ارزیابی پاسخ‌های رشد و عملکرد ارقام برنج به شیوه‌های تهیه بستر و زمان‌های تولید گیاهچه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

2 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف تعیین امکان استقرار گیاهچه ارقام برنج در بسترهای خشک و مقایسه آن با شرایط مرطوب در زمان‌های متفاوت تولید گیاهچه (خزانه‌گیری) طراحی گردید. آزمایشی مزرعه‌ای در سال‌های 1400 و 1401 در ایستگاه تحقیقاتی شاوور- استان خوزستان به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. بستر کاشت (عامل اصلی) شامل نشاکاری در بستر مرسوم (گل‌خرابی)، نشاکاری در بستر با رطوبت در حد ظرفیت زراعی، نشاکاری در بستر مسطح با خاک خشک و نشاکاری در روی پشته با خاک خشک، تاریخ بذرپاشی در خزانه (عامل فرعی) در سه سطح شامل 12 خرداد، 22 خرداد و 2 تیرماه و ارقام برنج (عامل فرعی فرعی) در سه سطح شامل ارقام چمپا، عنبوری قرمز پابلند و دانیال بودند. نتایج مقایسه میانگین صفات نشان داد که بیش‌ترین عملکرد شلتوک در دو سال آزمایش مربوط به بستر کاشت مسطح و تاریخ خزانه‌گیری 12 خرداد (سال اول 5190 کیلوگرم در هکتار و سال دوم 6536 کیلوگرم در هکتار به‌ترتیب در ارقام عنبوری، قرمز پابلند و چمپا) بود. عملکرد شلتوک همبستگی بالایی با عملکرد زیستی، تعداد خوشه در مترمربع، طول خوشه و ارتفاع بوته نشان داد. کم‌ترین عملکرد شلتوک نیز در دو سال آزمایش به بستر کاشت گل‌خرابی تعلق داشت. به نظر می‌رسد غرقاب طولانی مدت در روش کشت گل‌خرابی، موجب بروز اختلالاتی در رشد و تولید گیاه شده و کاهش عملکرد شلتوک را در پی داشته است. لذا می‌توان عنوان کرد که مدیریت نشاکاری از طریق اعمال تاریخ کاشت و رقم مناسب می‌تواند بر تولید بهتر محصول موثر باشد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده اگرچه رقم دانیال رقم پرمحصولی است، اما در مقایسه با ارقام محلی نتوانست در شرایط تیمارهای مورد بررسی به عملکرد بهتر دست یابد. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده از آزمایش حاضر، کاشت ارقام چمپا و عنبوری قرمز پابلند بر بستر مسطح در تاریخ کاشت 12 خردادماه (به‌ترتیب 17 و 22 درصد افزایش عملکرد شلتوک در مقایسه با کشت مرسوم)، بهترین تیمار ارزیابی شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

©2024 The author(s). This is an open-access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0), which permits use, sharing, adaptation, distribution, and reproduction in any medium or format, as long as you give appropriate credit to the original author(s) and the source.

مراجع

  1. Abdulahi, A. (2015). Study on effect of seed density and planting date on yield and yield components of bread
  2. Wheat in dry land conditions. Iranian Journal of Dryland Agriculture, 4(2), 99-114. https://doi.org/22092/IDAJ.2016.106095
  3. Ali, M. Y., & Rahman, M. M. (1992). Effect of seedling age and transplanting time on late planted Aman rice. International Journal of Training and Development, 5, 75-83. Corpus ID: 131683677
  4. Assistance of Statistics Center, Information and Communication Technology. (2023). Statistics of crops of the Ministry of Agriculture (Volume 1– Agronomic Crop). Ministry of Agricultural Jihad, Assistance Economic Planning, Statistics Center, Information and Communication Technology. Published in August 2023. 103 pages.
  5. Dinesh, C., Lodh, K., Sahoo, M., Nanda, B. B., & Chander, D. (1997). Effect of date of planting and spacing on grain yield and quality of scented rice (Oryza sativa) varieties in wet season in coastal. Indian Journal of Agricultural Science, 67, 93-97.
  6. El-Bably, A. Z., Meleha, M. E., Allah, A. A., & El-Khoby, W. M. (2008). Increasing Rice Productivity, Water Use Efficiency, Water Saving and Rice Productivity in North Delta, Egypt. The 3rd International Conference on Water Resources and Arid Environments. King Fahd Cultural Centre in Riyadh, Saudi Arabia.
  7. Fathi, N., Pirdashti, H., Nasiri, M., & Bakhshandeh, I. (2021). Influence of elevated air temperature during grain-filling stage on milling parameters and rice grain wastage under different local climates in Mazandaran province. Journal of Plant Production Reasearch, 28(1), 1-15. (in Persian). https://doi.org/22069/JOPP.2021.14824.2324
  8. Feyzbakhsh, M. T., & Feraji, A. (2022). Effects of planting date on the yield and water efficiency of rice by direct cultivation method in dry bed. Journal of Crops Improvement, 24(2), 437-447. (in Persian with English abstract). https://doi.org/10.22059/jci.2021.319801.2523
  9. Fox, K. M., Subasinghe, R., Looby, P. D., & Wornes, D. L. (2004). Screening for Rice Cold Tolerance: Low temperature effects on flowering. 300p.
  10. Gilani, A. (2010). Determination of tolerance mechanisms and physiological effect of heat stress in rice Cultivars of Khouzestan. Ph.D. Thesis of Agronomy and Natural Resources University Ramin. Ahwaz. Iran. 250p. (in Persian with English abstract).
  11. Gilani, A., Fathi, Gh., & Siyadat, A. (2001). The effect of planting date on paddy yield and yield components of seven varieties of rice in Khuzestan. Soil and Water Sciences, 6(1), 163-176. https://dorl.net/dor/20.1001.1.24763594.1381.6.1.6.3
  12. Gilani, A., Siyadat, A., Jalali, S., & Limouchi, K. (2016). Evaluating the Effects of Sowing Dates on the Peduncle Anatomy and Grain Yeild of Rice Cultivars in the Climatic Condition of Khuzestan Province. Journal of Crop Ecophysiology, 40(4), 975-990.
  13. IRRI. (2008). Background Paper: The Rice Crisis: What Needs to Be Done? IRRI, Los Baños, Philippines, irri.org/12pp.
  14. Kalita, U., Ojha, N. J., & Talukdar, M. C. (1995). Effect of levels and time of potassium application on yield and yield attributes of upland rice. Journal of Potassium Research, 11, 203-206.
  15. Kuroda, E., Ookawa, T., & Ishihara, K. (1989). Analysis on difference of dry matter production between rice cultivars with different plant height in relation to gas diffusion inside stands. Japanese Journal of Crop Science, 58(3), 374-382. ISSN: 1343-943X
  16. Limouchi, K. (2012). Study of winter and summer planting dates on the flag leaf anatomy and yield of rice varieties in Khuzestan. M.Sc. Thesis of Agronomy, College. Agricultural. Islamic Azad University Dezfoul. Iran. 186p. (in Persian with English abstract).
  17. Limouchi, K., Gilani, A. A., & Siyadat, A. (2010). Effect of sowing dates on panicle characteristics and yield of rice cultivars in Khuzestan. Journal of Production Research (Environmental Stresses in Plant Sciences), 3(2), 183-195. https://sid.ir/paper/182168/en
  18. Limouchi, K., Siyadat, A., & Gilani, A. A. (2015). Effect of Different Planting Dates on the Panicle Characteristics and Yield of Rice Cultivars in Northern Khuzestan. Journal of Crop production and processing, 4(14), 77-88. (in Persian with English abstract). https://dorl.net/dor/20.1001.1.22518517.1393.4.14.7.7
  19. Limouchi, K., Siyadat, A., & Gilani, A. A. (2013). The effect of different planting dates on growth indexes and yield of rice cultivars at northern Khozestan. Journal of Crop Production, 6(2), 167-184. (in Persian with English abstract). https://dorl.net/dor/20.1001.1.2008739.1392.6.2.10.8
  20. Linscombe, S. D., Jordan, D. L., Burns, A. B., & Viator, R. P. (2004). Rice Response to Planting date differs at two locations in Louisiana. Plant managers Journal, 86, 41-53. https://doi.org/10.1094/CM-2004-0130-01-RS
  21. Mousavi, S. A. H., Egdernezhad, A., & Gilani, A. A. (2019). Yield and Water Use Efficiency Simulation of Different Rice Cultivars under Various Cultivation Methods Using AquaCrop and SWAP. Water Management in Agriculture, 6(1), 123-134.
  22. Mao, Z. (2002). Water efficient irrigation and environmentally sustainable irrigated rice production in China. Wuhan University. Department of Irrigation and Drainage, 15p.
  23. Matsushima. (1970). Crop science in rice. Fuji publ. Co, Ltd., Tokyo, 379p.
  24. Mote, K., Rao, V. P., Ramulu, V., Kumar, K. A., & Devi, M. U. (2017). Standardization of alternate wetting and drying (AWD) method of water management in low land rice (Oryza sativa). International Journal of Plant Production, 11(4), 515-532. https://doi.org/10.1002/ird.2179
  25. Pan, J., Liu, Y. Z., Zhong, X., Lampayan, R. M., Singleton, G. R., Huang, N., Liang, K., Peng, B., & Tian, K. (2017). Grain yield, water productivity and nitrogen use efficiency of rice under different water management and fertilizer-N inputs in South China. Agriculture Water Management, 184, 191-200. https://doi.org/10.1016/j.agwat.2017.01.013
  26. Rabiee, M., & Jilani, M. (2015). Determination of planting date, seed rate and row spacing on yield and agronomical traits of Faba bean (Vicia faba) in Rasht area. Journal of Plant Products Technology, 15(2), 81-93. https://sid.ir/paper/229753/en
  27. Rafiei, M. (2008). Effect of Planting Date on Yield of some Rice Cultivars in Khorramabad Condition. Seed and Plant Journal, 24(2), 251-263. https://sid.ir/paper/20574/en
  28. Rosegrant, M. W., Cai, X., & Cline, S. A. (2002). Water and food to 2025: policy responses to the threat of scarcity (No. 594-2016-39937).
  29. Sharma, P. K., Ladha, J. K., & Bhushan, L. (2003). Soil physical effects of puddling in rice-wheat cropping systems. In “Improving the Productivity and Sustainability of Rice-Wheat Systems: Issues and Impacts” (J. K. Ladha, J. E. Hill, J.M. Duxbury, R.K. Gupta, and R.J. Buresh, Eds.), pp. 97–113. ASA, CSSA, SSSA, Madison, WI, ASA Special Publication 65.   https://doi.org/10.2134/asaspecpub65.c5
  30. Shushi Dezfuli, A. A. (1998). Estimation of the effect of genes and correlation of some quantitative and qualitative traits in rice cultivars. Master's thesis. Faculty of Agricultural Sciences. University of Gilan. (in Persian with English abstract).
  31. Soltani, A., Torabi, B., & Zarei, H. (2005). Modeling crop yield using a modified harvest index-based approach: application in Chickpea. Field Crops Research, 91, 273-285. https://doi.org/10.1016/j.fcr.2004.07.016
  32. Timourian, M., Glovi, M., Pirdashti, H., & Nasiri, M. (2008). Yield and yield components response of three different varieties of rice in response to source and reservoir limitations and nitrogen fertilizer. Plant Production Journal, 16(3), 49-56. (in Persian with English abstract).
  33. Yang, J., Zhou, Q., & Zhang, J. (2017). Moderate wetting and drying increases rice yield and reduces water use, grain arsenic level, and methane emission. The Crop Journal, 5(2), 151-158. https://doi.org/10.1016/j.cj.2016.06.002
  34. Yousefiyan, M., Shahnazari, A., Ziatabar Ahmadi, M. Kh., Arabzadeh, B., & Rayini Sarjaz, M. (2017). Investigating the effect of Regulated Deficit irrigation and Partial Root Dring on some physical and qualitative properties of rice grains and Nitrogen Absorption in furrow cultivation. Irrigation Sciences and Engineering, 45(4), 73-86. (in Persian with English abstract).https://doi.org/22055/JISE.2021.31483.1889
ارسال نظر در مورد این مقاله
CAPTCHA Image

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 10 آبان 1402
  • تاریخ بازنگری: 12 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 19 اسفند 1402
  • تاریخ اولین انتشار: 10 مرداد 1403

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار