiological traits of ajowan in response to water stress and hormonal application. Scientia Horticulturae, 24, 957-964. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2018.11.086
  4. Heidarzade, A., Esmaeili, M. A., Bahmanyar, M. A., & Abbasi, R. (2015). Response of soybean (Glycine max) to molybdenum and iron spray under well-watered and water deficit conditions. Journal of Experimental Biology and Agricultural Sciences, 4(1), 37-46. DOI: 18006/2015.4(1).37.46.
  5. Hu, Q., Wei, H., Yin, Y., Zhang, X., Liu, L., Shi, J., Zhao, Y., Qin, L., Chen, C., & Hanzhong, W. (2016). Rapeseed research and production in China. The Crop Journal, 5(2), 127-135. DOI: 1016/j.cj. 2016.06.005.
  6. Jafarzadeh Ghahdrijani, M., Majidi, M. M., Mirlohi, A. F., & Ebrahimiyan, M. (2015). Response to direct and indirect selection of grain yield, oil and yield components in canola varieties under normal and soil moisture stress. Journal of Plant Production, 37(3), 129 -141.
  7. Jain, S., Yue-Lioang, R., Mei-wang, L. E., Ting-Xian, Y., Xiao-Wen, Y., & Hong-Ving, Z. (2010). Effect of drought stress on sesame growth and yield characteristics and comprehensive evaluation of drought tolerance. Chinese Journal of Oil Crops Sciences, 4, 42-48.
  8. Keerthi, P., Pannu, R. K., & Dhaka, A. K. (2017). Effect of sowing dates and nitrogen levels on total dry matter and its partitioning at different growth stages and yield of Indian mustard (Brassica juncea ). Agricultural Science Digest, 37(1), 27-31. DOI: 10.18805/asd.voiof.7336.
  9. Khalili, M., & Hamze, H. (2019). Effect of super-adsorbent and irrigation levels on quantitative and qualitative characteristics of sugar beet (Beta vulgaris). Journal of Crop Ecophysiology, 3(51), 395-412. DOI: 30495/JCEP.2019.669706.
  10. Khayat Moghadam, M. S., Gholami, A., Shirani Rad, A. H., Firoozabadi Brothers, M., & Abbas Dokht, H. (2022). Agronomic study of spring rapeseed genotypes under late season drought stress and foliar application of potassium silicate. Environmental Stress in Crop Sciences, 3(14), 649-663. (in Persian).
  11. Liang, D., Ni, Z., Xia, H., Xie, Y., Lv, X., Wang, J., Lin, L., Deng, Q., & Luo, X. (2018). Exogenous melatonin promotes biomass accumulation and photosynthesis of kiwifruit seedlings under drought stress. Scientia Horticulturae, 246, 34-43. https://doi.org/10.1016/j.scienta.2018.10.058
  12. Mamnabi, S., Nasrollahzadeh, S., Ghassemi-Golezani, K., & Yaghoub Raei, Y. (2021). Morpho-physiological traits, grain and oil yield of rapeseed (Brassica napus ) affected by drought stress and chemical and bio-fertilizers. Journal of Agricultural Knowledge and Sustainable Production, 30(3), 359-377. (in Persian).
  13. Mokari, M., Abedinpour, M., & Dehghan, H. (2020). Effect of drought stress and planting date on grain yield and water use efficiency of autumn wheat in Kashmar Region. Journal of Water Research in Agriculture, 34(2), 168-186. (in Persian). DOI: 22092/JWRA.2020.122256.
  14. Nadeem, T. M. H., Imran, M., & Kamil Husain, M. (2002). Evaluation of sunflower (Helianthus annuus) inbred lines for drought tolerance. International Journal of Agriculture and Biology, 25, 398-400. 1560–8530/2002/04–3–398–400.
  15. Nazeri, P., Shirani Rad, A. H., ValadAbadi, S. A., Mirakhori, M., & Hadidi Masoule, E. (2021). The effect of planting date and late season drought stress on Eco-physiological characteristics of the new varieties of Canola (Brassica napus ). Journal of Agroecology, 11(1), 261-276. (in Persian). DOI: 10.22067/jag.v11i167311.
  16. Porim. (1995). Porim Test Methods. Palm Oil Research Institute of Malaysia, p. 72-75, 40-42, 92-101, 33-36, 37-39, 64-65. Minisry of Primary Industries, Malaysia.
  17. Safavi Fard, N., Shirani Rad, A. H., Daneshian, J., Shahsavari, N., & Ghaffari, M. (2020). Response of Canola Cultivars and Hybrids to WinterCultivation under Late Season Drought Stress. Agricultural Science and Sustainable Production, 30(4), 198-185. DOI: 22034/SAPS.2020.12311.
  18. Sepanlo, N., Talebi, R., Rokhzadi, A., & Mohammadi, H. (2014). Morphological and physiological behavior in soybean (Glycine max) genotypes to drought stress mplemented at pre- and post-anthesis stages. Acta Biologica Szegediensis, 58(2), 109-113.
  19. Seyed Ahmadi, A. A., Bakhshandeh, A. L., & Qarineh, M. H. (2015). Evaluation of physiological characteristics and grain yield of rapeseed cultivars under drought stress at the end of the season in Ahvaz climate. Iranian Journal of Field Crop Research, 13(1), 71-80. (in Persian).
  20. Sinaki, J. M., Majidi Heravan, E., Shirani Rad, A. H., Noormohamadi, G., & Zarei, G. (2007). The effect of water deficit during growth stages of canola (Brassica napus ). American-Eurasian Journal of Agricultural & Environmental Sciences, 2, 417-422.
  21. Tasdighi, H., Salehi, A., Movahhedi Dehnavi, M., & Behzadi, Y. (2015). Survey of yield, yield Components and Essential Oil of Matricaria chamomilla With Application of Vermicompost and Different Irrigation Levels. Agricultural Science and Sustainable Production, 25, 61-78.
  22. Zali, H., Hasanloo, T., Sofalian, O., & Asghari, A. (2020). Evaluation of drought stress effect on seed oil yield and fatty acid composition in canola (Brassica napus ) cultivars. Environmental Stress in Crop Sciences, 13(3), 735-747. (in Persian). DOI: 10.22077/ESCS.2020.2205.1552.
  23. Zareei Siahbidi, A., & Rezaeizad, A. (2019). Study on response of some oilseed rape genotypes to drought stress. Applied Research in Field Crops, 32(4), 59-75. (in Persian). DOI: 22092/AJ.2019. 121181.1266.
  24. Zavareh, M., & Emam, E. (2008). A guide to identifying the life stages of canola. Iranian Journal of Field Crop Sciences, 1, 1-14. (in Persian).
  25. Zhang, H., Berger, J. D., & Milroy, S. P. (2013). Genotype × environment interaction studies highlight the role of phenology in specific adaptation of canola (Brassica napus) to contrasting Mediterranean climates. Field Crops Research, 144, 77-88. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2013.01.006
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 22 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 13 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 15 خرداد 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 21 خرداد 1401

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار