در این بخش می‌توانید راهنمای "بیانیه اخلاق در انتشار و تخلف در انتشار نشریه پژوهشهای زراعی ایران" را مشاهده کنید.
این نشریه عضو کمیته بین المللی اخلاق در انتشار (COPE) می‌باشد و از آیین‌نامه اجرایی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در آثار علمی پیروی می‌نماید.
منشور اخلاق نشریه پژوهشهای زراعی ایران، بر مبنای رهنمود‌های ارائه شده توسط کمیته اخلاق انتشار (COPE) طراحی شده است. از کلیه اعضای هیات تحریریه، داوران و نویسندگان تقاضا می‌شود این دستورالعمل را مطالعه کنند و هرگونه سوال یا ابهامی را با سردبیر نشریه، آقای دکتر خزاعی به آدرس ایمیل h.khazaie@um.ac.ir مطرح کنند.
پذیرش مقالات: سردبیران بایستی اطمینان حاصل نمایند که تمام مقالات ارسالی، قبل از انتشار، توسط حداقل دو داور متخصص در زمینه مربوطه، مورد بررسی قرار می‌گیرند. سردبیر نشریه مسئول اتخاذ تصمیم جهت پذیرش یا رد مقالات ارسالی با توجه به اعتبار علمی و اهمیت مقاله برای محققان و خوانندگان، نظرات داوران و الزامات قانونی می‌باشد. سردبیر نشریه با در نظر گرفتن مسائل مربوط به حق کپی‌برداری، سرقت علمی و غیره همچنین صلاحدید داوران و اعضای تحریریه اقدام به پذیرش مقاله می‌نماید.
بررسی منصفانه: سردبیران باید به تمام مقالات ارسال شده به نشریه، توجه منصفانه داشته باشند و مقالات را صرفاً از لحاظ شایستگی علمی و بدون طرف‌داری یا کینه‌توزی شخصی یا در نظر گرفتن ملیت، جنسیت، مذهب و مسائل قومی، نژادی و سیاسی و یا وابستگی سازمانی نویسنده(گان)، مورد بررسی قرار دهند. تصمیمات مربوط به پذیرش و چاپ مقالات، تحت تاثیر سیاست‌های دولت‌ها یا سازمان‌های دیگر خارج از خود نشریه نمی‌باشد. سردبیر در پذیرش مقالات برای چاپ و تعیین زمان انتشار آن‌ها اختیار تام دارد.
محرمانه بودن: سردبیران بایستی اطمینان حاصل نمایند که اقدامات لازم جهت رعایت محرمانه بودن و جلوگیری از سوء استفاده از محتوای مقالات ارسال شده به نشریه در حین فرآیند داوری صورت گرفته است و نیز اقدامات لازم جهت حفظ محرمانه بودن هویت نویسندگان و داوران نشریه را انجام خواهند داد.
افشا و تضاد منافع: سردبیران باید اطمینان حاصل کنند که مقالات ارسالی به شیوه‌ای محرمانه بررسی می‌شوند و اطلاعات مربوط به مقاله به غیر از نویسنده و داوران مربوطه، در اختیار دیگران قرار نمی‌گیرد. سردبیران باید از بررسی مقالاتی که در آن تضاد منافع واقعی یا بالقوه ناشی از رابطه یا روابط رقابتی، مشارکتی، مالی یا مانند آن با هر یک از نویسندگان یا مؤسسات مرتبط با مقاله دارند، خودداری نمایند و مدیریت این مقالات را به یکی دیگر از اعضای هیئت تحریریه بسپارند.
مشارکت و همکاری در تحقیقات: چنانچه رفتاری غیر اخلاقی در خصوص مقاله ارسالی یا مقاله منتشر شده در نشریه گزارش شود، سردبیران باید به آن رسیدگی کنند. هرگونه گزارش از رفتار غیراخلاقی حتی اگر سال‌ها پس از انتشار مقاله کشف شود، مورد بررسی قرار می‌گیرد. سردبیران هنگام مواجهه با موارد مشکوک به سوء رفتار، طبق فلوچارت‌های کمیته بین‌المللی اخلاق COPE پیش خواهند رفت. اگر در مقالات، رفتار غیر اخلاقی به خوبی مستدل باشد، بایستی پاسخی مناسب مانند تصحیح، پس گرفتن، ابراز نگرانی یا یادداشتی دیگر، در نشریه منتشر شود.
بررسی منصفانه: داوری تخصصی از ارکان اصلی فرآیند بررسی مقالات در نشریات علمی است. داوران باید مقالات را به‌طور عینی، منصفانه و حرفه‌ای ارزیابی کنند. داوران باید از سوگیری‌های شخصی در نظرات و ارزیابی‌های خود پرهیز کنند و نظرات خود را به وضوح و مستدل بیان کنند. داوران باید نقدهای مستدل و منصفانه‌ای ارائه دهند تا به اعضای تحریریه در تصمیم‌گیری‌ها و به نویسندگان در بهبود مقاله کمک کنند. نظرات داوران، توسط سردبیر برای انجام اصلاحات به نویسنده ارسال می‌شود.
حق امتناع: داوری که احساس می‌کند صلاحیت بررسی مقاله اختصاص‌یافته را ندارد یا قادر به انجام ارزیابی در مهلت مقرر نیست، باید به سردبیر نشریه اطلاع داده و انصراف خود را از داوری مقاله اعلام کند و اگر داور یا داوران متخصص دیگری را می‌شناسد، آن‌ها را از طریق ایمیل یا بخش ارسال نظرات برای سردبیر در سایت نشریه پیشنهاد کند. همچنین، داوران باید از ارزیابی مقالاتی که از دید آن‌ها مشمول تضاد منافع اعم از منافع مشترک مالی، سازمانی، شخصی و یا هرگونه ارتباط یا پیوندهای دیگر با شرکت‌ها، نهادها یا افراد مرتبط با مقالات است، امتناع کنند.
محرمانه بودن: اطلاعات مربوط به مقالات ارسال شده توسط نویسندگان باید محرمانه بماند و به‌عنوان اطلاعات مصون از افشا تلقی شود. داوران نباید اطلاعات مربوط به مقاله را بدون اجازه مکتوب نویسنده در اختیار شخصی غیر از سردبیر بگذارند. این امر در مورد مقالاتی که داور از بررسی داوری انصراف می‌دهد نیز صدق می‌کند.
استانداردهای عینیت: بررسی‌ها باید به‌طور عینی انجام شوند و نظرات بایستی با وضوح و مستدل بیان شوند تا نویسندگان بتوانند از آن‌ها جهت بهبود مقاله استفاده کنند. انتقاد شخصی از نویسندگان نامناسب است.
منابع: داوران موظفند منابعی را که نویسنده به آن‌ها ارجاع داده شناسایی و بررسی نمایند. هرگونه نتیجه‌گیری یا بحثی که پیش از این مطرح شده باشد باید همراه با منبع ذکر شود. همچنین داوران موظفند در صورت مشاهده هر گونه شباهت یا هم‌پوشانی بین اثر ارسالی و مقاله‌ای دیگر مراتب را به سردبیر اطلاع دهند.
تضاد منافع: داوران باید از ارزیابی مقالاتی که از دید آن‌ها مشمول تضاد منافع اعم از منافع مشترک مالی، سازمانی، شخصی و یا هرگونه ارتباط یا پیوندهای دیگر با شرکت‌ها، نهادها یا افراد مرتبط با مقالات است، امتناع کنند و انصراف خود را از داوری مقاله اعلام کنند تا مقاله برای داوران جایگزین ارسال شود. داوران نباید از اطلاعات یا ایده‌هایی که طی فرآیند ارزیابی به‌دست آورده‌اند در جهت منافع شخصی استفاده نمایند. این امر در مورد مقالاتی که داور از بررسی داوری انصراف می‌دهد نیز صدق می‌کند.
گزارش یافته‌ها: نویسندگان متعهد هستند یافته‌های خود را به‌طور کامل گزارش کنند و در ارائه یافته‌ها و تفسیر آن‌ها دقت ویژه داشته باشند. مقاله باید حاوی جزئیات و منابع کافی باشد. به‌نحوی که امکان دسترسی سایر پژوهشگران به مجموعه داده‌های یکسان جهت تکرار پژوهش وجود داشته باشد. اظهارات متقلبانه یا آگاهانه نادرست، رفتاری غیراخلاقی و غیرقابل قبول است.
دسترسی و نگهداری داده‌ها: ممکن است از نویسندگان خواسته شود که داده‌های خام مطالعه خود را همراه با مقاله برای بررسی ویراستاری ارائه دهند و باید آماده باشند تا در صورت امکان، داده‌ها را در دسترس عموم قرار دهند. در هر صورت، نویسندگان باید حداقل 10 سال پس از انتشار (ترجیحاً از طریق مخزن داده‌های سازمانی یا مبتنی بر موضوع یا سایر مراکز داده)، دسترسی به چنین داده‌هایی را برای سایر متخصصان ذی‌صلاح تضمین کنند، مشروط بر اینکه محرمانه بودن شرکت‌کنندگان قابل محافظت باشد و حقوق قانونی مربوط به داده‌های اختصاصی مانع انتشار آن‌ها نشود.
سرقت ادبی و سرقت ادبی از خود: تمام اطلاعات موجود در مقاله باید عاری از هرگونه سرقت ادبی، جعل، دروغ یا حذف مطالب مهم باشد. نویسندگان باید اطمینان حاصل کنند که فقط آثار کاملاً اصلی را نوشته و ارسال کرده‌اند و اگر از نتایج کار دیگران استفاده کرده‌اند، به درستی استناد نمایند. همچنین باید به انتشاراتی که در تعیین ماهیت کار گزارش شده در مقاله تأثیرگذار بوده‌اند استناد شود. سرقت ادبی اشکال مختلفی دارد، از «جایگزینی» مقاله فرد دیگری به اسم نویسنده گرفته، تا کپی کردن یا بازنویسی بخش‌های مهم مقاله دیگری (بدون ذکر منبع) یا ادعای نتایج تحقیقات انجام‌شده توسط دیگران. سرقت ادبی در تمام اشکال آن رفتاری غیراخلاقی و غیرقابل قبول است.
ارسال/انتشار چندگانه، تکراری، اضافی یا همزمان: مقالاتی که اساساً یک تحقیق را توصیف می‌کنند نباید در بیش از یک نشریه یا انتشار اولیه منتشر شوند. از این رو، نویسندگان نباید مقاله‌ای را که قبلاً در نشریه دیگری منتشر شده است، برای بررسی ارسال کنند. ارسال همزمان مقاله به بیش از یک نشریه، رفتاری غیراخلاقی و غیرقابل قبول است.
تألیف مقاله: فقط افرادی که معیارهای نویسندگی را دارند باید به‌عنوان نویسنده در مقاله ذکر شوند زیرا باید توانایی بر عهده گرفتن محتوای ارئه شده را داشته باشند. این معیارها عبارتند از:
(1) مشارکت قابل‌توجهی در ایده، طراحی، اجرا، جمع‌آوری یا تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق داشته باشند.
(2) مقاله را تهیه کرده یا محتوای آن را مورد بازبینی قرار داده است.
(3) نسخه نهایی مقاله را دیده و تایید کرده و با ارائه آن برای انتشار موافقت کرده‌اند.
افرادی که کمک قابل‌توجهی به کار گزارش شده در مقاله کرده‌اند (مانند کمک فنی، کمک در نوشتن و ویرایش، پشتیبانی عمومی) اما معیارهای نویسندگی را ندارند، نباید به‌عنوان نویسنده مقاله ذکر شوند، اما اسامی آن‌ها پس از کسب اجازه کتبی از خودشان باید در بخش «سپاسگزاری» مقاله ذکر شود. نویسنده مسئول باید اطمینان حاصل کند که همه نویسندگان همکار طبق تعریف فوق، به‌طور مناسب انتخاب شده و هیچ همکار نامناسبی در فهرست نویسندگان گنجانده نشده است و تأیید کند که همه نویسندگان نسخه نهایی پیش‌نویس مقاله را دیده و تأیید کرده‌اند و با ارائه آن برای انتشار موافقت کرده‌اند.
فرآیند داوری: نویسندگان موظفند در فرآیند داوری شرکت کرده و با پاسخگویی سریع به درخواست‌های سردبیر برای ارائه داده‌های خام، توضیحات و اثبات تایید اخلاقی، و مجوزهای حق چاپ، همکاری کامل داشته باشند. زمان ارسال مقاله برای بازنگری، نویسندگان باید به‌طور کامل به تمام نظرات داوران پاسخ دهند و در مهلت تعیین شده (حداکثر دو هفته)، مقاله خود را بازبینی و فایل مقاله اصلاح شده (تغییرات برجسته) و فایل پاسخ به داوران را از طریق سایت نشریه ارسال کنند.
سپاسگزاری: نویسندگان باید به مراکز یا افرادی که در شکل‌گیری پژوهش آن تأثیرگذار بوده‌اند اشاره نموده و از آن‌ها قدردانی نمایند. نویسندگان باید اطمینان حاصل کنند که به انتشاراتی که در تعیین ماهیت کار گزارش شده تأثیرگذار بوده‌اند به درستی استناد کرده‌اند. اطلاعات به‌دست آمده به‌صورت خصوصی (از طریق مکالمه، مکاتبات یا گفتگو با اشخاص ثالث) نباید بدون اجازه صریح و کتبی منبع استفاده یا گزارش شود. نویسندگان نباید از اطلاعات به‌دست‌آمده در جریان ارائه خدمات محرمانه، مانند داوری مقالات یا درخواست‌های کمک هزینه، استفاده کنند، مگر اینکه اجازه کتبی صریح نویسنده یا نویسنده‌های اثر مربوط به این خدمات را دریافت کرده باشند.
افشا و تضاد منافع: نویسندگان باید در اولین مرحله ممکن (معمولاً با ارائه فرم تعارض منافع در زمان ارسال مقاله و گنجاندن بیانیه‌ای در مقاله)، هرگونه تضاد منافعی را که ممکن است منجر به تأثیر بر نتایج یا تفسیر آن‌ها شود، افشا کنند و هرگونه تعارض احتمالی منافع (مالی مستقیم، مالی غیرمستقیم، تعارض حرفه‌ای و مالکیت فکری) را به‌صورت مشخص بیان‌کنند.
خطرات و موضوعات انسانی یا حیوانی: اگر کار شامل مواد شیمیایی، روش‌ها یا تجهیزاتی باشد که در استفاده از آن‌ها خطرات غیرعادی وجود داشته باشد، نویسندگان باید این موارد را به وضوح در مقاله اعلام کنند. اگر کار شامل استفاده از حیوانات یا عوامل انسانی باشد، نویسندگان باید اطمینان حاصل کنند که تمامی رویه‌ها مطابق با قوانین مربوطه و دستورالعمل‌های سازمانی انجام شده و کمیته یا کمیته‌های سازمانی مناسب، آن‌ها را تأیید کرده‌اند. مقاله باید حاوی بیانیه‌ای در این زمینه باشد. نویسندگان باید اعلام کنند که رضایت آگاهانه برای آزمایش از عوامل انسانی اخذ شده است. حقوق حریم خصوصی عوامل انسانی باید همیشه رعایت شود.
اشتباهات اساسی در آثار: اگر نویسنده‌ای در هر مرحله (قبل از انتشار یا بعد از انتشار مقاله) متوجه اشتباه یا بی‌دقتی مهمی در مقاله خود شود، موظف است مراتب را به‌سرعت به سردبیر نشریه اطلاع دهد، نسبت به اصلاح آن اقدام و یا مقاله را بازپس گیرد. اگر سردبیر یا ناشر ازطریق شخص ثالثی متوجه شوند که یک مقاله منتشر شده حاوی خطا یا نادرستی قابل‌توجهی است، نویسنده موظف است فوراً مقاله را تصحیح یا پس بگیرد یا مدرکی را در مورد صحت مقاله به سردبیر نشریه ارائه دهد.
رسیدگی به رفتارهای غیراخلاقی انتشار: در مواردی که سوء رفتار علمی درخصوص انتشار تقلبی یا سرقت ادبی ادعا یا اثبات شود، سردبیر با همکاری ناشر، تمام اقدامات لازم را برای روشن شدن وضعیت و اصلاح مقاله مورد نظر انجام خواهد داد. اقدامات شامل انتشار سریع یک اصلاحیه، شفاف‌سازی و یا در شدیدترین حالت، پس گرفتن مقاله مشکوک است. سردبیر به کمک ناشر باید اقدامات معقولی را برای شناسایی و جلوگیری از انتشار مقالاتی که در آن تخلفات تحقیقاتی رخ داده است، انجام دهند و تحت هیچ شرایطی چنین رفتار نادرستی را تشویق نکنند و آگاهانه اجازه وقوع چنین تخلفی را ندهند.
دسترسی به محتوای نشریه: ناشر موظف است به کمک سازمان‌ها و حفظ آرشیو دیجیتال خود، دسترسی دائمی به محتوای مقالات منتشر شده را تضمین نماید.
مدل کسب و کار ناشر: دانشگاه فردوسی مشهد به‌عنوان ناشر نشریه، با پرداخت بودجه تعریف شده برای هر شماره چاپ شده از نشریه (باتوجه به رتبه نشریه در ارزیابی سالانه‌ای که در پرتال نشریات علمی وزارت علوم و تحقیقات و فناوری اعلام می‌شود)، هزینه‌های مربوطه شامل راه‌اندازی و نگهداری زیرساخت نشریه، فرآیند بررسی، داوری، ویراستاری، صفحه‌آرایی و حفظ آرشیو مقالات، را تامین می‌کند.
اعضای هیات تحریریه نشریه پژوهشهای زراعی ایران اقدامات لازم را برای بررسی مقالات ورودی در مورد اصالت، قابلیت اطمینان اطلاعات ارائه شده و استفاده صحیح از استنادات و ارجاعات انجام می‌دهند. اعضای هیات تحریریه این نشریه یادآوری می‌نمایند که سرقت علمی امری غیرقابل قبول است و بنابراین سیاست‌های زیر را در صورت شناسایی سرقت علمی در هر یک مقالات ارسال شده به نشریه اعمال نموده و متناسب با آن اقدامات لازم خواهد نمود.
سرقت علمی به هر شکل، از جمله نقل قول مستقیم یا نقل قول غیر مستقیم از بخش‌های اساسی مقاله دیگران (بدون ذکر منبع)، "جازدن" مقاله دیگران به‌عنوان مقاله خود، یا ارائه نتایج تحقیقات انجام شده توسط دیگران، به‌نام خود، از نقطه نظر انتشار مقالات علمی امری غیراخلاقی بوده و غیرقابل قبول است. همه نویسندگان مقاله ارسالی باید اطمینان حاصل کنند که نسخه ارسالی اثری بدیع و فارغ از هر یک از جنبه‌های سرقت علمی باشد. به همه نویسندگان مقالات ارسالی به نشریه توصیه می‌شود با استفاده از یکی ابزارها و نرم‌افزارهای همانندجویی، میزان تشابه مطالب مقاله ارسالی خود را با منابع موجود ارزیابی کنند. همه نویسندگان باید اطمینان حاصل نمایند که مقاله ارسالی قبلاً به زبان دیگری منتشر نشده باشد و همچنین به‌طور همزمان به نشریات دیگر ارسال نشده است (ارسال همزمان به نشریه دیگر غیرقابل قبول است).
اگر هر یک از رفتارهای غیراخلاقی فوق توسط هیات تحریریه نشریه و یا توسط یکی از داوران تشخیص داده شود، مقاله بلافاصله رد می‌شود و هیات تحریریه با نویسنده(ها) تماس گرفته تا توضیح مقتضی در آن مورد ارائه نمایند. اگر نویسنده(گان) در مدت زمان معقولی توجیه و پاسخ مناسب ندهند، به سردبیر نشریات دیگر (در مورد ارسال همزمان به نشریه دیگر) و موسسه مربوطه نویسنده(گان) اطلاع داده شده و نام نویسندگان در لیست سیاه قرار گرفته و اجازه ارسال مقاله به نشریه پژوهشهای زراعی ایران از آن‌ها سلب می‌شود.
اگر سرقت علمی پس از انتشار مقاله توسط فردی گزارش شود، موضوع توسط هیات تحریریه نشریه بررسی می‌شود و اگر میزان سرقت علمی قابل‌توجه و غیر قابل اغماض باشد، مقاله از آرشیو نشریه خارج شده و به نهاد و سازمان مربوطه نویسنده اطلاع داده می‌شود و نام نویسندگان در لیست سیاه قرار می‌گیرد.
نشریه پژوهشهای زراعی ایران، این امکان را به خوانندگان می‌دهد تا نظرات و انتقادات خود را نسبت به مباحث علمی مطرح شده در مقالات آماده انتشار از طریق بخش "ارسال نظر در مورد این مقاله" در سایت نشریه و در صفحه مربوط به هر مقاله به سردبیر ارائه دهند. نظرات حداکثر تا یک ماه قبل از انتشار نهایی مقاله قابل بررسی هستند. در صورتی که نظرات ارسال شده برای بهبود مقاله مفید و کاربردی باشند، جهت اعمال تصحیحات به نویسنده مقاله منتقل شده و همچنین در ذیل بخش مراجع در صفحه مقاله مذکور نشان داده می‌شوند.
اگر نویسندگان با تصمیم هیات تحریریه در خصوص مقاله خود مخالف باشند حق تجدید نظر خواهی را خواهند داشت. نویسندگانی که تقاضای تجدید نظر در خصوص تصمیم هیات تحریریه را دارند باید تقاضای خود را با سردبیر نشریه مطرح کنند. درچنین مواردی سردبیر مجدداً مقاله و نظرات داوران و هیات تحریریه را مورد بازبینی قرار داده و نظر خود را درخصوص پذیرش یا رد مقاله اعلام می‌کند و درصورت لزوم مقاله را برای اصلاحات بیشتر به نویسنده برگشت داده و یا برای بررسی مجدد به داور جدید ارسال می‌کند. تصمیم‌گیرنده نهایی در این مواقع سردبیر نشریه است.
نویسندگانی که تقاضای بررسی مجدد مقاله خود را دارند می‌توانند درخواست خود را از طریق ایمیل نشریه به نشانی cesc@um.ac.ir ارسال کنند. به کلیه درخواست‌ها ظرف سه روز کاری رسیدگی خواهد شد.