تأثیر مداکس‌تاپ بر عملکرد دانه، کیفیت بذر و ویژگی‌های فیزیولوژیک دو رقم سورگوم علوفه ای (Sorghum bicolor (L.) Moench) آزادگرده‌افشان

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• حسن علیشاهی ¹
• مجید آقاعلیخانی ¹
• فرید گلزردی ²
• فواد مرادی ³

¹ گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

² مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

³ پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

10.22067/jcesc.2025.94419.1415

چکیده

تأثیر تنظیم‌کننده رشد مداکس‌تاپ بر عملکرد دانه، کیفیت بذر، عملکرد علوفه و شاخص‌های فیزیولوژیک دو رقم آزادگرده‌افشان سورگوم علوفه‌ای طی آزمایشی به‌صورت فاکتوریل اسپلیت‌پلات در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال‌های 1402 و 1403 در کرج بررسی شد. عامل‌های آزمایش شامل دُز (صفر، نیم، یک و دو لیتر در هکتار) و زمان محلول‌پاشی مداکس‌تاپ (مراحل 4-3 و 8-6 برگی) در کرت‌های اصلی و ارقام منصور و بهشت در کرت‌های فرعی بودند.  با افزایش دُز مصرف مداکس‌تاپ، شاخص سبزینگی برگ، محتوای نشاسته، کربوهیدرات‌ها، قندهای محلول، عملکرد دانه و درصد جوانه‌زنی بذر به‌طور معنی‌داری افزایش پیدا کرد، اما این تغییرات با کاهش شاخص سطح برگ و عملکرد علوفه همراه بود. محلول‌پاشی در مرحله 3-4 برگی نسبت به مرحله 8-6 برگی، محتوای نشاسته و عملکرد دانه را به‌طور معنی‌داری افزایش و عملکرد علوفه را کاهش داد.  دُز دو لیتر در هکتار مداکس‌تاپ، در مرحله 4-3 برگی بالاترین عملکرد دانه را به همراه داشت. رقم منصور از نظر صفات کیفی و عملکرد علوفه برتری معنی‌داری نسبت به رقم بهشت داشت. افزایش محتوای قندهای محلول دانه رقم منصور با کاربرد دو لیتر در هکتار مداکس‌تاپ در سال اول نسبت به شاهد 2/23%  و بیشترین عملکرد دانه (4542 کیلوگرم در هکتار) با دُز یک لیتر در هکتار در سال دوم (با افزایش 1/68 درصد نسبت به شاهد) به‌دست آمد. در مجموع محلول‌پاشی مداکس‌تاپ با دُز دو لیتر در هکتار برای تولید بذر با کمیت و کیفیت مناسب و دُز یک لیتر در هکتار برای تولید همزمان دانه و علوفه قابل‌توصیه است.

کلیدواژه‌ها

• تنظیم‌کننده رشد
• درصد جوانه‌زنی
• شاخص سطح برگ
• قندهای محلول
• نشاسته

موضوعات

• گیاهان علوفه ای

---

Authors retain the copyright. This is an open access article distributed under Creative Commons Attribution 4.0 International License (CC BY 4.0)