القای تحمل به شوری در گیاه ذرت در حضور قارچ اندوفیت Penicillium chrysogenum جدا ‌شده از بذر کوشیا ((L.) Bassia scoparia)

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• فرناز ابراهیمی فر
• فرج الله شهریاری
• محمدکریم هراتی
• علیرضا سیفی

گروه بیوتکنولوژی و به‌نژادی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

10.22067/jcesc.2025.93475.1401

چکیده

این مطالعه با هدف بررسی تأثیر قارچ اندوفیت Penicillium chrysogenum، جدا‌شده از بذر گیاه مقاوم به شوری کوشیا (Bassia scoparia)، بر بهبود به تحمل شوری در ذرت (Zea mays) انجام شد. پس از شناسایی مولکولی قارچ، تحمل آن به شوری در محیط‌ کشت دارای NaCl (۰ تا ۴ مولار) ارزیابی شد. بیشترین رشد قارچ در غلظت ۱ مولار NaCl مشاهده گردید. بذور ذرت با اسپورهای قارچ تلقیح و در شرایط بدون شوری و شرایط تنش شوری (۱۵۰ میلی‌مولارNaCl) در آزمایشگاه، اتاقک رشد و گلخانه کشت شدند. نتایج نشان داد تلقیح قارچ موجب افزایش معنی‌دار در طول ریشه و وزن تر و خشک گیاه شد. در گلخانه، وزن تر اندام هوایی و ریشه در گیاهان تلقیح‌شده به ترتیب ۲۲۳ و ۱۳۸ درصد افزایش یافت. اما تحت تنش خشکی، قارچ اثر منفی بر رشد ذرت داشت. هیچ تفاوت معنی‌داری در غلظت سدیم، پتاسیم و پارامترهای فتوسنتزی بین گیاهان تلقیح‌شده و شاهد مشاهده نشد. به‌نظر می‌رسد مکانیسم اثر قارچ شامل تنظیم غیرمستقیم فیزیولوژیکی مانند بهبود جذب عناصر غذایی، تولید ترکیبات محرک رشد یا تنظیم بیان ژن‌های مرتبط با تحمل تنش است. این تحقیق استفاده از اندوفیت‌های بومی مانند P. chrysogenum را به‌عنوان راهکاری زیستی برای بهبود عملکرد گیاهان در خاک‌های شور پیشنهاد می­کند.

کلیدواژه‌ها

• تنش اسمزی
• زیست توده
• میکروبیوم بذر
• هالوفیت‌ها

موضوعات

• تنش های محیطی

---

Authors retain the copyright. This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)